|
|
Met Hr.Ms. Friesland in het Caribisch gebied (deel 2)
Bericht geplaatst: 08-04-2013
Door: Jaime Karremann
Eind maart voer Marineschepen.nl een week mee met patrouilleschip Hr.Ms. Friesland in de wateren rond Sint Maarten. De Friesland is het eerste schip van de Hollandklasse dat operationeel wordt ingezet en dat terwijl het niet eens helemaal af is. Desondanks wordt van bemanning en schip veel verwacht.
Marineschepen.nl was al eerder aan boord, vlak voor vertrek naar zonniger oorden. In januari 2013 verscheen op deze website een verslag hierover. Hieronder deel twee van de uitgebreide reportage over Hr.Ms. Friesland als stationsschip in het Caribisch gebied.
Nachtopname van Hr.Ms. Friesland, met rechts in beeld het eiland Saba. De foto is na zonsondergang gemaakt met een heldere maan, die dus voor de nodige verlichting zorgde. De vlekjes boven in beeld zijn sterren die, net als de (auto)lichten op Saba, door de bewegingen van het schip zijn uitgesmeerd tot een waas. Op de brug is de rode gloed te zien van de lampjes en meters. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Dit is deel 2 van de 3-delige reportage over de Friesland in de West. Deel 1 vindt u hier. Deel 3 hier.
Dagelijkse Command Brief
Nu zowel de FRISC als de Alouette op patrouille zijn, is er aan boord nog genoeg te doen. Uiteraard in de COBRA, waar de acties worden gecoördineerd, maar op nog veel meer plaatsen. Precies beschrijven waar de bemanning van de Friesland zich mee bezighoudt is ondoenlijk, omdat het dagelijkse programma lekker vol zit. Iedere dienstgroep (van Operationele Dienst tot Logistieke Dienst) heeft een eigen agenda, eigen activiteiten, eigen zorgen en soms (zij het steeds minder) eigen werktijden.
Om alles aan elkaar te koppelen en te organiseren, vindt er iedere ochtend een werkoverleg plaats. Natuurlijk heeft een dergelijk overleg een naam die past bij een operationele marine, dus is het een Command Brief en vindt deze plaats in de kajuit (de hut van de commandant). Hier wordt de staf van het patrouilleschip kort en punctueel geïnformeerd over de status van de belangrijkste onderwerpen.
In tegenstelling tot bij veel andere marines van andere landen, speelt kennis bij de KM een belangrijke rol naast de hiërarchie aan boord. Bij de Command Brief zijn niet alleen officieren of de oudere onderofficieren present, eigenlijk zijn alle deskundigen verspreid door alle rangen (m.u.v. matrozen) vertegenwoordigd in het groepje van 10 tot 15 aanwezigen.
Dit is niet de Command Brief, maar een vergadering in de briefingruimte voorafgaand aan het testen van één van de wapensystemen. Alle belangrijke punten worden doorgesproken op gebied van veiligheid, techniek en de operationele doelen van de tests. In het midden van de foto commandant van Hr.Ms. Friesland KLTZ Arjen Warnaar. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Een keur aan taken en rollen
Omdat de OPV's slechts 50 bemanningsleden hebben, hebben veel mensen meerdere taken. De bemanning van de Friesland slaapt en leeft op het werk. Aan boord wordt daardoor ruim meer dan 40 uur gewerkt en voor het personeel dat eigenlijk een vrije avond heeft, is de verleiding groot om toch ook in de late uurtjes door te werken. Zeker voor de bemanningsleden die veel werk moeten verrichten op hun pc in hun hut. En als er dan nog een actie is zoals een redding of een drugsvangst, lopen de uren snel op. Een halve dag vrij op zondag, maakt lang niet alles goed.
Kantoor op zee. Hoofd Logistieke Dienst LTZA2OC Evers werkt in zijn hut op zijn pc. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
De inwoners van dit dorp doen zoals gezegd heel divers werk. Als je de tijd op een willekeurig moment stil zou zetten en door het schip zou wandelen, krijg je een mooie doorsnee van de activiteiten.
Het Hoofd Logistieke Dienst LTZA2OC Dirk Evers zit in zijn hut en opent een nieuw tabblad in de boekhouding van het laatste havenbezoek, bij matroos TD Thomas Bakker dreigt een zweetdruppel van zijn neus te glijden terwijl hij in de achtermachinekamer de dieselgenerator controleert, arts LTZAR2OC Fernald en KPLLDGD Groenewegen drukken een slagader dicht tijdens de les militaire EHBO in de ziekenboeg, HMD LTZ1 Chris Nibbering en zijn OG LTZ2OC Reinier van der Zande prikken in de Longroom een rietje door een Capri Sonne verpakking terwijl ze spreken over onderhoud van een diesel, LTZ3 Chantal Vonk slaat achter haar bureau de zoveelste pagina met (voor mij onbegrijpelijke) technische tekeningen van haar studieboek om, de biceps van marinier Kooker knappen bijna bij de 10e herhaling van het liften van een onmenselijk zwaar metalen voorwerp, matroos LDV Benthe Bakker en matroos LDGB Michael Rison spoelen het laatste bord schoon, CLD SMJR Erwin Otten en chef-kok Barry Foppen bespreken de hamburger op het menu van morgen, KPLODND Guus Meeuwissen zet zijn rechter been in de FRISC voor een nieuwe patrouille, KPL Chris Best klikt in de radiocentrale op "send" onder een geheim bericht, uitkijk matroos ODOPS Ilse Huizinga richt haar verrekijker op een bootje aan de horizon, LTZ3 Patrick Niewenhuijse geeft een nieuwe koers op en klikt tegelijkertijd een alarmregel weg, CCO Paul van Eerden luistert aandachtig naar de verbinding, Eerste Officier LTZ1 Raymon Rodie en commandant KLTZ Arjen Warnaar in de kajuit bespreken de oplossing voor een personeelskwestie.
KPLLDGD Groenewegen (links) geeft in de ziekenboeg instructie aan de cursisten van de les militaire EHBO die de bemanning volgt in hun vrije uren aan boord. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Panoramakantoor op zee
Op de brug is het "Just another day at the office" als het eiland Sint Eustasius voorbij glijdt. Het brugteam bestaat normaal gesproken uit één wachtsofficier en één matroos. De matroos bestuurt het schip en is tevens uitkijk, de wachtsoffier bepaalt o.a. snelheid, koers, communiceert met de COBRA. Een OPV kan echter gevaren worden door 1 persoon en in de praktijk gebeurt dat ook als de matroos buiten bijvoorbeeld met meteorologische waarnemingen voor de dagelijkse weersvoorspelling bezig is en het schip onder toeziend oog van de wachtsofficier braaf de ingezette route volgt. De enige reden waarom er niet één persoon op de brug staat, is om onveilige situaties door concentratiegebrek te voorkomen.
Uiteraard is de commandant er ook regelmatig te vinden. En het brugteam wordt uitgebreid als bijvoorbeeld het vaargebied lastig is. Dan ziet de navigatieofficier toe op het veilig varen, maar er kan ook iemand van de Operationele Dienst Verbindingen (ODVB) op de brug nodig zijn. Het gaat dan voornamelijk om communicatie via radio, want de seinlamp en vlaggenseinen zijn op deze schepen antiek verklaard. "Seiner op de lamp" wordt "seiner op de mail"; de seiners zijn netwerkbeheerders geworden en verzorgen de communicatie met andere schepen op een moderne manier.
Onder moderne manier wordt ook het dagelijks benodigde internet verstaan. Helaas is op dat punt aan boord van Hr.Ms. Friesland nog niet alles naar wens van de bemanning (en het thuisfront), hoe hard de ODVB ook werkt aan een stabiele breedbandverbinding.
Met regelmaat komen er bemanningsleden in de vorm van toeschouwers genieten van het panorama. De brug van een OPV telt namelijk 11 ramen naar buiten en twee deuren (met raam) naar beide brugvleugels. Het is dé plaats om iets van de omgeving mee te krijgen, vooral omdat je hier niet zelf hoeft te gokken waar het schip is maar je dat door het brugteam haarfijn uitgelegd kan worden.
Panorama op de brug. In beeld zijn de commandant KLTZ Warnaar (links) en navigatieofficier LTZ2OC Rieke van Run. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
In actie tegen drugs
Op dit moment bestaat het uitzicht voor een groot deel uit helderblauw zeewater, en een eiland. Schipper Dictus van de Kustwacht zet één van zijn laarzen op een verhoging en leunt over de rand van de brugvleugel, turend naar het voor hem bekende eiland. "Zie je die olieterminal? Dat is één van de belangrijkste werkgevers van het eiland, naast natuurlijk het toerisme."
Ik heb nooit eerder iemand van de Kustwacht ontmoet, maar dit is een echte. De groeven van de continue zeewind staan in zijn gebruinde voorhoofd. De zonnebril beschermt tegen de voortdurende schitteringen en laat hem goed focussen op het draaien van zijn sigaret. Zonder enige moeite lacht hij me uit als ik een wat onnozele vraag stel. Ondertussen vertelt hij uitgebreid en vermakelijk over Sint Eustasius.
Dictus is echter niet aan boord om de Bovenwindse Eilanden te bewonderen. Je merkt aan alles dat hij als eilandbewoner na zo'n 15 jaar Kustwachtwerk de geografische en culturele omgeving op z'n duimpje kent. Belangrijker nog, hij kent de gebruiken van vissers, plezierjachten, maar ook die van drugssmokkelaars. "Iedereen denkt dat hier drugs wordt gesmokkeld in speedboten, maar snelle boten zijn meer voor de Benedenwindse Eilanden. Hier gebruiken ze vaak andere bootjes, zoals zeilboten en vissersschepen. En áls er snelle boten worden gebruikt, dan zijn het niet van die mooie speedbootjes, want die zijn niet gebouwd op vracht. Als je op zo'n speedbootje een ton drugs legt," hij richt zijn sigaret op een snel wit bootje met uit witleren bekleding, "is er geen plaats meer voor brandstof en dat hebben ze juist nodig met die motoren. Nee, als ze een snelle boot gebruiken dan is het een lange zwaardere houten boot, een go-fast die veel vracht kan vervoeren."
Langzaam, met de golftoppen in de rug, beweegt het patrouilleschip langs de kust. "Kijk, zie je die boot daar?" De schipper wijst naar een oude houten schuit met een hoge opbouw die jaren geleden mogelijk diende als vissersboot voor toeristen. "Daar hebben we 10 jaar geleden 4 ton drugs gevonden. De marine was er nog zo ongeveer aan boord geweest, maar had niets opgemerkt. Toen wij van die boot hoorden zijn we gelijk gaan kijken. De balen drugs lagen tot in ieder verblijf tot het plafond opgetast."
Prachtig uitzicht! Saba gezien door een raam op de brug. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Wat geluk, goed opletten en gezonde argwaan zijn belangrijk als het gaat om drugsbestrijding. Maar daarmee kom je er niet. De Friesland vaart niet zomaar rondjes in de hoop een verdacht schip aan te treffen. Vergeleken met het scheepvaartverkeer op de Noordzee zijn hier veel cruiseschepen, weinig koopvaardijschepen en heel veel klein grut. Juist die laatste categorie is het interessantst en het lastigst. Veel hangt dus af van recherchewerk op de wal, informatie van verdachte bootjes die de Kustwachteenheden en nu dus ook de Friesland krijgen. Aan de hand van die informatie positioneert het patrouilleschip zich slim, ver uit het zicht van de verdachte bootjes en laat de lange armen het werk doen.
Zeker nu de Friesland behalve drugsbestrijding ook visserij-inspectie en reddingsacties doet, is het hard werken. Voortdurend is men bezig met de patrouilles van de FRISC en helikopter.
In de tussentijd moet het moederschip fysiek in orde blijven en daar is de MD erg druk mee. Het schip is nu wel met een missie bezig, maar alleen omdat de marine een tekort aan schepen heeft. Het is namelijk nog niet af. Sommige onderdelen zijn nooit eerder getest, en het geheel gaat niet zonder storingen en vastlopers.
Voor dagelijkse oefeningen is echt geen tijd. Iedereen richt zich op de Kustwachttaak.
In de machinekamer wordt hard gewerkt aan onderhoud. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Als ik bemanningsleden spreek over de laatste drugsvangst is de euforie nog merkbaar aanwezig. Iedereen is nog steeds zichtbaar trots op de vangst, zelfs al waren ze niet zelf direct betrokken bij de actie, iedereen kent het verhaal uit z'n hoofd.
Precies op het moment dat ik op de brug ben, wordt de Friesland opgeroepen door de Kustwacht. Even later wordt over de verbinding een serie gewichtige boodschappen uitgewisseld, waar ik uit begrijp dat er mogelijk werk voor de Friesland is.
Niet veel later sta ik op het helidek foto's te maken als de Eerste Officier de bemanning over de scheepsomroep vertelt over het bericht van de Kustwacht. Kort legt hij uit wat de situatie is en hoe de plannen in elkaar steken. De aanwezigen op het helidek luisteren aandachtig en de opwinding is duidelijk voelbaar. "Pak voldoende slaap, vannacht kan het een kort nachtje worden," besluit de First.
Ik zorg ook dat ik op tijd op één oor lig, want ik weet hoe dit soort acties gaan: heel traag dan heel heftig en voor je het weet is het voorbij. Niet iets om bij in slaap te dommelen.
De nacht gaat echter zonder noemenswaardige gebeurtenissen voorbij, het gehoopte "Action FRISC!" over de scheepsomroep blijft uit. Velen hebben extra slaapuren gemaakt.
Er is enige teleurstelling aan boord, maar men weet dat succes soms onverwachts kan komen. Zoals vorige week toen een visser door een FRISC op de Sababank op heterdaad werd betrapt terwijl hij in z'n bootje zo ongeveer tot z'n middel tussen 3 meter lange beschermde haaien stond.
In de kombuis wordt dagelijks hard gewerkt voor een smakelijke middagmaaltijd. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Pindakaas, hagelslag en blauwe hap
De werkzaamheden op zee beginnen vroeg. De brug kan niet open, er zijn geen files en de kinderen worden door de thuisgebleven partner naar school gebracht. Geen reden om later te beginnen.
Ook de ontbijttafel wordt al vroeg gedekt. Het laatste moment om plaats te nemen voor het ontbijt is 0715 uur. Personeel van de Logistieke Dienst is dan al ruim een uur aan het werk. 's Ochtends staat er brood op het menu, met de bekende hagelslag, pindakaas, vleeswaren, jam, je kent het wel. Het brood wordt dagelijks gebakken van bevroren deeg. Ook wordt er iedere dag iets extra's geserveerd als ei en worstjes.
Chef Logistieke Dienst SGTLDV Erwin Otten en MATRLDV Benthe Bakker bij de uitgifte balie. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Na de ochtendmaaltijd is de hele Logistieke Dienst (inclusief de magazijnbeheerders, de Chef Logistieke Dienst, etc) in de weer om alles op te ruimen, af te wassen en schoon te maken. De voorbereidingen voor de middagmaaltijd starten direct en bereiken rond 1045 uur het hoogtepunt, een kwartier voor de eerste hongerigen (ik heb 2x een marinier gezien, was dat toeval?) bij de kombuis komen om te vragen of ze al mogen eten in verband met een patrouille en een half uur voor iedereen aan tafel mag.
Minstens een eeuw is het bij de marine gebruikelijk dat er 's middags warm wordt gegeten. Aan boord is het eten gevarieerd: aardappelen, rijst, vlees, groente, salade, pasta, iedere dag soep, brood met kruidenboter vooraf en een toetje achteraf. Ook is er fruit.
Het all-ranks restaurant is echt voor de gehele bemanning. Ook niet op rang of per dienstgroep ingedeeld. De commandant zit tussen de matrozen; de "hofmeester commandant" is niet meer.
Rond 1700 uur ziet de bemanning de collega's weer aan tafel. Dan voor de laatste maaltijd die dag: brood met extra's.
Alle ingrediënten voor een heerlijke broodmaaltijd staan op tafel. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Dit is deel 2 van de 3-delige reportage over de Friesland in de West. Deel 1 vindt u hier. Deel 3 hier.
Voor meer foto's zie de Marineschepen.nl-Facebookpagina.
Sinds 13 augustus 2001
|
