|
|
Terugblik op de aanwinsten in 2011
Door: Jaime Karremann
Laatst aangepast: 27-12-2011
Op het traditionele moment van de terugblik, kan ook marineschepen.nl niet achter blijven. Graag nemen we u mee naar de schepen die in 2011 nieuw op de wereldzeeën zijn verschenen. We hebben ons gericht op de nieuw gebouwde schepen die dit jaar in dienst zijn gesteld. Voor de overzichtelijkheid zijn de kustwachtschepen en kleine marineschepen buiten beschouwing gelaten.
We sluiten af met een korte vooruitblik en we kunnen nu al wel verklappen dat 2012 een mooi nieuwbouw jaar wordt!
Overzicht
Voor we de diepte in gaan. Het is niet wat je in een namiddag doet, het in kaart brengen van alle in dienst gestelde marineschepen. Ondanks dat er aardig wat tijd in is gestopt, kan het zijn dat er een patrouilleschip mist, maar daar moet het wel bij blijven.
Al met al komt de teller in 2011 op 39 in dienst gestelde marineschepen. Dat is alles behalve veel. Overigens zijn op het laatste moment nog wat interessante schepen niet in 2011 in dienst gekomen, en zijn doorgeschoven naar 2012 (zoals de eerste sub van de Russische Borei klasse). Daarover later meer.
De 39 schepen zijn in dienst gesteld door 17 landen. Interessant, maar niet verrassend: de lijst wordt aangevoerd door India en Rusland met 6 nieuwe schepen. Daarna volgen de Verenigde Staten met 5 verse oorlogsbodems en op de derde plaats China met 4.
In de grafiek hieronder zijn alle 17 landen te zien. Meest opvallende land is Ghana. Zij hebben in oktober vier nieuwe Fast Patrol Boats (FPB's) ontvangen. Deze vier schepen van de Garinga klasse zijn nieuw gebouwd in China.
Verder valt op te merken dat niet alle landen die in onderstaand overzicht staan hun marine hebben kunnen uitbreiden. De Britse marine is daar het beste voorbeeld van; zij hebben er weliswaar 2 nieuwe schepen bij maar er gingen er veel meer uit.
Het aantal nieuw gebouwde en in dienst gestelde schepen in 2011, per land.
De 39 nieuwe schepen zijn van divers pluimage. De grootste groep bestaat uit de kleinste schepen: patrouilleboten (7 stuks), gevolgd door fregatten (6) en "auxiliary ships", ofwel tankers, transportschepen en ondersteuningsschepen (ook 6). Op zich is dit niet heel vreemd; poatrouilleboten worden vaak in grote aantallen besteld en fregatten zijn over het algemeen het populairst.
Er is ook een vreemde eend in de bijt; het Japanse onderzoeksvaartuig (AGS) van de Shonan klasse.
Het aantal nieuw gebouwde en in dienst gestelde schepen in 2011, naar type.
Man en paard
Zelfs voor marineschepen.nl voert het te ver om alle 39 schepen uitgebreid de revue te laten passeren. Maar de belangrijkste schepen hebben we even op een rijtje gezet.
Type 054A/ Jiangkai II (China)
De Type 054A fregatten zijn afgeleid van de Type 054 schepen. China heeft minimaal 13, mogelijk 15 of meer platformen van dit scheepstype gepland. Dit jaar zijn in ieder geval twee exemplaren in dienst gesteld: Changzhou en Yantai, respectievelijk het 8e en 9e fregat van deze klasse.
Het bouwen gaat in een moordend tempo, op dit moment alleen vergelijkbaar met de snelheid waarmee Amerikaanse scheepswerven schip na schip afleveren. De Type 054A zijn verder een voorbeeld van een vrij recente trend; het bouwen van grotere scheepsklassen. Waar de People Liberation Army Navy (PLAN) zich het in het verleden vaak beperkte tot een klasse van één of twee schepen om vervolgens direct weer een nieuwe klasse te proberen, zijn de bouwprogramma's nu omvangrijker.
Daarnaast zijn de Type 054A's, waarvan de eerste in 2008 in dienst kwam, echte toevoegingen aan de vloot. Luchtverdediging is de belangrijkste taak van deze fregatten. De belangrijkste sensor is de Type 382, 3D luchtwaarschuwingsradar. Tegen luchtdoelen hebben de schepen een verticale lanceerinrichting met HQ-16 raketten (medium range, semi-active radar homing). Andere schepen worden aangevallen met C-803 kruisvluchtwapens en landdoelen met HN-2 kruisvluchtwapens (bereik 1.800 km).
Xuzhou, de eerste van de Type 054A fregatten.
Type 071/ Yuzhao (China)
"Eindelijk een mooi Chinees marineschip," verzuchtte iemand op een forum toen de eerste foto's bekend werden. Mooie schepen zijn het zeker, en ze nog veel toe aan de vloot ook; het zijn de eerste grote amfibische schepen van China. De Type 071 zijn Landing Platform Docks (LPD's), waar er minimaal 3 en mogelijk 5 van worden gebouwd. Dit jaar is de nummer 2 in dienst gesteld: Jinggang Shan.
De LPD's zijn maar liefst 210 meter lang en bieden plaats aan 500 tot 800 mariniers (naast de 120 bemanningsleden). De schepen zijn bewapend met een 76mm kanon en close-in weapon systems.
Type 071 LPD ziet er misschien uit als een ouderwets passagierschip, maar dat is het zeker niet.
Project 17/ Shivalik (India)
De drie fregatten van de Shivalik klasse zijn de eerste stealth-schepen van de Indiase marine. Er is overigens niet alleen aandacht besteed aan "onzichtbaarheid" op de radar, maar ook voor verminderde hitte uitstraling. Het eerste schip van de klasse werd in 2010 aan de vloot toegevoegd, het tweede (INS Satpura) kwam in augustus 2011 in dienst en de nummer drie maakt volgend jaar zijn opwachting.
Met een lengte van 143 meter zijn de schepen vrij lang voor fregatten. De bemanning plukt hier trouwens de vruchten van: de fregatten zijn de meest comfortabele uit de Indiase geschiedenis. Zoals zoveel fregatten, kunnen ze een uiteenlopend takenpakket aan. De vrij snelle schepen (32 knopen), hebben een 76 mm kanon tegen zee- en luchtdoelen. Hiervoor kunnen zij echter ook 9M317E raketten inzetten, deze hebben een bereik van ruim 32 km. Opvallend is het ontbreken van torpedo's, in plaats daarvan staan RGB-60 raketten aan boord met dieptebommen tegen de onderzee-dreiging. Klap op de vuurpijl zullen letterlijk de verticaal gelanceerde Klub-N kruisvluchtwapens zijn. Deze wapens hebben een groot bereik (max 300km) en gaan zeer snel: Mach 2,9. De Amerikaanse marine maakt zich zorgen, omdat zij nog geen plan hebben hoe hun vliegkampschepen te beschermen tegen deze monsters.
INS Shivalik heeft de Klub-N kruisvluchtwapens aan boord.
Makassar (Indonesië)
De opmars van de Indonesische marine is niet alleen te zien aan nieuwe korvetten of onderzeeboten, maar ook aan de nieuwe LPD's. De vier schepen van de Makassar klasse zijn allemaal in dienst, nu ook de nummer vier Banda Aceh door de marine in de armen is gesloten.
Met een lengte van 125 meter zijn de LPD´s kleiner dan gemiddeld. Zij hebben daardoor ook beduidend minder ruimte voor mariniers en materieel, opvallend is echter wel de relatief grote bemanning van 126 personen. Er is plaats voor 218 mariniers.
De schepen zijn van Zuid-Koreaanse makelij.
De LPD's van de Makassar klasse zijn van Zuid-Koreaanse makelij.
Hyuga (Japan)
De officiele Japanse typering van "destroyers" voor deze schepen is lachwekkend. De twee hebben een lengte van 197 meter en een waterverplaatsing van 18.000 ton: het zijn volwaardige helikopter carriers. Er is zelfs plaats voor F-35B vliegtuigen (al heeft Japan die niet besteld) en dan zou een typering van kleine vliegkampschepen niet misplaatst zijn.
In 2009 kwam de Hyuga in dienst, nu in 2011 tweelingzus Ise. Waar we eerder over de Franse Mistral klasse zo verbaasd waren over het ontbreken van fatsoenlijke bewapening, is het hier juist andersom. De Japan Maritime Self-Defense Force (JMSDF) heeft flink uitgepakt: ESSM tegen luchtdoelen, torpedo's (torpedobuizen en middels raketten) en 2 Phalanx CIWS. De Japanse bescheidenheid is echter weer terug als we naar de airwing kijken: er zouden standaard 4 helikopters aan boord zijn.
Sigma (Marokko)
In de één na laatste week van 2011 werd de first of class Tarik Ben Ziyad in Marokkaanse dienst gesteld. De -uit drie schepen bestaande- klasse is van Nederlandse bodem en is een belangrijk onderdeel van de modernisering van de Marokkaanse vloot.
De Tarik Ben Ziyad is niet alleen de eerste, maar ook de langste (105,11 meter versus 97,91 meter). Deze ongebruikelijke afwijking heeft te maken met extra accommodatie voor VIP's (sterker nog, waarschijnlijk voor de koning). Ook een groot deel van de sensoren zijn van Nederlandse makelij, met als belangrijkste sensor de SMART-S 2D radar; een luchtwaarschuwingsradar voor medium en lange afstand met een bereik van 250 km. Het wapenpakket van deze vrij lichte fregatten is best aardig: VL Mica tegen luchtdoelen voor de korte afstand, Exocet kruisvluchtwapens tegen schepen, MU90 Impact torpedo's en een Oto Melara 76mm kanon.
Fridtjof Nansen (Noorwegen)
Met de indienststelling van het vijfde fregat Thor Heyerdahl is de nieuwe Noorse familie compleet. De in Spanje gebouwde klasse is de nieuwe ruggegraat van de Noorse marine. De schepen van 134 meter zijn zeer modern. Zo maken zij gebruik van het Amerikaanse AEGIS systeem, het bewezen pakket aan Amerikaanse sensoren en software. Daarnaast hebben zij ruimte voor 32 verticaal gelanceerde ESSM raketten tegen luchtdoelen, STING RAY torpedo's en een 76mm kanon. Het meest interessante wapensysteem is echter de Naval Strike Missile (NSM). Dit geavanceerde kruisvluchtwapen -eveneens dit jaar in dienst gesteld- heeft een bereik van meer dan 185km en kan ingezet worden tegen zowel schepen als landdoelen.
In Spanje gebouwd voor de Noorse marine.
Project 20380/ Steregushchy (Rusland)
De Steregushchy klasse zal bestaan uit minimaal dertig schepen. In 2011 is de nummer 2 (RFS Soobrazitelnyy) van de klasse in dienst gesteld. De 104,5 meter lange korvetten zijn moderne schepen. Voor de prijs van rond de 130 miljoen dollar krijgt de Russische marine platformen met een stevig wapenpakket, althans vanaf het derde schip. Uitgerust met de geavanceerde kruisvluchtwapens uit de Klub familie gaat er een flinke dreiging van uit. Zoals gezegd geldt dat niet voor de eerste twee van deze klasse, want zij beschikken slechts over een kanon en een Kashtan CIWS.
BAM/ Meteoro (Spanje)
Op 28 juli 2011 werd het eerste OPV van de Meteoro klasse aan de Spaanse Armada toegevoegd. In Spanje staan deze schepen bekend als BAM (Buque de Accion Maritima). Deze schepen hebben namelijk als taak het beschermen en bewaken van de Spaanse kustwateren. De OPV's hebben een lengte van 94 meter en een 76mm kanon is het zwaarste wapen. De totale klasse bestaat uit negen schepen.
Milgem/ Ada sinifi (Turkije)
Het MILGEM project vormt een mijlpaal in de Turkse marinescheepbouw. De twaalf schepen van deze klasse zijn ontworpen én worden gebouwd in Turkije. Nooit eerder ontwierp en bouwde het land marineschepen van deze grootte. In september werd het eerste schip -de Heybeliada- in dienst gesteld. De Turkse stealth schepen zijn veelbelovend. Met de onder andere Nederlandse sensoren, zoals de Thales SMART-S MK2 en de Thales STING EO MK2, kunnen zij de gebeurtenissen in een groot gebied om hen heen in de gaten houden. Tegenstanders kunnen zij aanpakken met Harpoon kruisvluchtwapens, MK46 torpedo's en een 76mm kanon. De korvetten van deze klasse zullen zich kunnen verdedigen met een RAM systeem en de fregatten in deze klasse met ESSM raketten. De schepen zijn bijna honderd meter lang en hebben een waterverplaatsing van 2300 ton.
Het eerste korvet in Turkije gebouwd.
Type 45/ Daring (UK)
De Diamond heeft sinds mei 2011 de drie letters HMS, ofwel Her Majesty's Ship, voor de naam staan. Dit is het derde schip van de in totaal uit zes destroyers bestaande klasse. De schepen zijn verre familie van de Nederlandse LCF'en. Zij zijn echter een stuk groter (152,4 meter lang en 7500 meter ton zwaar), maar zijn lichter bewapend. Zo hebben de schepen tegen luchtdoelen de Aster 15 en de Aster 30 raketten, en diverse kanons. De sensoren bestaan uit S1850M luchtwaarschuwingsradar, de Sampson radar voor het aanwijzen van doelen en het aansturen van raketten, MFS-7000 sonar en een navigatieradar. Aan de totale klasse hangt een prijskaartje van maar liefst 6,78 miljard euro.
Gepard 3.9/ Project 1166.1E (Vietnam)
De Vietnamese vloot is in 2011 uitgebreid met twee schepen van de Gepard 3.9 klasse. In totaal bestaat deze klasse uit vier schepen die allemaal in Rusland worden gebouwd. Het project behelst uitsluitend lichtgewicht en relatief goedkope exportschepen. Ook met deze schepen zal de Vietnamese marine de Chinezen niet afschrikken, maar ze zijn een welkome toevoeging aan de vloot. Zowel de sensoren als de radarsystemen zijn van Russische makelij. Met de SS-N-25 kruisvluchtwapens tegen schepen, de SA-N-4 raketten tegen luchtdoelen, 76.2mm kanon, AK-630 CIWS, torpedo's en mijnen zijn ze behoorlijk bewapend voor 102 meter lange fregatten.
Het meest moderne schip van de Vietnamese marine.
Arleigh Burke (VS)
Al ruim 20 jaar komen de torpedojagers op ieder jaarlijks lijstje van nieuwgebouwde schepen voor. Ook dit jaar nu de 59ste en 60ste schepen van deze klasse worden toegevoegd aan de Amerikaanse vloot. Geen land ter wereld heeft in zo´n hoog tempo zoveel schepen van deze kwaliteit gebouwd. Met het deels mislukken van het DDG-duizend Zumwalt project is deze klasse nog belangrijker geworden voor de Amerikaanse marine. Naar verwachting zullen er minimaal 75 schepen worden gebouwd. In 2011 werden de William P. Lawrens en de Spruance in dienst gesteld. De schepen zijn 155 meter lang en hebben een waterverplaatsing van 10.000 ton. De slagkracht is indrukwekkend. Zo hebben zij de bekende Tomahawk kruisvluchtwapens, diverse typen Standard en Missiles, ESSM raketten, een 127mm kanon en diverse torpedo's (gelanceerd via torpedobuizen of raketten)aan boord. De belangrijkste sensor van de schepen is de AN/SPY-1D 3D radar. Naast zeebeeldradars beschikken de schepen ook over een rompsonar en een gesleepte sonar.
USS William P. Lawrence maakt deel uit van de enorme vloot destroyers van deze klasse.
Virginia (VS)
Een ander immens bouwproject vormt de Virginia klasse bestaande uit dertig nucleaire onderzeeboten van ongeveer anderhalf miljard dollar per stuk. Dit jaar is de USS California in dienst gesteld. Dit achtste schip uit de reeks is net zoals de andere onderzeeboten 115 meter lang en haalt een topsnelheid van meer dan 46km per uur onder water. De zeer geavanceerde subs hebben twaalf Tomahawk kruisvluchtwapens aan boord die zij verticaal kunnen lanceren en daarnaast MK 48 torpedo's plus Harpoon kruisvluchtwapens. Opnieuw zijn deze boten moeilijker te ontdekken dan hun voorgangers mede dankzij verminderde electromagnetische uitstraling (voor het eerst geïntroduceerd aan boord van de USS California). Ook kunnen deze boten beter waarnemen dan hun voorgangers dankzij betere sonars en een optische mast met camera's die de traditionele periscoop vervangt.
Ghadir (Iran)
Geen enkel land heeft in 2011 zoveel onderzeeboten in dienst gesteld als Iran: zeven onderzeeboten van de Ghadir klasse. Het gaat hier echter om mini-onderzeeboten. Ter illustratie: met 115 ton waterverplaatsing, duizend keer kleiner dan de Virginia klasse onderzeeboten. Op de 29 meter lange onderzeebootjes werken achttien bemanningsleden. Zij kunnen echter een bijzonder wapen afvuren, namelijk de Hoot. Dit is een supercavitatie torpedo. Waar normale torpedo's een maximale snelheid hebben van rond de 100km per uur, bereikt deze onderwaterraket snelheden van maar liefst 360km per uur.
Iran heeft 17 van deze boten in dienst.
Kort
Eveneens in 2011 in dienst gesteld, maar van iets minder belang:
4x Garinga, patrouilleboot (Ghana, vier schepen)
1x Fassmer CPV-40, OPV (Colombia, First of Class)
4x Car Nicobar, patrouilleboot (India)
2x Deepak, bevoorrader (India)
1x Shonan, oceanografisch onderzoeksvaartuig (Japan)
2x STUS, ondersteuningsvaartuigen (Pakistan)
2x Lewis and Clark/ T-AKE, transportschip (VS)
2012
Zoals gezegd wordt 2012 een jaar met veel interessante nieuwe schepen. Om te beginnen komen dan natuurlijk de eerste Nederlandse OPV's van de Holland klasse in dienst. In Rusland zal (waarschijnlijk) de eerste onderzeeboot van de Borei klasse -Yuriy Dolgorukly- in dienst worden genomen, als de tests met de Bulava ballistische raketten zullen slagen tenminste. De stilste Russische sub ooit -Severodinsk van de Yasen klasse- gaat aan haar werk beginnen, evenals de eerste van een fraaie serie fregatten. Ook de eerste Franse FREMM en de Deense Iver Huitfeldt gaan zich melden. Wat dacht je van de eerste nieuwe Japanse Akizuki destroyer?
In de Indische oceaan zal echter een behoorlijk zeetje staan als India de volgende first of classes in dienst stelt: nucleaire onderzeeboot met ballistische raketten Arihant, nucleaire onderzeeboot Chakra en de eerste Project 15A destroyer. Het vliegkampschip Vikramaditya staat ook op de planning, maar het is geen nieuwbouw dus die mag eigenlijk niet in dit lijstje.
2011 was dus wat mager, 2012 wordt een topjaar voor liefhebbers van marine nieuwbouw. Een blik in de toekomst leert ons overigens dat er nog veel te verwachten is. Marineschepen.nl heeft ruim 700 nieuw te bouwen schepen geïdentificeerd; soms alleen een plan maar veelal concreet. Wordt vervolgd dus!
Sinds 13 augustus 2001
|
