In de onlangs verschenen Alle Hens passeert een reeks problemen en zorgen over de vloot de revue. En dat gebeurt in een, voor het officiële maandblad van de marine, opvallend heldere taal: "Het is nu nog vol te houden, maar hoe is dat over 5 jaar?" Zorgen over het heden en de toekomst.
Zr.Ms. Vlaardingen op archiefbeeld in de Noordzee. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
In eerdere edities van de Alle Hens, door sommige marineofficieren schertsend de "Pravda van de KM" genoemd, liet LGENMARNS Verkerk in zijn columns al meerdere keren merken zich zorgen te maken. Bijvoorbeeld over Russische zeer geavanceerde kruisvluchtwapens in de Oostzee en Middellandse Zee of over de afnemende slagkracht van de marine. Nu spreekt de Commandant Zeestrijdkrachten opnieuw zijn zorgen uit, maar dit keer in een uitgebreid artikel. Bovendien, en dat is zeldzaam, wordt in een ander artikel uitgebreid stil gestaan bij de problemen bij de Mijnendienst.
Een vloot oude dametjes
In het artikel "Mijnenjagers in zwaar weer" wordt verteld over de inzet van de twee Nederlandse mijnenjagers Zr.Ms. Vlaardingen en Zr.Ms. Willemstad als onderdeel van het NAVO-mijnenjagersflottielje in de Oostzee. Over de inzet van de Willemstad is de Alle Hens overigens kort, dat schip moest vervroegd afhaken door motorproblemen. Zo "kon Nederland haar bijdrage aan de NAVO-operatie alleen waarmaken door de ook om onderhoud schreeuwende Vlaardingen af te vaardigen."
De commandant van Zr.Ms. Vlaardingen, LTZ1 Jur van Kasteren, is vervolgens duidelijk: "'Het schip functioneert, we krijgen het gerepareerd, maar de intensiteit van de storingen neemt toe.' Hij zwijgt even en denkt na voor hij toevoegt: 'Op de Wereldhavendagen waren heel veel bezoekers die vroegen of dit schip nog in gebruik was. De meesten dachten dat het een museumschip was."
De Vlaardingen heeft constant storingen, zo blijkt verder uit het artikel. En onderdelen zijn steeds lastiger te krijgen. Volgens de commandant komt men ver met een goede MacGyver-instelling. De jaren '80 televisieheld die met tape de meest onwaarschijnlijke technische prestaties leverde, wordt bij de marine dagelijks geroemd.
Volgens Van Kasteren is het nu nog vol te houden, "maar" vervolgt hij "hoe is dat over 5 jaar?" En dat is echt zorgelijk, want de mijnenjagers moeten nog zeker 7 jaar mee als -volgens de huidige verwachting- de eerste nieuwe mijnenjager gereed is. Er moeten voor Nederland en België zeker zes nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen worden gebouwd, dus sommige mijnenjagers moeten nog echt lange tijd varen.
Ook gelezen dat 4 grotere marineschepen tegelijk op missie een 'grote inspanning' vereist. Hoe moet dat igv oorlog?https://t.co/X7ueffwEho
De tijd verstrijkt
De vervanging van die mijnenjagers verloopt echter niet bepaald vlot. Voor de nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen is er, net als voor de nieuwe fregatten niet eens een A-brief die de start van het (politieke) vervangingsproject markeert. Dat is één van de zorgen van Verkerk, zo blijkt uit het interview in de Alle Hens.
Inmiddels zijn we wel gewend geraakt aan dat niet alleen door goed geïnformeerde media en Kamerleden zo nu en dan berichten naar buiten komen over de staat van 's lands vloot. Dat een zorgelijk beeld via de Alle Hens naar buiten komt is nieuw en ook dat de boodschap van de Commandant Zeestrijdkrachten steeds ernstiger wordt is iets van de laatste tijd. In januari 2013 was het VADM Borsboom die voor het eerst -heel voorzichtig- te kennen gaf dat de marine volgens hem mogelijk niet meer opgewassen is tegen de dreigingen van de komende eeuw.
Verkerk zegt nu ronduit dat het tekort aan reserve onderdelen een groot probleem is, veroorzaakt door een verouderende vloot en gekrompen budgetten. Volgens de generaal is dit op de werkvloer een groter probleem dan arbeidsvoorwaarden. Verder zegt Verkerk dat er "nog steeds geen politiek besluit genomen" is over de vervanging van M-fregatten, mijnenjagers en onderzeeboten. "We zijn zaken aan het uitstellen" terwijl potentiële tegenstanders niet stil zitten. De technologische voorsprong is er niet meer. En vervanging gaat traag, zo concludeert de generaal der mariniers.
Verkerk constateert verder dat de vraag om inzet van de marine niet afneemt en juist onvoorspelbaarder wordt. Tekenend voor de omvang en de staat van de vloot is dan: "Wat de generaal vooral opvallend vindt, is dat er op enig moment 4 grotere marineschepen tegelijkertijd op missie waren." Vier schepen, dat was eens half eskader dat de wereld rond voer. Nu is dat een prestatie.
Terecht merkt Verkerk dan ook op: "We moeten voorkomen dat de samenleving verwachtingen heeft van een ogenschijnlijk moderne marine die we niet kunnen waarmaken en dat onze capaciteiten geen gelijke tred houden met die van potentiële tegenstanders. We blijven zaken uitstellen, ondanks alles wat er om ons heen gebeurt."
