België is van plan zijn militaire budget gelijkmatig op te schroeven de komende jaren. In 2030 moeten de defensie-uitgaven 1,54% van het BBP bedragen. Het strategische plan 2030 stamt al uit 2015, maar minister van Defensie Ludivine Dedonder kreeg de opdracht dit plan te actualiseren.
BNS Leopold eind 2021. (Foto: Vincent Cordignon/ Belgische Defensie)
Het strategische plan om het budget te verhogen naar 1,54% van het BBP is een stap vooruit voor de Belgische defensie, maar daarmee voldoet men nog altijd niet aan de NAVO-norm van 2%. Dit tot teleurstelling van minister Dedonder, die graag een grotere stijging van het budget had gezien. Naar verluidt had Dedonder ingezet op 1,6% van het BBP.
Bij de verdeling van het extra geld wordt vooral ingezet op cybersecurity, maar ook komen er nieuwe helikopters ter vervanging van de transportversie van de NH-90 en wordt er geïnvesteerd in personeel. Deze investering bestaat onder meer uit een loonsverhoging die het personeel over 2 jaar 300 tot 500 euro per maand extra moet opleveren. De investering in nieuwe helikopters betekent dat de huidige zes jaar oude NH-90 transporthelikopters voor in het landomein, vervangen zullen worden. Deze helikopters, zo meldt De Standaard, zijn te duur in gebruik "en er zijn tal van problemen met het onderhoud en wisselstukken". Vanaf de fregatten van de Belgische marine blijft men vliegen met NH-90's.
Nederlands belang
In het plan uit 2015 stond onder andere dat er 9,2 miljard euro geïnvesteerd zou worden in de vervanging van twee M-fregatten en zes Tripartite mijnenjagers. Voor Nederland was dit een belangrijk vooruitzicht, aangezien de marines van de twee landen intensief samenwerken en afhankelijk van elkaar zijn. De Nederlandse marine had ook al geruime tijd het plan om de M-fregatten en de mijnenjagers te vervangen, maar daarvoor had het België nodig. Inmiddels wordt aan beide vervangingsprogramma's gewerkt.
Extra geld klinkt in dat licht interessant. Het budget voor de Belgische en Nederlandse ASW-fregatten is krap en in 2015 sprak de Belgische Minister van Defensie zelfs over een extra fregat (waardoor de stukprijs kan dalen).
In het nieuwe plan wordt, voor zover bekend, echter niet gerept over extra geld voor ASW-fregatten. Wat wel genoemd wordt zijn tien leidende principes voor 'de actualisering van de Strategische Visie'. Deze principes spreken redelijk voor zich. Hierin staat onder andere dat de hoofdtaak van defensie bestaat uit collectieve verdediging, collectie vrijheid en bescherming van Belgische onderdanen in het buitenland.
De nadruk wordt verder gelegd op het nastreven van een evenwicht tussen capaciteiten, infrastructuur, personeel en operaties.
Zorgen om situatie
Vandaag werd duidelijk dat België de capaciteiten ook beschikbaar wil stellen, mocht de NAVO ze nodig hebben.
Chef van de Belgische Defensie admiraal Michel Hofman liet in de Belgische media namelijk weten dat dat de Russische dreiging richting Oekraïne hem veel zorgen baart en dat het België politiek, diplomatiek en militair raakt. "Van Finland tot beneden in de Kaukasus is er Russische beweging. Dat in onrustwekkend en dat raakt ons ook. Daar wordt voortdurend rekening mee gehouden", aldus de admiraal.
Rusland moet allesbehalve onderschat worden volgens Hofman: "De Russen hebben verschillende wapensystemen waar wij ons grote zorgen over maken." Desondanks haalt België en de rest van de Europese Unie zijn diplomaten voorlopig niet terug uit Oekraïne. Iets wat de Verenigde Staten en Groot-Brittannië inmiddels wel hebben gedaan.
Volgens Hofman is de geest van de NAVO-afspraken vanwege de huidige situatie weer springlevend: "De geopolitieke context is veranderd en zeker niet in goede zin. Collectieve defensie is niet langer een vaag concept van de NAVO, het is een realiteit waar we ons op moeten voorbereiden. Eenmaal die in werking treedt, spreek je direct over conflicten met hoge intensiteit."
Dat België zijn budget verhoogt de komende jaren zal Hofman dan ook goed doen. Volgens hem is er voor de NAVO een belangrijke rol weggelegd in dit conflict en zal België doen wat van hen verwacht wordt om de NAVO van dienst te zijn.
BNS Leopold I beschikbaar en BNS Lobelia naar NAVO-eskader
Een specifiek voorbeeld van wat België op dit moment wel kan doen, is eenheden leveren aan de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF). Deze NAVO-reactiemacht kan snel worden ingezet bij conflicten en België zou tussen de 250 en 300 man kunnen leveren aan deze formatie, die momenteel onder Frans bevel staat. Daar komt bij dat België F-16 straaljagers en een fregat toegezegd aan deze Response Force aan deze VJTF.
Navraag bij de Belgische marine door Marineschepen.nl leert het M-fregat BNS Leopold 1 beschikbaar om aan te sluiten bij SNMG1 (met Zr.Ms. Rotterdam als stafschip) of SNMG 2. Zodra de NAVO om inzet van schepen van de lidstaten vraagt, dan zal de Belgische regering, op voordracht van de marine, naar welk van de twee eskaders het fregat wordt gestuurd.
Daarnaast is de mijnenjager BNS Lobelia vanmiddag vertrokken om aan te sluiten bij het NAVO-mijnenbestrijdingsflottielje SNMCMG1. Deze bijdrage aan de NAVO was al gepland.
