Het verhaal rond de jacht op de buitenlandse onderzeeboot lijkt een James Bond-achtige wending te krijgen. Volgens Zweedse media jaagt de Zweedse marine op een Russische mini-onderzeeboot met speciale eenheden, de bekende Spetsnaz. Aanleiding voor dat vermoeden zijn vooral de verdachte bewegingen van een Russische tanker die net buiten de territoriale wateren ijsbeert. Dit zou het onderzeebootmoederschip moeten zijn.
Een CB 90 snelle aanvalsboot van de Zweedse marine. Deze boten zoeken ook naar de onderzeese indringer. (Foto: Zweedse marine)
Het leek alsof de zoekactie naar de onderzeeboot als een nachtkaars uit zou gaan. Er was immers geen onderzeeboot aangetroffen. Tot gisteren eerst de zoektocht werd opgeschaald en gisteravond de Zweedse krant Svenska Dagbladet met het bericht kwam dat de Zweedse inlichtingendienst donderdag al een noodsignaal had ontvangen van een Russische onderzeeboot in nood. Er werd gedacht aan één van de drie conventionele Russische diesel-elektrische onderzeeboten van de Baltische Vloot, die geschikt zijn om in ondiepe wateren of in diepe oceanen andere schepen uit te schakelen. Maar ook werden mini-onderzeeboten genoemd.
Verdachte bewegingen NS Concord
Die laatste optie is volgens de Zweedse media het waarschijnlijkst. Want Svenska Dagbladet berichtte ook kort over een verdacht Russisch schip, de NS Concord. Deze 244 meter lange tanker, varend onder Liberiaanse vlag maar Russisch eigendom, hield zich sinds woensdag op net buiten de territoriale wateren. Uit de AIS gegevens (te zien via onder andere Marinetraffic.com) bleek dat de tanker aan het ijsberen was nabij Stockholm. Niet erg gebruikelijk, zeker niet omdat het schip Denemarken als bestemming had opgegeven. Direct nadat het bericht van Svenska Dagbladet bekend werd, koerste de tanker oostwaarts buiten bereik van Marinetraffic.com. Zondagmiddag verscheen het schip weer op de oude positie.
De bewegingen van NS Concord na vertrek uit St. Petersburg op 3 oktober tot en met zaterdagavond. (Bron: Aftonbladet)
De rol van de NS Concord die diverse Zweedse deskundigen vermoeden is die van moederschip van mini-onderzeeboten zijn. Het schip zou hulp willen verlenen aan de speciale eenheden in nood. De laatste jaren zou Rusland namelijk flink hebben ingezet op de inzet van mini-onderzeeboten. Visser- en koopvaardijschepen zouden zijn omgebouwd tot moederschip om de mini-onderzeeboten in het geheim te kunnen vervoeren, in te zetten en bevoorraden.
Zondagmiddag meldde het dagblad Dagens Nyheter dat de NS Concord eigendom is van Novoship, gevestigd in Novorossiysk. Novoship zou volgens de krant op zijn beurt weer eigendom zijn van Sovcomflot, een scheepvaartconcern dat een aangestuurd wordt door de mensen die zeer dicht bij Vladimir Poetin staan.
Mini-onderzeeboten met speciale eenheden
De mini-onderzeeboten zouden zijn bedoeld voor speciale eenheden zoals kikvorsmannen die deel uitmaken van de Russische Spetsnaz. Zij zijn vergelijkbaar met US Navy Seals en MARSOF-eenheden van het Nederlandse Korps Mariniers. In deze speciale onderzeeboten bedoeld voor ongeveer 10 kikvorsmannen kunnen zij territoriale wateren binnen varen om bijvoorbeeld sabotage-acties uit te voeren, inlichtingen te verzamelen, inlichtingenapparatuur te installeren of om geheim agenten op te pikken en af te zetten.
Er is geen informatie over wat een eventuele mini-onderzeeër exact aan het doen was in de Zweedse kustwateren. Het Zweedse Ministerie van Defensie houdt de lippen stijf op elkaar en bevestigt alleen dat de krijgsmacht zoekt naar een onbekende onderzeeboot.
Wel blijkt uit de meest recente berichten van zondagmiddag dat de Zweedse militaire activiteit op het water is toegenomen. De Zweedse media zenden rechtstreeks uit vanaf het water en Zweedse marineschepen worden door een lint van recreatievaartuigen op enige afstand gevolgd. Het is de grootste Zweedse marine-operatie sinds het einde van de Koude Oorlog.
