Al dagen voor de Nuclear Security Summit in Den Haag begon, was de beveiliging van zee- en luchtruim voor de kust van Scheveningen in volle gang. Zr.Ms. Friesland, Holland en De Zeven Provinciën zijn al dagen actief op de Noordzee. Marineschepen.nl stapte zaterdag aan boord van Zr.Ms. Holland om de maritieme kant van de NSS-beveiliging van dichtbij mee te maken.
Zr.Ms. Holland voor de kust van Scheveningen. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Terwijl vele dagjesmensen zich vrijwillig laten zandstralen op het Scheveningse strand en kitesurfers metershoge sprongen maken in de branding, stap ik samen met een team van SBS6 in een FRISC van Zr.Ms. Holland. In de Scheveningse haven is dat nog een rustig vaartochtje, maar buiten de havenhoofden zwiept de wind de golven hoog op.
Windkracht 6 en een 12 meter lange motorboot die 80 km/u haalt: spektakel gegarandeerd. Voor de toeschouwers op de golfbrekers en voor de passagiers in de FRISC. De helft van de afstand naar de Holland kan een FRISC varen en de andere helft zweven. Nu moet ik het niet stoerder maken dan het was, want ik heb de bemanning van de FRISC (onderdeel van de Nautische Dienst op de Holland) nadrukkelijk gevraagd om het rustig aan te doen. Zodat u ook wat foto's getoond kan worden. Toen ik later vroeg hoe de Nautische Dienst het varen van de FRISC ervaart deze dagen was het antwoord van één van de bestuurders niet verrassend: "De boardings van schepen zijn top, maar aan het heen en weer varen van journalisten is niet veel aan."
Desalniettemin hebben we vele meters gevlogen en is het dompelpak veelvuldig getest op waterdichtheid.
Met een maximale snelheid van 80 km per uur is het varen met een FRISC spectaculair. Een waterballet gegarandeerd. Hier is een multidisciplinair inspectieteam onderweg naar een schip dat onderzocht moet worden. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Inspecties
Ondanks dat die boottransfers voor journalisten en dat soort types er ook bijhoren voor de marineschepen, draait het allemaal om die boardings. Eenmaal aan boord is dat ook duidelijk te zien. Terwijl we uiterst gastvrij worden ontvangen, staat een multidisciplinair inspectieteam klaar om weer een schip te gaan onderzoeken.
Want dat is één van de taken van de twee aanwezige patrouilleschepen Zr.Ms. Holland en Friesland. Waar Zr.Ms. De Zeven Provinciën met de SMART-L radar het luchtruim in een straal van 400 km afzoekt naar afwijkende vliegbewegingen, zijn de OPV's bezig met inspecties en -als het nodig is- leveren van militaire bijstand.
Voor dat laatste staan zijn alle wapensystemen gereed om direct gebruikt te kunnen worden. Om de eerste taak te kunnen volbrengen maken de schepen gebruik van twee FRISC's per OPV en ieder schip een NH-90 helikopter.
De drie marineschepen en de Barend Biesheuvel varen patronen die Twitteraars doen denken aan een vrijdagmiddagborrel. (Bron: Twitter)
Van IJmuiden tot Hoek van Holland
In zijn kajuit worden we door commandant van Zr.Ms. Holland, KLTZ Eduard de van der Schueren, bijgepraat. Wat vanaf het Scheveningse strand lijkt op een mini-vlootschouw en via websites als Marinetraffic.com wel op een vrijmibo van drie dronken schepen, is in de praktijk een hele operatie die op zee door de Nationale politie via het Kustwachtcentrum Den Helder wordt aangestuurd.
Op de kaart is te zien dat de operatie ter zee zich richt op een strook van IJmuiden tot Hoek van Holland en vooral het deel van Zandvoort tot Monster. De van der Schueren: "Een heel klein deel is verboden gebied. Een groter deel is wel toegankelijk, maar daar doen we een 100 procent-controle. Normaal gesproken wordt aangenomen dat het klopt wat schepen als lading vermelden. Nu doen we dat niet en inspecteren we ieder schip."
Een spoor van schuim voor de Scheveningse kust. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Die inspecties worden gedaan door een team van de Nautische Dienst dat de FRISC bestuurt, personeel van de Douane, Politie en Marechaussee gaan aan boord. Ook kan een boarding worden ondersteund door mariniers van de Dienst Speciale Interventies (DSI). Alle 38 extra bedjes die de Holland heeft zijn daardoor bezet. Waar normaal gesproken iets meer dan 50 man op een OPV werken, zijn het er nu 90. En het zijn ook nog mensen van allerlei verschillende organisaties.
"Ik was heel erg benieuwd hoe dat zou gaan," licht De van der Schueren toe: "ik was dat vanuit de fregatten ook niet gewend. Maar ze hebben allemaal een nautische achtergrond; het zijn vaak mannen die met de Kustwacht samenwerken of de rivierpolitie. Je hebt dan toch dezelfde mindset en doordat iedereen bekend is met de maritieme wereld gaat samenwerking erg snel."
De inzet van de OPV's in zo'n grote operatie waarbij de schepen zo intensief samenwerken met de verschillende disciplines, is een primeur. Ja, de patrouilleschepen zijn natuurlijk al ingezet als stationsschip in het Caribisch Gebied en de Holland wist vorig jaar nog met succes een drugstransport voor de Nederlandse kust te stoppen, maar deze schaal en vorm is nieuw.
Niet dat de Hollandklasse er niet op is voorbereid. Integendeel, volgens de commandant van de Holland: "Het schip is ontworpen voor operaties in dit geweldspectrum. We hebben er echt de middelen voor, bijvoorbeeld een radar die speciaal is gemaakt voor het detecteren van kleine objecten en standaard hebben we het C2000 communicatiesysteem van de hulpdiensten aan boord. Onze wapensystemen zijn geoptimaliseerd voor de dreiging dichtbij."
De sleepboot Elbe en de FRISC worden door de Holland gevolgd. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Business as usual
Ondertussen is de Holland gereed voor de volgende inspectie. Ditmaal gaat een inspectieteam aan boord van de sleepboot Elbe. De Holland kiest positie achter de sleper en laat de FRISC te water. Deze gaat er uiteraard als een speer vandoor en al snel loopt een spoor van schuim naar de Elbe. Je zou verwachten dat het scheepvaartverkeer de inspecties maar lastig vindt, toch zijn de reacties volgens De van der Schueren positief: "Er zijn door de overheid allerlei berichten uitgestuurd over de beveiliging op zee rond de NSS. Als we dan een schip oproepen en een boarding aankondigen, is dat geen enkel probleem. De loodsladder gaat dan al naar beneden en tot nu toe heeft nog geen schip moeilijk gedaan."
Ook op de brug van de Holland zelf gaan de zaken voorspoedig. Waar je op fregatten tijdens een boarding zo dicht bij de kust vaak een volle brug aantreft, is de brug op de Holland bemand door slechts drie personen: de navigatieofficier, officier van de wacht en roerganger. Van hectiek is geen sprake, terwijl het aantal schepen rond de Holland toch aanzienlijk is.
De COBRA van de Holland in actie. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Aan de andere kant van het glas op de brug bevindt zich de Commandobrug Achter, ofwel COBRA. In deze ruimte worden o.a. de wapens bediend en wordt de informatie van de sensoren gepresenteerd op de beeldschermen. Hier zijn duidelijk meer posities bezet dan anders, en wordt met vele eenheden gecommuniceerd over de verbindingen. Het meest opvallend is echter een politieman in de COBRA. Dat is de On Scene Commander; het feitelijke contactpunt tussen het Kustwachtcentrum en de Holland.
De NH-90 staat aan dek en werd even later naar binnen gereden. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Handen schoon
Op het helidek wordt het inmiddels teruggekeerde inspectieteam schoongespoten om een dikke laag zout op de pakken te voorkomen. Ook een andere eenheid ondergaat op het helidek dezelfde behandeling: de NH-90 helikopter. De heli is dankzij de radar en andere sensoren een geavanceerd oog op grote afstand van de Holland, en dus een belangrijk onderdeel van het OPV-concept. Ook vandaag heeft de NH-90 weer z'n vlieguren gemaakt en wordt na de schoonmaakbeurt netjes opgeborgen in de hangar.
Het einde van het bliksembezoek nadert en het Scheveningse strand is vanaf de Holland weer goed te zien. Voor de mannen en vrouwen van de Holland is een operationele inzet als deze niet echt heel anders dan anders. Het bijzondere is echter de locatie, de commandant van het patrouilleschip: "We zijn gewend om dit overal ter de wereld te doen, vorig jaar in het Caribisch Gebied en later dit jaar doen we een soortgelijke operatie voor de kust van Somalië. Maar nu doen we dit thuis, voor de kust van Scheveningen. Dat is wel echt speciaal en maakt het werk voor ons extra leuk."
De marine voert rond de nucleaire top niet alleen kustwachttaken uit. Zr.Ms. De Zeven Provinciën houdt het luchtruim in de gaten. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
