Het is topdrukte op gebied van maritieme oefeningen. Verspreid over diverse zeeën zijn vele tientallen marineschepen en duizenden bemanningsleden bezig met grote internationale oefeningen. In de Middellandse Zee is de grote NAVO oefening Brilliant Mariner in volle gang. Schotland maakt zich klaar voor de oefening Joint Warrior en de Koninklijke Marine is met het grootste oefeneskader in jaren actief in de Oostzee en Noordzee. Aan de andere kant van de wereld heeft voor de Australische kust de oefening Triton Centenary plaats met als hoogtepunt de International Fleet Review in Sydney.
Deelnemers aan de Australische oefening Triton Centenary stoomden in formatie op naar Sydney om op vrijdag 4 oktober op historische wijze de havenstad binnen te varen. (Foto: Australische marine)
Oefening en ontspanning in Sydney
De maritieme oefeningen zijn dit keer geen kwestie van spierballentaal of gunboat diplomacy om eventuele tegenstanders te intimideren. Niet zoals bijvoorbeeld de NAVO oefening Teamwork '76 waar 250 marineschepen aan deelnamen en 900 vliegtuigen. Internationale samenwerking en feestelijke gebeurtenissen zijn nu aanleiding voor een aantal oefeningen.
Het grootste feest vindt plaats in Australië. In Sydney maakt men zich al geruime tijd op voor de International Fleet Review (IFR), dé vlootschouw waar 30 marineschepen en 12 tallships aan meedoen. Met vanaf vrijdag 4 oktober bijna 10 dagen marinefestiviteiten, een beurs en een congres viert Australië dat 100 jaar geleden de Australische vloot voor het eerst de haven van Sydney binnenliep. Maar het laat ook zien dat het met de marine stappen zet op operationeel en strategisch niveau.
Daarom wordt voorafgaand en na afloop van het evenement in Sydney een grootschalige oefening gehouden met een groot aantal marineschepen. De oefening Triton Centenary deel 1 (vóór de IFR) ving enkele dagen geleden aan. De nadruk lag vooral op kennismaking, zeemanschappelijke oefeningen en de voorbereidingen voor de grote ceremoniële vlootschouw op 5 oktober. Aan het einde van dit eerste deel van de oefening gingen de schepen voor anker in Jervis Bay, het startpunt van de IFR. Hier gingen de marineschepen uit Australia, Brunei, China, Frankrijk, India, Indonesië, Japan, Maleisië, Nieuw-Zeeland, Nigeria, Singapore, Spanje, Thailand, Groot-Brittannië en de VS voor anker.
HMS Daring is speciaal voor de IFR naar Australië gevaren. (Foto: Australische marine)
Na afloop van de festiviteiten gaat deel twee van Triton Centenary van start. Dan vinden oefeningen op een hoger niveau plaats. De schepen vormen vijf groepen met ieder een Australisch marineschip als leider. De wapensystemen worden ingezet, vliegoperaties uitgevoerd, verder zijn onder andere onderzeebootbestrijdingsoefeningen, averijbestrijding en uitwisselingsprogramma's gepland. Op 18 oktober komt een einde aan deze grootschalige internationale oefening.
Een zeldzaam beeld: drie LCF'en naast elkaar tijdens een manouvreeroefening in de Oostzee. Zelden krijgen zoveel Nederlandse fregatten de kans om samen te oefenen. (Foto: Koninklijke Marine)
Northern Archer
Ook in Sint-Petersburg was het feest. Twee Nederlandse marineschepen gaven acte de presence in de Russische havenstad om de Russisch-Nederlandse handelsband luister bij te zetten. Ook kon de Nederlandse industrie op de maritieme beurs laten zien waar het toe in staat was, met het bewijs drijvend tegen de kade.
Zr.Ms. Friesland en Zr.Ms. De Ruyter tijdens Northern Archer. (Foto: Koninklijke Marine)
De twee schepen maakten deel uit van een groter verband, namelijk het grootste oefeneskader in de afgelopen jaren. De drie LCF'en en het OPV oefenden onderling veelvuldig en op de weg terug naar Den Helder stond een rendz-vous op het programma met o.a. mijnenjager ex-Hr.Ms. Scheveningen nu in dienst bij de Letse marine. Met dit schip en een aantal andere werden manouvreeroefeningen gehouden, hetgeen fraaie beelden opleverde.
Het Turkse fregat TCG Salihreis (Barbaros klasse) gaat in de Middellandse Zee voorop, gevolgd door het fraaie Italiaanse vliegkampschip NMM Conte di Cavour en het Italiaanse Orizzonteklasse destroyer NMM Caio Duilio, met daarachter de rest van de vloot. (Foto: NATO)
Brilliant Mariner 2013
Een stuk verder naar het zuiden, in het zeegebied tussen Sicilië en Sardinië om precies te zijn, vindt de jaarlijkse NAVO oefening Brilliant Mariner plaats. Deze oefening gaat weer een stuk verder dan die door de Australische marine georganiseerd wordt, omdat de NAVO eenheden na zoveel jaar oefenen uitstekend kunnen samenwerken. Van losstaande oefeningen waarbij men de strijd aangaat met of onderzeeboten of vliegtuigen, gaat men langzaam naar complexe scenario's waarbij sprake is van meerdere dreigingen tegelijkertijd. De eenheden worden op die manier flink onder druk gezet.
NAVO oefening Brilliant Mariner. NMM Caio Duilio en een Spaanse destroyer van de Alvaro de Bazanklasse varen achter NMM Conte di Cavour aan, met aan dek een Harrier straaljager. (Foto: NATO)
Ook bij deze oefening zijn de aantallen, voor hedendaagse begrippen, fors. Meer dan 5.000 militairen doen mee uit 12 landen: België, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Letland, Nederland, Noorwegen, Polen, Spanje, Turkije, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. 25 marineschepen doen mee, waaronder het Italiaanse vliegkampschip Conte di Cavour, twaalf fregatten, één amfibisch schip, één bevoorrader, zeven mijnenbestrijdingsvaartuigen en twee onderzeeboten. Daarnaast nemen diverse vliegtuigen, onderzeeboten en mariniers deel aan de oefening. De kern van deze schepen vormt de snelle reactiemacht van de NAVO: NRF. De oefening wordt geleid door de Italiaanse marine.
Joint Warrior
Tweemaal per jaar heeft de grote oefening Joint Warrior plaats, een oefening voor de marine, land- en luchtmacht van Groot-Brittannië maar waar altijd veel eenheden uit het buitenland aan mee doen. Nu wordt de vloot aangevoerd vanaf het Deense schip HDMS Absalon. Ook Frankrijk en Noorwegen zijn van de partij. De andere eenheden worden geleverd door het gastland, waardoor de teller op 16 marineschepen komt te staan.
Ook met deze oefening wordt nog betere samenwerking nagestreefd. Dat lijkt eenvoudig, maar door steeds nieuw personeel, nieuwe technieken en de enorme complexiteit van internationale militaire operaties vergen haast voortdurende oefening. Diverse onderdelen komen in de Schotse wateren aan bord: mijnen-, piraterij- en drugsbestrijding, elektronische oorlogsvoering, onderzeebootbestrijding, oppervlakteoorlogvoering, logistiek en ondersteuning, etc. Een onderdeel is bijvoorbeeld een oefening in het storen van GPS signalen.
