Vandaag keerde HMS Edinburgh terug in Portsmouth van haar laatste internationale reis. De destroyer zal in juni definitief uit dienst wordt gesteld. Dan zullen alle 14 Type 42 destroyers die voor de Britse marine werden gebouwd, verleden tijd zijn. Aan een stukje Britse marinegeschiedenis die begon in 1975, komt een einde in 2013. De Type 42's worden vervangen door de Type 45 van de Daringklasse.
HMS Edinburgh wachtte donderdag 28 maart een groots onthaal na de laatste lange reis. (Foto: Royal Navy)
Falklandoorlog
In 1982 brandden de beelden van zinkende Britse marineschepen op het netvlies van iedere journaalkijker. HMS Sheffield en HMS Coventry gingen smeulend de wereld over nadat zij waren getroffen door Argentijnse wapens in de strijd om de Falkland Eilanden. Dit was de eerste keer dat de Type 42's wereldwijd bekendheid verwierven en dat was niet de manier waar Groot-Brittannië op had gehoopt.
Eind jaren '60 werden de torpedobootjagers ontwikkeld als schepen voor luchtverdediging, gebaseerd op het Britse Sea Dart missile. In 1975 werd het eerste schip, HMS Sheffield in dient gesteld. Het was toen overigens anders dan eerder gepland, omdat uit bezuinigingsoverwegingen het schip moest worden ingekort. Dat leverde de bekende zeer matige vaareigenschappen op die vooral in de ruwe Zuid-Atlantische Oceaan de bemanning op de proef heeft gesteld.
BBC item aan boord van HMS Edinburgh over laatste stukje van de laatste reis.
Versies
Van deze klasse zijn drie batches gebouwd. De eerste batch, waar ook de twee gezonken Type 42's toe behoren, bestond uit zes schepen. Deze werd verbeterd in batch II, bestaande uit vier schepen. De ervaringen uit de Falklandoorlog werden pas echt verwerkt in de vier schepen van batch III, waar HMS Edinburgh als laatste schip ook deel van uitmaakt.
De belangrijkste verschillen tussen de drie batches waren de lengte: batch III had de oorspronkelijk bedachte lengte van 132,3 meter en de eerste tien schepen waren de ingekorte schepen (119,5 meter). Ook wat waterverplaatsing, breedte en diepgang betreft was de derde batch de grootste.
Behalve 14 Britse schepen, werden twee schepen gemaakt voor de Argentijnse marine. De Type 42's waren in Argentijnse dienst ten tijde van de Falklandoorlog, maar hebben geen gevechtshandelingen uitgevoerd. Eén van de twee Type 42's is omgebouwd tot stafschip voor amfibische operaties en het andere is begin dit jaar in de haven gezonken.
Alle veertien schepen maakten gebruik van de kenmerkende Sea Dart tegen luchtdoelen op een afstand van max 150 km. Voor geleiding gebruikten zij de eveneens kenmerkende 909 radar die het karakteristieke uiterlijk aan de schepen gaf. Sea Dart is tijdens de Falklands en Golfoorlog (1991) 11 keer gelanceerd door een Type 42 en dat leverde zo'n 6 of 7 treffers op. De lancering door HMS Glouchester tijdens de Golfoorlog was uniek, omdat dit schip als eerste een raket neerhaalde met een andere raket.
Voor de kust van Libië in 2011 kwam HMS Liverpool in actie met het kanon.
Type 42 lanceert Sea Dart. (Foto: Royal Navy)
Einde
De eerste Type 42 die uit dienst werd gesteld was HMS Birmingham in 1999. Dat gebeurde al met het oog op vervanging door twaalf Type 45 destroyers (dat werden er niet meer dan zes). Verschillende politici waarschuwden destijds voor een gat in de beschikbaarheid van luchtverdediging, omdat de Type 45 destroyers nog wel even op zich lieten wachten en pleitten voor wat geduld met het uit dienst stellen van andere Type 42 torpedobootjagers. Dat lijkt het hebben gewerkt, want de volgende Type 42's werden pas in 2005 uit de vaart genomen.
Nu in 2013 zal het laatste schip van dit type afscheid nemen. HMS Edinburgh heeft zes maanden aan de Westkust van Afrika (drugsbestrijding), in het Caribisch Gebied en in de Zuid-Atlantische Oceaan geopereerd, daar waar het eerste schip van de klasse eindigde. HMS Edinburgh deed op de terugweg New York als buitenlandse haven aan en zal na een korte tour langs Britse havens dit voorjaar, in juni definitief van de sterkte worden afgevoerd. De Edinburgh wacht de sloop.
