Marineschepen en -helikopters uit verschillende landen zijn actief nabij de kust van Jemen. Het land raakt steeds dieper in het conflict tussen de regering en de Houthi-rebellen. Diverse landen sturen marineschepen om vrije doorgang veilig te stellen en landgenoten te evacueren.
Op de voorgrond het Saoedische fregat HMS Dammam (Al Riyahdklasse) samen met een Amerikaanse destroyer van de Arleigh Burkeklasse tijdens een oefening in de Rode Zee eerder dit jaar. De Dammam is één van de drie fregatten van Franse makelij die gebaseerd zijn op de La Fayetteklasse. (Foto: Saoedische marine)
Aangevoerd door Saoedi-Arabië voert een Arabische coalitie luchtaanvallen uit op Houthi-rebellen in Jemen. Er is echter niet alleen militaire activiteit in de lucht, ook diverse marineschepen opereren in de wateren rond Jemen.
Bekend
Jemen is voor veel marinemannen en -vrouwen al jaren een bekend land. Niet dankzij mooie havenbezoeken, want sinds de dodelijke aanslag in 2000 op de Amerikaanse destroyer USS Cole (Arleigh Burkeklasse) in de Jemenitische havenstad Aden, laten weinig landen hun marineschepen er nog een bezoek brengen.
Jemen wordt wel vaak gepasseerd, want het land ligt aan de noordkant van de strategische zeestraat Bab el Mandeb, die de Rode Zee met de Golf van Aden verbindt. Vele koopvaardijschepen o.a. van of naar Europa persen zich dagelijks door de flessehals richting Suezkanaal of de Indische Oceaan. Ook marineschepen richting Europa of de andere kant op moeten tussen Jemen en Djibouti door. In de Golf van Aden zelf zijn veel marineschepen actief om piraterij te bestrijden.
Op dit kaartje is de strategische ligging van Jemen en het belang van de zeestraat Bab el Mandeb (rode cirkel) goed te zien. Tegenover Jemen ligt Djibouti.
Egyptische en Saoedische marineschepen
Vanwege de strategische ligging van Jemen en de vrees van Saoedi-Arabië dat Iran de Houthi's steunt, hebben Saoedi-Arabië en Egypte marineschepen richting Jemen gestuurd. De Iraanse dreigementen om de Straat van Hormuz af te sluiten zijn bekend. Afsluiting van Bab el Mandeb door Houthi's zou eveneens een gigantische impact hebben. Al hebben de rebellen mogelijk niet de middelen om de zeestraat af te sluiten, Egypte en Saoedi-Arabië realiseren zich dat dit kan veranderen en dat een afsluiting hoe dan ook voorkomen moet worden.
Om grote problemen in een dergelijke zeestraat te veroorzaken zijn een aantal (zelfgemaakte) mijnen immers al voldoende.
Maar ook tussenkomst van de Iraanse marine zou een dergelijk scenario dichterbij kunnen brengen. Afgelopen vrijdag meldden Egyptische media nog dat de Egyptische marine een aantal Iraanse marineschepen, die steun wilden verlenen aan de Houthi-rebellen, had verjaagd. Vandaag werden die berichten tegengesproken door Iran.
Evacuatie afgelopen maandag door het Chinese eskader.
Grootscheepse evacuatie
De situatie in Jemen is nu zo dreigend dat veel landen mensen willen evacueren. Door de lucht kan dat beperkt. Daarom worden marineschepen gestuurd om mensen te evacueren. Zo kreeg het Chinese eskader dat in de Golf van Aden opereert tegen piraten, opdracht om ruim 500 Chinezen te evacueren. De twee Type 054A fregatten Weifang en Linyi, en Type 903 bevoorrader Weishanhu namen de landgenoten de afgelopen dagen aan boord en zetten ze af in Djibouti.
Saoedi-Arabië evacueerde 86 personen uit Aden. Het moderne Saoedische fregat Dammam (Al Riyadhklasse) en bevoorrader Yunbou (Boraidaklasse) arriveerden dit weekend met de evacuees in het Saoedische Djeddah.
India heeft een grotere uitdaging. Het wil 2.000 tot 3.000 Indiërs weghalen uit Jemen, maar heeft slechts een patrouilleschip ter plaatse in het kader van de antipiraterijmissie. Het marineschip heeft een capaciteit van 150 tot 200 man. Daarom probeert India ook mensen met vliegtuigen te evacueren. In India is kritiek op de trage reactie van de regering. Inmiddels hebben ook de torpedobootjager INS Mumbai (Delhiklasse) en het fregat INS Tarkash (Talwarklasse) zee gekozen richting Jemen.
Ook Pakistan wil 3.000 mensen evacueren. Zij hadden een fregat ter plaatse in verband met antipiraterij. De regering heeft nu nog twee fregatten van de Swordklasse gestuurd, plus een vliegtuig.
Lot Nederlanders onbekend
Mogelijk zijn er ook nog Nederlanders in Jemen. Eind januari werd de 25 overgebleven Nederlanders geadviseerd het land te verlaten, maar zij wilden toen niet weg. Een woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zei vanmiddag tegenover Marineschepen.nl dat het ministerie niet weet of de 25 er nog zijn en dat er dus ook geen plannen zijn om mensen weg te halen. De Nederlandse ambassade in Jemen is sinds 12 februari gesloten.
Overigens is Zr.Ms. Johan de Witt, dat nu deelneemt aan de antipiraterijmissie, bij uitstek geschikt voor grootscheepse evacuaties. Het LPD was onlangs echter nog in de Indische Oceaan.
Search and Rescue
Uiteraard is ook de Amerikaanse marine aanwezig. Hoewel niet bekend is of zij een bijdrage hebben geleverd aan de Amerikaanse evacuaties, hebben zij wel een reddingsoperatie geleid.
Toen een Saoedi-Arabische F-15 Strike Eagle te kampen kreeg met technische problemen, besloten de twee inzittenden om het toestel boven de Rode Zee te verlaten. Saoedi-Arabië riep daarop de hulp in van de VS, die de destroyer USS Sterett (Arleigh Burkeklasse) de opdracht gaven om de twee te vinden. De Sterett, geassisteerd door USS New York (LPD, San Antonioklasse) vond de vliegers met hulp van een Amerikaanse Pave Hawk helikopter die vanuit Djibouti kwam.
