ANZAC klasse fregatten (Nieuw-Zeeland)

Laatst aangepast: 22-09-2014

De twee ANZAC klasse fregatten van Nieuw-Zeeland, Te Kaha en Te Mana, maken deel uit van 10 schepen voor de Australische en Nieuw-Zeelandse marine. De twee fregatten vormen de kern van de vloot van Nieuw-Zeeland.


HMNZS Te Mana (Bron: Nieuw-Zeelandse marine)

ANZAC staat voor Australian New Zealand Army Corps, het gezamenlijke legerkorps waarmee Australië en Nieuw-Zeeland in de Eerste Wereldoorlog deelnamen aan de Britse acties bij Gallipoli. De naam werd in eerste instantie gebruikt voor het project omdat ook de bouw van deze fregatten een samenwerking was tussen de twee landen, en later werd de naam ook voor het eerste schip en de klasse gebruikt.



Historie
Nieuw-Zeeland begon halverwege de jaren '80 met vervanging van hun vier Leanderklasse fregatten. Toen bleek dat ook Australië nieuwe fregatten zocht, besloten de landen het project onder de naam ANZAC Ship Project voort te zetten. In 1987 zetten beide landen hun handtekening onder de samenwerking.

Een competitie werd uitgeschreven en dertien scheepsontwerpen kwamen binnen uit onder andere Frankrijk, Noorwegen, Italië, Duitsland, Nederland, Groot-Brittannië en Zuid-Korea. In september 1987 werden drie ontwerpen geselecteerd: een kleine versie van het Britse Type 23 fregat (door de Britse werf Yarrows), het Duitse MEKO 200 fregat (Blohm + Voss) en het Nederlandse M-fregat (De Schelde).

Alle ontwerpen waren echter te duur en er moest eerst gesneden worden. Bij de M-fregatten werd minder automatisering toegepast, een aantal NBC-onderdelen werd geschrapt en er werd bezuinigd op de voortstuwing met een lagere maximale snelheid tot gevolg, maar waarbij wel een grotere actiradius werd gerealiseerd tot 6.000 zeemijl.
Bij de volgende ronde viel het ontwerp van Yarrows af. Blohm + Voss bleek in de periode daarna veel ervaring te hebben en als commercieel bedrijf met een eigen ontwerp snel te kunnen schakelen. De Schelde was weliswaar ook een commercieel bedrijf, maar het M-fregat ontwerp was eigendom van de Nederlandse Staat.
Beide partijen vonden partners in Australië, zij het dat Blohm + Voss sneller en gelukkiger bleek. Daardoor kon de prijs van hun voorstel lager liggen dan het M-fregat ontwerp.

Het M-fregat was echter alles behalve kansloos. Dhr. S.G. Nooteboom, oud marine-officier en als medewerker van De Schelde in Australië direct betrokken bij dit project, schreef daarover in het Marineblad van januari 1990: "In de besteksfeer verliepen de discussies vlot en goed en na een paar intensieve weken was vrij spoedig duidelijk dat in de ogen van de Australische marine het M-fregat voor lag op punten. De MEKO, die kleiner is dan het M-fregat, had moeite met de factoren ruimte, gewicht, vaart en actieradius. Daarbij was het twijfelachtig of de gespecificeerde performances gehaald konden worden. Wat dat betreft lag de zaak bij het M-fregat duidelijk gunstiger."

In de finale moest het M-fregat het echter afleggen tegen het Duitse MEKO 200 ontwerp. De Duitsers wisten namelijk onder de prijs van het M-fregat te blijven, dat het M-fregat volgens ingewijden beter scoorde telde niet mee.

MEKO 200
Het MEKO ontwerp was een bekend ontwerp van Blohm + Voss, gebaseerd op modules waardoor tijdens de ontwerpfase relatief eenvoudig functies aan het schip kunnen worden toegevoegd, zonder dat de bouwer opnieuw moet beginnen met tekenen.
Het ontwerp dat Australië en Nieuw-Zeeland kozen, MEKO 200, was afgeleid van de Portugese MEKO fregatten: MEKO 200 PN.

De schepen hebben (net zoals de Nederlandse M-fregatten) verschillende taken: luchtverdediging, onderzeebootbestrijding, oppervlakteoorlogvoering en natuurlijk de humanitaire taken en VN-taken (bijv. het boarden van verdachte schepen).

Modernisering
Net als de Australische fregatten, worden de Te Kaha en de Te Mana gemoderniseerd. Nieuw-Zeeland volgt echter wel een eigen moderniseringstraject, waardoor de schepen de komende jaren duidelijk zullen gaan afwijken van de Australische fregatten.

De modernisering van de twee fregatten begon daadwerkelijk in 2007 met de Te Kaha, toen dat schip het dok in ging voor de Platform Systemes Upgrade (PSU). Deze modernisering leverde een betere stabiliteit, interne herinrichting, vernieuwing van de voortstuwing, een nieuw geïntegreerd platform management systeem en verbetering in de leefomgeving. Het waaigat werd dicht gemaakt, zodat er ruimte ontstond voor een sportruimte en verbeterde wasserij.



In mei 2014 werd een nieuwe reeks aan moderniseringen bekend gemaakt. Ditmaal een combat update onder leiding van Lockheed Martin Canada, ter waarde van 446 miljoen dollar. De twee fregatten zullen voorzien worden van nieuwe raketten; de RIM-7 Sea Sparrow wordt vervangen door op dit moment nog in ontwikkeling zijnde MBDA Sea Ceptor. Het combat management systeem wordt vervangen door CMS 330 van Lockheed Martin, een nieuw systeem voor elektronische oorlogvoering wordt geïnstalleerd en de schepen worden voorzien van Thales SMART-S Mk2 radars. Daarnaast wordt de boegsonar vernieuwd en wordt een nieuw verdedigingssysteem tegen torpedo's geïnstalleerd.


De Nieuw-Zeelandse ANZAC klasse fregatten met hun (in het groen) updates. (Bron: Nieuw-Zeelandse marine)

Nummer	Naam	In dienst
F150	Anzac	1996
F151	Arunta	1998
Afmetingen	118x14,8x4,4
Max. waterverplaatsing	3600 ton
Max. snelheid	27 knopen
Bemanning	163
Voortstuwing	CODOG 1x GE LM 2500 gas turbine, 2x MTU 12V 1163 TB83 diesels
Wapensystemen	Raytheon ESSM Boeing RGM-84 HARPOON MK 46 Mod 5 torpedo's FMC 127mm (5in)/54 Mk 45 Mod 2 GE/GD 20mm/76 Vulcan Phalanx Mk 15 2x 12,7mm GPMG
Sensoren	Saab Microwave Systems Sea Giraffe 150HC radar CEA Technologies CEAFAR luchtwaarschuwingsradar CEA Technologies CEAMOUNT doelaanwijsradar STN Atlas Elektronik 9600 ARPA I-band navigatie radar Sagem Vampir NG IRST Thomson Sintra Spherion B sonar Petrel Mine and Obstacle Avoidance Sonar system
Helikopter	Kaman SH-2G Super Seasprite helikopter

Marineschepen.nl Contact Over deze site

Blijf op de hoogte via: Twitter Facebook Instagram

Copyright Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001