Zeven mijnenjagers van het permanente NAVO mijnenbestrijdingsflottielje SNMCMG1 liggen sinds vanochtend afgemeerd aan de Passengers Terminal in Amsterdam. Onder de mijnenjagers bevinden zich Zr.Ms. Zierikzee en de Belgische BNS Crocus. De Letse mijnenjager LVNS Talivaldis ging in vroeger jaren door het leven als Hr.Ms. Dordrecht.
Het mijnenbestrijdingsflottielje afgemeerd in Amsterdam. Links het stafschip LKL Jotvingis en rechts de Estse mijnenjager ENS Sakala. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Standing Naval Mine Counter-Measures Group 1, zoals de groep voluit heet, staat onder leiding van de Litouwse kapitein-luitenant ter zee Giedrius Premeneckas. Vanaf het stafschip LKL Jotvingis (ex-KNM Vidar) leidde Premeneckas het flottielje vanuit Londen, waar het vorige week vrijdag vertrok, naar Amsterdam. Voor zes van de zeven marineschepen is Amsterdam een prachtige buitenlandse haven. Voor één schip voelt het als thuiskomen. Behalve voor het wachtsvolk, biedt dit havenbezoek de bemanning van Zr.Ms. Zierikzee de kans om na drie maanden even naar huis te gaan.
Oefeningen en operaties in de Oostzee en Noordzee
Vanmiddag was Marineschepen.nl aan boord van Zr.Ms. Zierikzee en sprak de commandant luitenant ter zee der eerste klasse Gijs van Someren in zijn kajuit over de afgelopen maanden. "Zowel België als Nederland had een mijnenjager toegewezen aan SNMCMG1 en daarom besloot de Belgisch-Nederlandse operationele staf om de schepen gezamenlijk op pad te sturen. Wij zijn op 15 augustus samen met de Belgische mijnenjager BNS Crocus uit België vertrokken en kwamen op de 29e bij de groep aan in de Oostzee."
Het flottielje was de afgelopen maanden vooral in de Oostzee en in de Noordzee actief. "Daar hebben we twee grote oefeningen gedaan en één operatie uitgevoerd," licht Van Someren toe. "Dat begon bij Finland met de oefening Northern Coasts 2014. Dit is een internationale oefening geleid door Finland waarin we twee weken lang mijnenjachtoefeningen hebben uitgevoerd in de Finse archipel."
Commandant van Zr.Ms. Zierikzee LTZ1 Gijs van Someren op de bak van zijn schip. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
"Daarna zijn we met ons flottielje doorgegaan richting Schotland terwijl we door zeemanschappelijke oefeningen uit te voeren goed aan elkaar konden wennen. Door bijvoorbeeld manoeuvreer oefeningen met acht schepen uit te voeren kun je de gezamenlijke procedures oppoetsen. Dat allemaal in voorbereiding op Joint Warrior 2014-2. Dat is één van de grootste oefeningen en wordt twee keer per jaar gehouden nabij Schotland. Dat was begin oktober."
"Vervolgens zijn we doorgevaren naar de Franse kust, in de baai van de Somme, ter hoogte van Dieppe. Daar hebben wij historische explosieven opgeruimd. Dat is een vrijwel jaarlijks terugkerende operatie. De Franse marine vraagt dan mijnenbestrijdingseenheden van de NAVO om te helpen om oude bommen en mijnen te ruimen. Dat doen we graag, want het is één van de hoofdtaken is van deze groep."
"Daarnaast is het ook een wederzijdse dienst: wij kunnen onze systemen verder finetunen en we kunnen echte explosieven vinden -dat is ook prettig-. En tegelijkertijd help je Frankrijk, want zij zijn weer van wat bommen en mijnen af."
Het flottielje in de IJhaven. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Gemêleerd gezelschap
Permanente NAVO flottieljes en eskaders zijn al sinds de start in de jaren '60 bonte gezelschappen. Ook nu. Van Someren: "Deze groep bestaat nu uit zeven schepen. Het is de eerste keer dat Litouwen de leiding heeft over een NAVO-verband en ze doen a hell of a good job. Daarnaast bestaat het verband uit een schip uit Estland, één uit Letland, Polen, België, Nederland en Duitsland. Tot een maand geleden was er ook een schip uit Noorwegen bij, maar dat moest naar huis. Deze groep is dus een mooie samenstelling van NAVO-leden uit het noordelijke deel."
Als je als nieuw schip bij een bestaand flottielje aansluit is dat volgens Van Someren in het begin toch even wennen. "Je hebt toch te maken met cultuurverschillen. Maar het makkelijke is dat je dezelfde NAVO-taal spreekt dus weet van elkaars procedures. Net dansen: als je nog nooit met iemand gedanst hebt, wil je toch even weten of hij/ zij de pasjes kent. En dat geldt dus ook voor de schepen. Geef het twee weken en dan zit iedereen in het stramien."
Onderdeel zijn van zo'n flottielje is echt anders dan alleen varen. "Als je alleen vaart kun je je altijd concentreren op het varen en de interne oefeningen. Maar als je meerdere schepen bij elkaar hebt zijn veel dingen anders. Bijvoorbeeld omdat je vrij vaak de leiding hebt over oefeningen. Je moet de oefeningen voorbereiden, een heel verband bij elkaar zien te houden en daarmee manoeuvreren. Dat geeft een extra dimensie en het is altijd wel lekker omdat je met meerdere schepen bij elkaar net even die andere dingen kan doen die je niet alleen kunt. Zeker dit grote verband met acht schepen is een mooie uitdaging."
LVNS Talivaldis van de Letse marine voer vroeger als Hr.Ms. Dordrecht over de zeeën. Links de oude Poolse mijnenjager ORP Flaming. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Amsterdam
Hoe wordt een havenbezoek aan Amsterdam ervaren aan boord van de Zierikzee? Van Someren lacht: "Ja, je mag het geen thuishaven noemen, maar het voelt wel als thuiskomen. Het is fantastisch, heerlijk! Ook de andere schepen hebben er naar uitgekeken. Het uitgaansleven, de hele sfeer van de stad maakt dat Amsterdam hoog staat aangeschreven. Het is ook goed dat we hier nu zijn. We hebben twee zware oefeningen en een operatie gehad en dan komt aan het eind eerst Londen en nu Amsterdam. Dat zijn uitsmijters."
Eén schip was, zij het onder een andere vlag, tien jaar geleden ook al te gast in Amsterdam als onderdeel van het mijnenbestrijdingsflottielje. Ook toen werd het verband op de foto vastgelegd voor Marineschepen.nl.
Nog een week
SNMCMG1 vertrekt maandagochtend weer naar zee. De schepen zijn dan nog één week samen. "We varen al oefenend richting Hamburg en na Hamburg zal de groep zich opsplitsen. De groep bestaat dan nog steeds op papier, maar wij zullen bijvoorbeeld terugkeren naar Den Helder. We zijn als groep geoefend en operationeel gereed dus als het nodig is kunnen we bij elkaar komen en direct ingezet worden. Dat is natuurlijk waar we al ruim drie maanden voor aan het oefenen zijn."
Zeven schepen
De zeven schepen die nu in Amsterdam zijn:
• LKL Jotvingis (stafschip, Litouws commando- en ondersteuningsschip en ex-KNM Vidar)
• ORP Flaming (Poolse mijnenjager Projekt 206FM-klasse)
• BNS Crocus (Belgische mijnenjager Asterklasse
• Zr.Ms. Makkum (Nederlandse mijnenjager Alkmaarklasse)
• FGS Datteln (Duitse mijnenjager Frankenthalklasse)
• LVNS Talivaldis (Letse mijnenjager, ex-Hr.Ms. Dordrecht Alkmaarklasse mijnenjager)
• ENS Sakala (Estse mijnenjager, voormalige Britse Sandownklasse mijnenjager)
Zr.Ms. Zierikzee en BNS Crocus. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
