De aanschaf van een derde patrouilleschip voor de Belgische marine is opgenomen in de plannen van de Belgische regering. Dat maakte minister van Defensie Ludivine Dedonder woensdag bekend in de Kamercommissie Landsverdediging. Het derde schip moet samen met de Castor en Pollux de Belgische wateren beschermen tegen bijvoorbeeld Russische activiteiten.
BNS Pollux het tweede schip uit de Castorklasse. (Foto: Belgische marine)
Nu het besluit is genomen, wil men in België meteen vaart maken. Nog dit jaar moet de aankoopprocedure worden opgestart en men wil al deze zomer de prospectiefase, oftewel de verkenning van de markt, hebben afgerond.
Daarna zal de aankoopprocedure worden opgestart, zo was het antwoord van Dedonder na vragen van de commissie.
Duidelijk is dat het plan om twee nieuwe patrouilleschepen aan te schaffen, waar eerder voor gepleit werd, van de baan is.
Eenling?
De Castor en Pollux werden tien jaar geleden besteld bij de Franse scheepswerf Socarenam. De Fransen wisten destijds de order naar zich toe te trekken door de twee patrouilleurs ver onder het beschikbare budget aan te bieden. Daarmee versloegen zij Damen die Stan Patrol-schepen had aangeboden.
Wie de opdracht krijgt om het nieuwe patrouilleschip te bouwen, daarover zei Dedonder nog niets. Omdat het gaat om één nieuw schip, is het aannemelijk dat de Belgische inkooporganisatie aanklopt bij Socarenam.
Marineschepen.nl heeft begrepen dat België zich in eerste instantie richt op een bijbestelling van een schip uit de Castorklasse. België zou al enkele jaren geleden zo'n bijbestelling geïnventariseerd hebben.
De keuze om één nieuw schip aan te schaffen is toch opvallend. Een derde patrouilleschip is weliswaar al lange tijd een wens van de Belgische marine, maar door tien jaar na dato één nieuw schip aan te schaffen is er het risico dat het schip afwijkt van de eerdere schepen. Door veranderde wet- en regelgeving en doordat onderdelen of systemen niet meer verkrijgbaar zijn, kan het nieuwe schip dusdanig anders worden dat het een eenling wordt, terwijl marines doorgaans naar standaardisatie en familievorming streven om de kosten te verlagen en logistiek te versimpelen.
Russische schepen in West-Europa
Het besluit om een derde patrouilleschip aan te schaffen, heeft alles te maken met de toegenomen aanwezigheid van Rusland in West-Europese wateren de laatste jaren. Zo voer er afgelopen november een Russisch spionageschip voor de Belgische kust, dat volgens de inlichtingendiensten bezig was de energie-infrastructuur op de zeebodem in kaart te brengen.
Na het bezoek aan België van het Russische spionageschip voer dit schip ook door naar de Nederlandse wateren. Volgens de MIVD was het van plan om hier de verbindingen van windmolenparken op zee te observeren, na 24 uur verliet het schip de Nederlandse wateren zo schreef Marineschepen.nl.
Sinds afgelopen september de gaspijpleiding Nord Stream werd gesaboteerd, is er meer aandacht gekomen voor de kwetsbaarheid van de infrastructuur in zee. Rusland zou al jaren bezig zijn met het in kaart brengen van zaken als internetkabels op de zeebodem in West-Europa.
Het belang van patrouilleschepen
Deze incidenten zijn onderdeel van de reden dat er in België voor een derde patrouilleschip gepleit werd. Met name kamerlid Jasper Pillen van Open Vld hamerde op het belang van een nieuw schip vanwege de houding van Rusland.
Tegenover VRT NWS benadrukte Pillen het belang nogmaals: "We zijn ons deel van de Noordzee aan het volbouwen met windturbines, energieleidingen en communicatielijnen. Die moeten we genoeg kunnen bewaken en daar zijn die patrouilleschepen ideaal voor. Ze kunnen dergelijke Russische spionageschepen opsporen en schaduwen."
De hoofdtaak van de patrouilleschepen is het monitoren van alle militaire schepen die langs de Belgische kust varen en niet van NAVO-landen afkomstig zijn. Ze worden echter ook ingezet voor minder militair gerichte zaken, zoals het uitvoeren van milieu- en visserijcontroles en reddingsacties bij migranten die op zee in de problemen raken. Ook komen de taken van de kustwacht vaak op het bordje van de twee patrouilleschepen terecht, die elkaar tot nu elke 24 uur afwisselen.
Help je Marineschepen.nl?
Met jouw donatie kan Marineschepen.nl -onafhankelijk- nieuws- en achtergronden blijven publiceren.
Of scan deze QR-code met je telefoon.
Meer info over donaties aan Marineschepen.nl lees je op de donatiepagina.
De Castor en de Pollux
De huidige twee patrouilleschepen de Castor en de Pollux vormen samen de Castorklasse, ze worden ook wel Coastal Patrol Vessels of CPV genoemd. De schepen zijn relatief eenvoudige eenheden. Ze zijn net iets langer dan de huidge mijnenjagers en halen een maximale snelheid van 21 knopen. De bewapening bestaat uit een 12,7mm FN Herstal machinegeweer en ook de sensoren zijn afgestemd op eenvoudige kustwachttaken. Desondanks heeft Thales Nederland een bijdrage geleverd aan het kleine maar moderne sensor, wapen- en commandosysteem.
De Castor is sinds 2014 in dienst, is 53,5 meter lang en heeft een maximale waterverplaatsing van 448 ton. De Pollux is sinds 2015 in dienst.
De twee schepen waren met een bedrag van 26,6 miljoen euro bijzonder goedkoop. Het bouwproces verliep ook razendsnel. In minder dan een jaar tijd was men van het begin van de constructiefase tot de eerste proefvaart gekomen.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
