Gisteren is in Rotterdam de onderwaterbeurs en -conferentie UDT van start gegaan. Meer dan duizend mensen uit de hele wereld zijn tot en met vrijdag Ahoy voor de laatste ontwikkelingen op gebied van torpedo´s, onderzeeboten, mijnenbestrijdingsrobots en nog veel meer onderwatertechniek.
Eén van de opvallende kleine exposanten is het Nederlandse Ortega Submersibles met hun onderwatervaartuigen voor special forces. (Bron: Ortega Submersibles)
Het jaarlijkse Underwater Defence Technology (UDT) evenement is dit jaar in Rotterdam neergestreken. De 28e editie wordt georganiseerd in Ahoy en bestaat ook dit jaar weer uit een beurs waar de grote bekende bedrijven uit het onderwaterdomein als Kongsberg en Atlas Elektronik hun stands hebben opgebouwd, naast kleinere bedrijven.
De UDT werd echter geopend door een aantal keynote speeches, want hoewel er heel wat op de beursvloer gebeurd, er is nog meer te horen. Met bijna 90 presentaties variërend van zeer technische papers over sonars tot het gebruik van torpedo's voor kustverdediging, hecht de organisatie duidelijk veel waarde aan het conferentiegedeelte.
Wim Bargerbos, hoofddirecteur Beleid en VADM Borsboom, directeur DMO, openden de UDT met een speech. Bargerbos pleitte voor meer investeringen in Defensie door Europese landen. "Softpower is niet voldoende", aldus Bargerbos.
Borsboom noemde in zijn speech ook de dalende budgetten en ging dieper in op het weer toegenomen belang van onderzeebootbestrijding. Maar om succesvol te zijn in de 'age of the under water domain', moeten nog een paar belangrijke hordes worden overwonnen, volgens Borsboom. In plaats van deze gewoon te noemen deed hij een oproep aan de internationale industie en kennisinstituten:
1. Reduceer kosten, want deze nemen sneller toe dan inflatie en andere correcties, en waardoor dezelfde capaciteiten steeds duurder worden.
2. Verbeter de compatibiliteit tussen verschillende systemen.
3. Los het probleem op van communicatie onder water, zodat echt gebruik gemaakt kan worden van onbemande onder water voertuigen. (Draadloos communiceren onder water is haast onmogelijk.)
4. Ontwikkel een werkende verdediging tegen torpedo's.
5. Maak gebruik van wat er in het civiele onder water domein gebeurt.
6. "En," besloot Borsboom: "vergeet niet de kosten te reduceren!"
VADM Borsboom gaf de aanwezigen de opdracht om vijf belangrijke uitdagingen van het onderwaterdomein op te lossen. (Foto: UDT/ Clarion)
Nieuwe trajecten
Veel werd gesproken over internationale samenwerking en natuurlijk kwamen de mogelijke samenwerkingen rond eventuele nieuwe onderzeeboten en nieuwe mijnenjagers aan bod, maar concreet nieuws bleef uit. De marine, DMO, de industrie -en ook Marineschepen.nl- wachten nog altijd op de volgende stappen van Minister Hennis.
Tot die tijd blijft veel onduidelijk. Op de grote stand waar de belangrijkste Nederlandse spelers op onderwater gebied hun krachten hebben gebundeld in het Dutch Underwater Knowledge Centre (DUKC) onder de NIDV, is dan ook niets concreets te zien van nieuwe projecten. NeVesBu, Imtech, Damen, Thales, Van Halteren en TNO krijgen genoeg belangstelling uit binnen en het verre buitenland. Maar in het midden van de stand staat toch een model van die goede oude Walrusklasse onderzeeboot.
Voor andere partijen zijn alle opties nog open. Saab heeft als hoofdsponsor van het evenement verreweg de grootste stand. Samen met Damen hopen de Zweden een variant op de A26 onderzeeboot te verkopen. Niet alleen het Zweedse model is er te zien, modellen van onderzeeboten uit Frankrijk en Duitsland staan bij de stands van DCNS en TKMS. Tegenover Marineschepen.nl zeiden ook zij in staat te zijn een goede boot te leveren aan de Nederlandse Onderzeedienst.
Onbemand onder water
Behalve onderzeeboten zouden de Fransen van DCNS en Duiters van Atlas Elektronik ook de nieuwe torpedo's willen verkopen aan Nederland. Beide bedrijven hebben moderne en slimme elektrische torpedo's ontwikkeld, waardoor bijvoorbeeld afscheid genomen kan worden van de gevaarlijke torpedobrandstof Otto Fuel.
Hoewel de onderzeeboten prominent staan opgesteld, draait het bij de UDT zeker niet alleen om subs. Er is op zowel de beursvloer als in de conferentiezalen veel aandacht voor onbemande systemen en een belangrijke functie daarvan betreft mijnenbestrijding. Bij de stands van bijvoorbeeld Kongsberg en Alseamar staan fel gele onderwatervaartuigen opgesteld die mijnen moeten kunnen opsporen en met speciale software mogelijk zelfs automatisch moeten herkennen.
Een belangrijk punt van discussie is of in de toekomst alle mijnenbedreigingen opgelost kunnen worden met onbemande onderwatervaartuigen die ver van het moederschip opereren. Of dat er toch een moederplatform moet zijn dat lijkt op de huidige mijnenbestrijdingsvaartuigen, met de nodige aanpassingen om dicht bij het mijnenveld te kunnen opereren.
Een internationaal gezelschap. (Foto: UDT/ Clarion)
Van accu's tot onder water vaartuigen
Een bedrijf dat relatief veel aandacht krijgt is Ortega Submersibles. Het jonge bedrijf gevestigd op de voormalige vliegbasis Twente, heeft een diver delivery vehicle ontwikkeld. Hiermee kunnen bijvoorbeeld special forces vanaf schepen of onderzeeboten grote afstanden boven of diep onder water afleggen. Een belangrijk verschil met de inmiddels bekende onderwaterscooters die ook het Korps Mariniers gebruikt, is dat de SF-mannen in de vaartuigen van Ortega beschut zitten. Er is geen drukcabine (dat houdt de boten heel licht), maar ze worden wel beschermd tegen koud water dat anders langs hen zou stromen.
Een ander Nederlands bedrijf dat met een nieuwe interessante toepassing op de UDT aanwezig is, is Microflown. Het bedrijf dat al iets langer actief is met producten boven water, denkt een oplossing te hebben voor het bepalen van de richting van een geluidsbron onder water. Zeker omdat onder water lage tonen verder dragen, wordt op dit moment veel moeite gedaan om met bijvoorbeeld een soms kilometers lange gesleepte sonar de peiling te achterhalen van de bron. Dat blijft echter erg lastig. Het Arnhemse bedrijf heeft een zogenaamde vector sensor ontwikkeld, niet veel groter dan een aansteker, waarmee verwacht wordt wel de peiling van een geluid te kunnen vaststellen. Meerdere van deze kleine sensoren zouden geplaatst kunnen worden op een onderzeeboot voor een accuraat beeld. De Hydroflown sensor bevindt zich nog in de testfase.
Behalve genoemde bedrijven zijn nog veel meer organisaties aanwezig tijdens de UDT. Van een Grieks bedrijf met accu's tot een Brits bedrijf met software voor onbemande vaartuigen. Allemaal proberen ze de aandacht te trekken van mannen en vrouwen van overheden en marines van Australië tot Italië met nieuwe producten en innovaties. Al zal Borsboom waarschijnlijk nog even geduld moeten hebben voor alle uitdagingen die door hem genoemd zijn, zijn opgelost.
