Marineschepen.nl
 
   
 

Herfst of lente voor de marine op Kattenburg?

Bookmark and Share
Bericht geplaatst: 15-05-2013

Het nieuws dat Defensie afstand doet van de Marinekazerne in Amsterdam sloeg in als een bom. Maar niet als een bom door een vers geverfde en blinkende scheepshuid, nee het trof een murw geschoten schip dat al 20 jaar wordt geteisterd door reorganisaties en "hetzelfde doen met minder". De reacties op Facebook en Twitter waren vol ongeloof, maar ook berusting: "het zat er aan te komen".

Aan de andere kant biedt deze beslissing juist een kans om met deze kazerne echt iets nuttigs te doen voor de marine. In plaats te berusten in deze nieuwe tegenslag, zou de zeemacht sluiting moeten voorkomen of juist met beide handen moeten aangrijpen.


Marinekazerne Amsterdam
Eén van de fraaie bomen op de Marinekazerne Amsterdam in herfstkleuren. (Foto: JM Karremann/ Marineschepen.nl)

Can do
Gisterochtend vlak na de bekendmaking, verspreidde het nieuws zich al vrij snel via personeelsleden die aanwezig waren geweest bij de toespraak van de kazernecommandant. Direct daarop werd via social media gereageerd. Mensen die reageerden vonden het "triest" en "zonde" of "echt ontzettend jammer". Anderen vonden het "belachelijk" en ook verwacht een deel van de mensen dat men "spijt zal krijgen".

Aan de andere kant was er de commandant, die natuurlijk de rug recht moest houden tegenover zijn personeel. Hij verklaarde in zijn toespraak dat de marinekazerne slachtoffer is geworden van de crisis en eindigde met een quote van Michiel de Ruyter voor zijn laatste opdracht: "De heeren hebben mij niet te verzoeken, doch te gebieden”.



De reacties zijn typerend voor Defensie in tijden van bezuinigingen. Nadat 20 jaar is gekort, afgeslankt, omgebogen en gereorganiseerd, is de weerstand verdwenen. De commandant legt netjes uit dat het door de crisis komt. Maar in tijden van economische voorspoed werd ook flink bezuinigd. Eerdere commandanten van op te heffen eenheden moesten vertellen dat de oorzaak was dat Defensie doelmatiger moest worden, of omdat er minder dreiging was, etc. Eerlijker was geweest te vertellen dat de oorzaak ligt bij afnemende interesse voor Defensie bij publiek en politiek.
Er was in ieder geval geen "over mijn lijk"-reactie. Alleen de voormalig commandant van Zr.Ms. Luymes reageerde op Twitter met: "Dit mag nooit gebeuren!".

Zo´n laatste reactie druist echter in tegen de "can do" mentaliteit waar Defensie trots op is. Can do is natuurlijk heel sterk in oorlogstijd, wanneer "ja, maar" dodelijk is.

Dezelfde "can do" komt ook van pas als Defensie steeds meer moet doen met minder geld, mensen en minder materieel. Maar dit keer is de politiek die er baat bij heeft. Zet een streep door een bedrag in de Defensiebegroting en men springt in de houding om het uit te voeren.

In plaats te berusten in deze nieuwe tegenslag, zou de zeemacht sluiting moeten voorkomen of deze juist met beide handen moeten aangrijpen om er echt iets van te maken.

MEA
Gaat de kazerne verloren (blauw), zou de marine een (deel) van de Voorwerf moeten behouden (rood) als informatiecentrum om er de lokale marinegeschiedenis te kunnen laten zien en te vertellen over de marine van nu. (Bron: Google)

Kansen
Eerder op deze website is al uitvoerig stilgestaan bij de waarde die het terrein heeft voor Defensie, de stad en derden. Het verlies van deze kazerne is enorm. Aan de andere kant, biedt deze wending juist kansen voor de marine. Want -hoe gek het misschien ook klinkt- de marine laat die al decennia liggen.

Het Marine Etablissement Amsterdam (MEA) ligt in het centrum van Amsterdam, met aan de ene kant Nemo, de IJ-tunnel en aan de andere kant woonwijken. Toch voelt als een eiland in de stad. Het ligt veilig verscholen achter muren en de Dijksgracht. Een band met Amsterdammers en dagjesmensen is er echter niet. Hermetisch afgesloten is het in de praktijk ook niet, want dagelijks komen vele sollicitanten en mensen die zaken doen met afdelingen op het MEA op bezoek. De gemiddelde Amsterdammer is echter nooit binnen de kazernepoorten geweest en velen weten niet eens dat er een Marinekazerne is. Alleen treinreizigers zien de blauwe borden met Koninklijke Marine langs het spoor.

Stel dat de marine toch de kazerne weet te behouden, dan zal het op een andere manier verder moeten. De marine kan zich niet meer verschuilen achter de poorten van een kazerne in het centrum van de hoofdstad. Want de zeemacht was er wel, maar onzichtbaar. Defensie werkt er hard, maar achter de schermen.



Nu het Rijk en de gemeente aan het onderhandelen zijn en aan het nadenken zijn over de toekomst, doen zich kansen voor. Want de insteek is dat de rijke historie behouden moet blijven. Maar welke historie precies is niet bekend. Immers, het Scheepvaartmuseum behoudt ook de historie van het gebied, maar zwijgt over de geschiedenis van het eigen gebouw en de kazerne. Het woord "Marine" op de gevels van het gebouw gaan schuil achter "Scheepvaartmuseum". Bezoekers zouden zelfs kunnen denken dat ze zich op oud VOC-terrein begeven.
Hotel The Grand (Oudezijds Voorburgwal) meldt op de website dat in het gebouw ooit de Admiraliteit huivestte. Maar verder is deze marinehistorie in het gebouw onzichtbaar, waar wel veelvuldig aan de functie als stadhuis wordt gerefereerd.


De Royal Navy heeft het in Portsmouth groots aangepakt. Dit gaat veel verder, maar het idee is hetzelfde. Een filmpje ter inspiratie.

In plaats van af te wachten wat er gaat gebeuren met de kazerne, doet de marine er goed aan om het eigen erfgoed te redden en open te stellen voor het publiek. De marine kan een klein deel behouden, bijvoorbeeld de Voorwerf (de voormalige woonhuizen van werfpersoneel) aan de Kattenburgerstraat en daar een permante expositie plaatsen waar bezoekers de historie van het marineterrein kunnen bekijken als bakermat van de Hollandse welvaart én waar de marine de huidige activiteiten en organisatie kan tonen. Er is zelfs nog een haventje, waar een museumschip kan liggen (en dan niet een VOC schip). De unieke locatie biedt kansen om rechtstreeks met de belastingbetaler in contact te komen en te kunnen vertellen waar de marine voor staat. Een dergelijk klein stukje van het marineterrein behouden kost vele malen minder dan het totale MEA, en levert meer op dan anoniem hard werken achter kazernemuren.

Laat de marine deze kans glippen, kan het best zijn dat anderen er een mooi maritiem monument van maken. Maar of de marinegeschiedenis daar dan in terugkomt is de vraag.








Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Dossiers



Gerelateerde artikelen
Kazerne A'dam dicht
Kazerne in 1952
Wat doet A'dam?