Marineschepen.nl
 
   
 

Prinsjesdag 2016: bezuinigingen Defensie weer beetje teruggedraaid



Door: Jaime Karremann
Bericht geplaatst: 20-09-2016 | Laatst aangepast: 20-09-2016


De regering reserveert 300 miljoen euro meer voor Defensie dan in 2016, dat staat in de Miljoenennota 2017 die vandaag tijdens Prinsjesdag werd gepresenteerd. De Defensieuitgaven als percentage van het BBP stijgen daardoor naar 1,23 procent. Maar daarmee zijn de problemen voor Defensie niet opgelost; in 2017 is het 25 jaar geleden dat Nederland voor het laatst op of boven de afgesproken 2 procent zat.

prinsjesdag
Matrozen tijdens Prinsjesdag. (Foto: Defensie)

In 2017 wordt 300 miljoen euro extra gereserveerd voor Defensie. Niet het hele bedrag komt direct ten goede aan de krijgsmacht; 103 miljoen euro is bedoeld om de zogenaamde ruilvoettegenvaller weg te werken. De ruilvoet is het verschil tussen de prijsontwikkeling (inflatie) van de overheidsuitgaven en de algemene prijsontwikkeling. De resterende 197 miljoen euro wordt gebruikt voor de materiële en personele basisgereedheid en de geoefendheid van Defensie.



Miljoenennota 2017
Het Rijk zal ook in 2017 weer meer geld uitgeven dan in voorgaande jaren: 265,7 miljard euro. Een klein deel daarvan gaat naar Defensie en een nog veel kleiner deel naar de marine. De stijging van het Defensiebudget heeft nauwelijks effect op de totale uitgaven. Wel is nu sinds een aantal jaren een duidelijke trend waarneembaar in de Defensiebegroting. In 2013 werd nog 7,1 miljard euro gereserveerd voor de landsverdediging en in 2017 zal dat 7,9 miljard zijn.

Daar moet wel bij opgemerkt worden dat sindsdien ook andere uitgaven zijn gestegen en soms nog wel harder. Zo zijn de uitgaven aan de post Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt sindsdien met 5 miljard euro gestegen en die aan Onderwijs ruim 2 miljard.

miljoenennota
(Klik op de afbeelding voor een vergroting.) Defensie neemt ondanks de stijging een zeer bescheiden plaats in, al is het dankzij lagere rentelasten wel één plaatsje opgeschoven.

Het Commando Zeestrijdkrachten gaat er vergeleken met vorig jaar ruim 32 miljoen euro op vooruit. Daarmee blijft de marine een kleine speler in de begrotingsgrafieken. Van de operationele commando's gaat nog verreweg het meeste geld naar het Commando Landstrijdkrachten, dat er in 2017 ruim 100 miljoen extra mag verdelen. De verschillen tussen de krijgsmachtdelen blijven dus erg groot.

Goed nieuws is dat in 2017 niet het meeste geld naar het Centraal Apparaat gaat, maar naar investeringen.

miljoenennota
(Klik op de afbeelding voor een vergroting.) Het meeste geld gaat naar investeringen. De marine krijgt ook in 2017 slechts een klein aandeel van het Defensiebudget.

2017: 25 jaar vredesdividend
De afgelopen jaren zijn er meerdere politici geweest die openlijk terugkwamen op hun eerdere beslissingen om te bezuinigen op Defensie. Ook zegt menig politieke partij in aanloop naar de verkiezingen van maart 2017 dat er meer geld moet naar Defensie. Toch is de 300 miljoen euro extra volgens het huidige kabinet het maximale dat er voor Defensie uit te trekken valt. Dat is echter niet genoeg. Bovendien gaat het feitelijk om slechts 197 miljoen, minder dan de 220 van vorig jaar.

Het is bij lange na niet genoeg om in de buurt te komen van de afgesproken 2 procent van het BBP. In 2017 stijgen de Defensieuitgaven naar 1,23 procent (was 1,2). Het is ook niet voldoende om aan te sluiten bij het Europees gemiddelde van 1,43 procent. Belangrijker nog, de grote problemen van Defensie zijn hiermee nog lang niet opgelost.

De uitdagingen bij de marine zijn fors. Zoals eerder op Marineschepen.nl werd beschreven, wordt de vloot snel ouder. Over 5 jaar wordt het ouderdomsrecord verbroken. Om de schepen inzetbaar te houden moeten ze een instandhoudingsprogramma ondergaan. Die programma's worden echter vaak uitgesteld, vorig jaar werd bekend gemaakt dat het instandhoudingsprogramma van de LCF'en is uitgesteld, ook die van de Rotterdam is opgeschoven.



Nog grotere problemen zijn er rond de nieuwbouw. De vorig jaar geconstateerde boeggolf aan vervangingen, wordt ook door de huidige politici verder opgebouwd. Er werd wat werk gemaakt van de vervanging Walrusklasse onderzeeboten, maar minister Hennis schreef in de A-brief van juni dat tot 2018 weer allerlei andere scenario's onderzocht moeten worden. Ook of de boten überhaupt wel vervangen moeten worden. Erger is het gesteld met de vervanging mijnenjagers en M-fregatten. Ook rond de vervanging van de Rotterdam, waar vorig jaar voor het eerst over werd gesproken, is het stil.

Belangrijkste struikelblok bij al deze programma's is: geld. Er is weliswaar politieke steun voor modernisering en nieuwbouw, maar er is nauwelijks budget voor. De Miljoenennota 2017 lost dat probleem niet op, sterker nog, als door tekorten ook in 2017 geen knopen worden doorgehakt wordt de boeggolf alleen maar groter. Dat zorgt voor weerstand bij andere krijgsmachtdelen die nieuwe voertuigen willen en meer vliegtuigen. Dat moet allemaal uit hetzelfde potje komen.

Defensie-uitgaven als percentage BBP
In 1992 werd 2,11 procent van het BBP uitgegeven aan Defensie, sindsdien was dat lager en sinds 1997 bevinden de uitgaven zich zelfs dichter bij de 1 procent. In 2017: 25 jaar vredesdividend. (Bron: CPB)





comments powered by Disqus


Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Privacy
Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nieuwsoverzicht

Gerelateerde artikelen
Defensieuitgaven BBP
Miljoenennota 2016