Marineschepen.nl
 
   
 

Met Hr.Ms. Friesland in het Caribisch gebied (deel 3)


Bericht geplaatst: 10-04-2013
Door: Jaime Karremann


Het derde, tevens laatste deel, van de uitgebreide reportage over Hr.Ms. Friesland in het Caribisch gebied. Marineschepen.nl voer hier speciaal een weekje voor mee met het nieuwste patrouilleschip tijdens de eerste missie.
In dit derde deel opnieuw een uniek kijkje in het leven van de bemanning: van bingo tot hulp bieden aan vissers.


FRISC Friesland
Een FRISC en Hr.Ms. Friesland in beeld. Hier is goed de ingang van de slipway te zien, onder het helidek van het patrouilleschip. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Dit is deel 3 van de 3-delige reportage over de Friesland in de West. Deel 1 vindt u hier en deel 2 hier.

Zonsondergang
Op de brug gaat het werk dag en nacht door. Zolang het schip op zee is, wordt hier gewerkt. Ik kom hier graag. Vooral 's avonds na zonsondergang, als de brug bestaat uit lampjes en schimmen, als het gezoem van de diesels door één van de openstaande deuren klinkt en het geruis van de zee binnen goed hoorbaar is. Zo nu en dan wat gekraak over de radioverbinding en overleg tussen de uitkijk en officier van de wacht over een heklicht aan de horizon. Dit element van het leven aan boord van een marineschip maak je niet mee op een dagje vanuit Den Helder, maar is wel een bijzonder en uniek onderdeel van de zee.

Er zijn mensen die de zee alleen kennen als het einde van het strand. Die mij dan vragen of dat niet saai is, dat eindeloze water. Zeker niet aan het begin en einde van de dag.

Zonsondergang
De helikopter staat aan dek en de zon zakt langzaam achter de horizon. Het helidek is dan perfect voor wat ontspanning, koffie en een praatje. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

De dagelijkse patrouilles van de helikopter gaan op de Friesland door tot vlak voor zonsondergang. Als de heli gaat oplanden of gaat afvliegen is het helidek voor de meeste bemanningsleden verboden terrein. Alleen de andere dekken als bak en brugvleugel zijn dan toegankelijk.
Zodra de motor van de Alouette echter af staat, is het helidek voor iedereen toegankelijk en is er tijd om de zakkende zon vanaf het helidek te bekijken. Deze "window opportunity" wordt dagelijks door diverse zonsonderganggenieters gebruikt. Zo zijn er de stille genieters die met koffiemok aan de reling hangen en in de eeuwige verte turen. Anderen komen met strandstoel, ipod en boxen naar het helidek voor een zonsondergang met persoonlijke omlijsting. Er zijn er ook die in groepjes back to basic in kleermakerszit op het helidek plaatsnemen en lekker ontspannen in de touwen van het hekwerk hangen, terwijl ze herinneringen ophalen van een ver verleden of van een half uur geleden. Tot slot zijn er de fotografen die de zonsondergang fotograferen (er zit altijd wel een mooie wolk voor de knaloranje zon) en er is zelfs een fotograaf die dit hele tafereel probeert vast te leggen...



Deze heerlijke momenten van rust en anekdotes eindigen onverbiddelijk als de zon vertrokken is en de Chef der Equipage voor de sluitronde verschijnt. Het binnenschip kleurt rood ("voor de oogjes") en de sluittoestand wordt "P", ofwel iedereen moet binnen blijven. Doe je toch een deur met de letter "P" erop open zonder het te melden, dan volgt er een buddycheck waarbij iedereen uit zijn bed moet en alle koppen geteld worden. Ik blijf lekker binnen.

Hitrole
Onderhoud aan de Oto Melara Hitrole 12.7mm machinegeweer. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Zweetdruppels in de machinekamer
Op de OPV's zijn de technici nog meer verspreid dan op fregatten; er zijn er minder en het schip is bijna even groot. De Materieelsdienst (MD) werkt door het hele schip, maar toch heb je de meeste kans om een technicus aan te treffen in het Bedrijfsbureau. Deze ruimte is een wat vreemde mix tussen een Technische Centrale en een algemeen kantoor. Hier zijn op grote schermen ingewikkelde schema's te zien en wordt personeel naar de gewenste ruimte voor controle, onderhoud of reparatie gestuurd. Voortdurend is men hier bezig met de allernieuwste systemen die soms wel en soms niet uit de testfase zijn.

Op een willekeurige dag meld ik me onaangekondigd in het Bedrijfsbureau. Ik had namelijk besloten dat het tijd is voor een technische fotoshoot. De aanwezige SMJR Van der Zalm en SGT Hoogeveen reageren enthousiast. Ze vinden zichzelf echter niet fotogeniek meer en er wordt direct gezocht naar knappe jonge matrozen TD. Laat die nu net aan boord zijn en laat ze nu net aan het werk zijn.

redding Friesland
Er komt veel water uit het hoofd van Matroos Technische Dienst Steven Schoonderbeek in de warme machinekamer. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Even later loop ik met één van de aangewezen matrozen, Steven Schoonderbeek, mee naar de achtermachinekamer. Voor hij de deur opent, plakt hij zijn naamlint op het klittenband naast de deur. Op die manier weet men wie er beneden in de levensgevaarlijke machinekamer is bij een calamiteit. Mijn naamlint ontbreekt op mijn burger t-shirt, dus ik besef dat ik verloren ben mocht er iets misgaan.
Steven opent de eerste van de twee deuren. Het enorme kabaal zegt me: oorkappen. Die krijg ik in mijn handen gedrukt en ik probeer Steven bij te houden, de zware deur achter me dicht te doen, oorkappen op te zetten, de trap af te lopen en mijn camera op m'n pink te balanceren. Ik slaag voor bijna alle onderdelen, maar Steven is er vandoor. Beneden in de achtermachinekamer zie ik hem in de verte tussen de enorme machines een trap af gaan. De oorkappen zijn hier echt nodig, en het liefst oorkappen met airco want het is er ouderwets bloedheet. Ik haast me achter Steven aan, die inmiddels een soort laptop open heeft geklapt en al aan het meten is geslagen. Gelukkig is hij een man van weinig woorden, want na twee zinnen schreeuwen ben je hier je stem kwijt.
Hij weet me toch uit te leggen dat hij één van de dieselgeneratoren aan het controleren is. Het is een moderne motor en dus wordt aan de hand van een laptop allerlei informatie afgelezen. In tegenstelling tot zijn collega's werkt Steven niet in wit marineshirt, maar in blauw overhemd. Hierdoor "komt er veel water uit zijn hoofd", zoals men dat aan boord erg grappig weet te verwoorden. Na vervanging van wat kleine onderdelen, zit de klus er voor even op. Voor mij dan, Steven pakt zijn spullen in en gaat snel naar de voormachinekamer voor de volgende werkzaamheden.

Hr.Ms. Friesland
Matroos Sven Janssen stond klaar om de kraan te bedienen, maar een hilarisch voorval stelde dat wat uit. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Flamingo
Iedere dag rond de avondmaaltijd neemt de OS&O officier Femke Kaarsgaren het praai-ijzer ter hand. Op dat moment grijpt de totale bemanning van de Friesland als een reflex naar broek- of borstzak om het bingo-formulier te erbij pakken. Het verslag wordt, aan het ratelgeluid te horen, rechtstreeks over de scheepsomroep uitgezonden vanaf de brug. Eén voor één worden nummers weggekrast.
De concentratie in het restaurant gaat echter volledig verloren als één van de matrozen luidkeels: "LINGO!!" roept. Een van zijn tafelgenoten is er als de kippen bij: "Je moet een liedje zi…" Het restaurant buldert echter van het lachen. "Flamingo!" klinkt het verderop. Nog meer hilariteit. De OS&O officier krijgt er niets van mee en herhaalt netjes de zes getallen. Weer geen bingo.

Achter de gordijntjes
In veel opzichten is de Friesland een afspiegeling van de maatschappij. Om dat zelf te aanschouwen is het aan te raden om rond 2100 uur een avondwandeling te maken door de gangen op het G en H dek waar veel hutten te vinden zijn.
De verschuiving van centraal naar decentraal en van de massa naar het individu neem ik duidelijk waar als ik op mijn gemakje, met het schip mee slingerend, door de gangen slenter. Om het nachtzicht van op post gaande bemanningsleden te behouden branden alleen de rode lampen, waardoor het schip van binnen baadt in de warm rood gekleurde verlichting. Steeds als ik een onderbreking van die rode gloed zie, vertraag ik bijna onmerkbaar mijn pas en richt ik mijn oren. Want het rood wordt alleen onderbroken door een dunne witte streep van fel licht, waar een gordijn net boven dek meedeint op de golven. Maar het licht werkt alleen als baken, wat echt interessant is, is het geluid dat door het gordijn heen de gang bereikt: ruziënde mannen, huilende vrouwen, schietpartijen, af en toe het gekraak van een chipszak. Het is duidelijk: de bemanning van de Friesland is verzot op series en films.

Overigens wordt ook met enige regelmaat gezamenlijk in de verblijven als de Longroom, Gouden Bal, films gekeken en spellen als Kolonisten van Catan.

COBRA Hr.Ms. Friesland
Commandocentrale Officier LTZ2OC Paul van Eerden licht alle posten in middels een "sitrep" (situation report) over de Lee Angel Fish. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Lee Angel Fish
Als ik ergens aan het begin van de avond van donderdag 21 maart de brug binnenstap, wordt me ingefluisterd dat er een noodsignaal is ontvangen. De FRISC is nog op patrouille, de Friesland is ver weg van de distress call en de ramp is zo op het oog zeer beperkt in omvang: een klein bootje is zonder voortstuwing. Toch blijkt al vrij snel dat er geen andere schepen hulp kunnen bieden en wordt de FRISC teruggeroepen. Op het moment dat de FRISC binnen is, wordt het maximale uit de Hoofdvaart Diesels geperst en wordt koers gezet naar het kleine scheepje genaamd Lee Angel Fish.

Wat er kan gebeuren met een klein bootje zonder voortstuwing in de Caribische Zee bleek wel op 14 november 2011. Toen hoorden bemanningsleden van Hr.Ms. Pelikaan mensen op volle zee om hulp roepen. Later bleek dat zij 7 dagen zonder voortstuwing en radio hadden gedobberd en 240 km waren afgedreven. Niemand had ze opgemerkt en dankzij regenwater waren ze nog in leven.
Dat wilden de opvarenden van de Lee Angel Fish niet in hun biografie teruglezen.

Voor de Friesland is het dan nog zeker 1,5 uur varen naar de opgegeven positie van de Lee Angel Fish. Gelukkig heeft het Kustwachtvliegtuig, van het type Dash, nog wat brandstof over en gaat ook op weg naar de boot om de exacte positie door te geven.

Ik sta op de brugvleugel mijn camera te bekijken als op de COBRA de briefing plaatsvindt en het plan wordt besproken. Met veel enthousiasme wordt de hulpactie opgepakt door de Friesland. De COBRA houdt, onder leiding van de commandocentrale officier LTZ2OC Paul van Eerden en de Dash, de positie van het bootje goed in de gaten. Eén van de mannen van de MD met kennis van buitenboordmotoren bereidt zich voor om met de FRISC een kijkje te gaan nemen. Voor de zekerheid gaan ook bewapende mariniers mee en andere bemanningsleden.

redding Friesland
Nachtopname met langesluitertijd van de actie met de Lee Angel Fish. De lampjes rechts zijn van de FRISC en het bootje in nood. De seinlamp wordt tijdelijk gebruikt (tot de mast wordt geplaatst) als zoeklicht, al stond hij nu uit. En links twee mannen van de Kustwacht. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Officier van de wacht LTZ2OC Kaarsgaren ziet de Lee Angel Fish als eerste: een klein rood lichtje in de verte dat je alleen ziet als je er net langs kijkt. Knal! De FRISC glijdt het water in en speert met de nodige deskundigen aan boord naar het hulpeloze vaartuig. De oorzaak van de ellende blijkt een brandstoflekkage en deze wordt zo goed als het kan in het stikdonker gerepareerd, zodat de Lee Angel Fish de tocht veilig kan afronden. Maar zo makkelijk gaat dat niet.



Een van de drie opvarenden van de Lee Angel Fish presenteert zich op de verbinding als woordvoerder van de schuit. In zijn beste Engels probeert hij over de radio aan de Friesland het een en ander uit te leggen. Daarop wordt in allerijl Franstalige vlieger Tony Mazy naar de brug geroepen om de boodschap te ontcijferen. Na een levendige discussie in het Frans blijkt dat de mannen op de Lee Angel Fish wel blij zijn dat het lek is gedicht, maar dat zij nog wel brandstof nodig hebben. Een waar handjeklap voltrekt zich, waarbij de woordvoerder zich ontpopt als onderhandelaar met als motto "hoog inzetten".
Na enig dobberen in de duisternis, wordt voor de onfortuinlijken een jerrycan brandstof opgepikt, waarmee ze net naar het dichtstbijzijnde eiland kunnen. Voor de zekerheid blijven FRISC en Friesland in de buurt en dat blijkt achteraf maar goed ook: voor het laatste deel is een sleepje nodig.

zonsopkomst
Voor je naar je werk gaat een kop koffie bij een heerlijk uitzicht. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Sloep naar de wal
De datum in mijn telefoon gaat steeds meer lijken op de datum op mijn retourticket. Ik pak met tegenzin mijn tas in. Natuurlijk, de gevoelstemperatuur in Nederland is min tien en hier is de gevoelstemperatuur "ik blijf nog even". Maar dat is eigenlijk niet het belangrijkst. Ook het heerlijke wiegen op de Caribische golven en zelfs de schitterende zonsondergangen zijn niet de belangrijkste redenen. Ik denk dat het de mix is van hoe dit stalen Nederlandse dorp ver van huis haar werk doet en hoe de mensen aan boord vol toewijding anderen willen helpen en tegelijkertijd drugsboeven willen pakken, plus de voortdurende openheid en gastvrijheid die ik aan boord ervaar. Natuurlijk was een aantal bemanningsleden wat vreesachtig voor een camera, en werd ik weggestuurd bij een intelbriefing, maar de sfeer en het leven op de Friesland blijft bijzonder.

Eenmaal om 0703 uur in de sloep naar de wal, de zon is net op, kijk ik nog één keer om, een gouden gloed schiet over de scheepshuid. Fryslan Boppe.

Hr.Ms. Friesland is, nadat ik was afgestapt, verder doorgevaren naar het zuiden, waar het van een weekje verlof genoot (veelal met partner/ familie), en is daarna weer aan de slag gegaan met de dagelijkse patrouilles om mensen te helpen en in de strijd tegen drugs. In juni keert het schip terug in Nederland. Dan heeft patrouilleschip Hr.Ms. Holland de taak van de Friesland overgenomen als stationsschip.

groepsfoto
De bemanning van Hr.Ms. Friesland op de bak. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Dit is deel 3 van de 3-delige reportage over de Friesland in de West. Deel 1 vindt u hier en deel 2 hier.



Voor meer foto's zie de Marineschepen.nl-Facebookpagina.


Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Privacy
Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Dossiers

Gerelateerde artikelen
Hollandklasse
Weer drugsvangst Friesland
Friesland in de West 1
Friesland in de West 2
Friesland klaar voor missie
Pelikaan redt opvarenden
Rangen en standen