De NAVO gaat Turkije in de lucht steunen met vliegtuigen, raketten en marineschepen. De NAVO-eenheden richten zich op de Syrische grens. Aan de andere kant heeft ook Rusland diverse maatregelen genomen tegen Turkije.
FGS Hamburg met de eigen, Westland Lynx, boordhelikopter in de Middellandse Zee. De Hamburg is vlaggenschip van het NAVO-verband SNMG2. (Foto: NATO)
Na het neerschieten van de Russische Su-24 door de Turkse luchtmacht reageerden beide landen fel. Die toon is wat afgezwakt, maar Turkije en Rusland lijken niet nader tot elkaar te zijn gekomen. In tegendeel. Zo heeft Rusland de kruiser Moskva naar de Syrische kust gestuurd om te zorgen voor luchtverdediging, alsmede S-400 raketten die een zeer groot gebied bestrijken en ook hebben bommen bedoeld voor doelen op de grond onder Russische vliegtuigen deels plaats gemaakt voor lucht-luchtraketten. De Russische maatregelen beperken zich niet tot het militaire domein; het is ook Russische voetbalclubs verboden om Turkse spelers in dienst te nemen.
Aan de andere kant heeft Turkije de hulp van de NAVO ingeroepen. En die krijgt het. Gisteren werd tijdens de halfjaarlijkse NAVO-raad in Brussel bekend dat de NAVO Turkije steun wil betuigen in de vorm van vliegtuigen, raketten en marineschepen nabij Turkije en Syrië. Volgens NOS-correspondent Arjan Noorlander gaan een Amerikaans en Deens marineschip Turkije helpen met het in de gaten houden van het luchtruim.
NAVO steunt Turkije
De inzet van Amerikaanse schepen wordt in andere berichtgeving niet bevestigd, maar vreemd klinkt het niet want de Amerikaanse marine is permanent aanwezig in de Middellandse Zee.
Ook over de Deense inzet is nog niet veel bekend. Wel is het nieuwe Deense Iver Huitfeldtklasse fregat KDM Peter Willemoes begin november -als eerste van de drie- volledig inzetbaar verklaard na een intensieve opwerkperiode. De Peter Willemoes is bedoeld voor de NATO Response Force in 2016, maar mogelijk dat dit schip aan zal sluiten bij het NAVO-vlootverband in de Middellandse Zee genaamd SNMG-2 (voorheen STANAVFORMED).
KDM Peter Willemoes tijdens de FOST vanuit Plymouth, waar het schip inzetbaar werd verklaard voor de NRF 2016.
Dat NAVO-vlootverband bestaat momenteel overigens uit slechts twee schepen: het Duitse Sachsenklasse fregat FGS Hamburg en het Turkse fregat Yavuz (oorspronkelijk een Amerikaans OH Perryklasse fregat). Het Duitse fregat is familie van de Nederlandse De Zeven Provinciënklasse, met dezelfde uitstekende APAR en SMART-L radars en SM-2 missiles tegen luchtdoelen. Ook het Deense fregat heeft dezelfde mix van Nederlandse sensoren en Amerikaanse wapens. Beide schepen zijn bij uitstek geschikt om het luchtruim te bewaken. De Yavuz is daarentegen een oud en beperkt schip. Dat stamt nog uit de tijd van voor de Turkse vernieuwing van de vloot.
SNMG2 heeft vanochtend om 1120 uur de NAVO-marinebasis Souda Bay in Kreta verlaten voor een oefening met de Griekse marine. Eind november oefende het met de Turkse marine en luchtmacht.
De steun van de NAVO aan lidstaat Turkije is dus niet de minste. Zeker omdat ook diverse lidstaten vliegtuigen en raketten hebben toegezegd aan de Turken.
Sluiting van de Bosporus
Volgens andere berichten zou Turkije ook de Bosporus hebben afgesloten voor Russische schepen. Die berichten, op veelal schimmige Russische en Westerse websites, zijn niet berust op feiten en van een blokkade is -ook volgens officiële Russische kanalen- geen sprake.
De Bosporus, die samen met de Dardanellen tussen de Zwarte Zee en de Middellandse Zee ligt, is in het verleden wel vaak onderdeel geweest van conflicten tussen beide landen. In de periode 1766 en 1914 raakten Rusland en Turkije 13 keer met elkaar in oorlog over de controle van de doorgang.
Het Verdrag van Montreux in 1936 zorgde voor regulering van passages, maar kon de Bosporus nog wel gebruikt worden als machtsmiddel door Turkije. Tijdens de Koude Oorlog was dat veelal in het voordeel van Moskou en stond Turkije in 1964 en 1973 de Sovjetmarine meer toe dan het volgens het verdrag mocht, om de VS dwars te zitten.
