De begrotingscommissie van de Duitse Bondsdag heeft op de valreep 3,2 miljard euro vrijgemaakt voor twee extra Type F126-fregatten voor de Duitse marine. Duitsland had reeds een bestelling lopen van vier fregatten bij de Nederlandse scheepsbouwer Damen en licht vlak voor het verlopen van de deadline de optie tot twee extra fregatten. De vlag in Vlissingen kan echter nog niet uit, want Duitsland heeft aanvullende voorwaarden gesteld. Ook na goedkeuring gaat niet al het geld naar Damen, tachtig procent van de waardecreatie gaat naar Duitse bedrijven.
Illustratie van het Duitse F126-fregat. (Beeld: Damen)
De inkooporganisatie van de Bundeswehr, BAAINBw, bestelde in juni 2020 vier fregatten bij Damen. Het bedrijf zou samenwerken met onder meer Blohm+Voss en Thales uit Hengelo voor de productie ervan. De kosten hiervan werden ingeschat op ongeveer 1,3 miljard euro per schip, waarmee het al het grootste scheepsbouwproject zou zijn in de geschiedenis van Duitsland.
Optie voor twee extra fregatten
Er was een optie voor nog twee fregatten met een deadline in juni 2024. In oktober 2022 verschenen er berichten dat men deze niet zou lichten als gevolg van de hoge inflatie. Later lekte er echter een document uit waaruit bleek dat de Duitse Defensie toch twee extra fregatten wilde. In januari van 2024 werd vervolgens duidelijk dat de inkooporganisatie inderdaad bezig was met voorbereidingen om een vijfde en zesde fregat te bestellen.
Dit plan is nu voorlopig goedgekeurd door de begrotingscommissie, die 3,2 miljard euro vrijmaakt voor de schepen. Dit geld komt direct uit de begroting van het Ministerie van Defensie. Volgens de Duitse Minister van Defensie Boris Pistorius zijn de fregatten nodig voor de nationale verdediging en als onderdeel van de NAVO. Met deze investering wil Duitsland voldoen aan de NAVO-norm van 2 procent.
Van het totaalbedrag is 2,8 miljard euro bestemd voor de bouw van de twee schepen. De overige kosten zijn voor onder andere voorraden en reserveonderdelen, zo meldt de goedgeïnformeerde website Hartpunkt.de.
Ook zou nog eens 323 miljoen euro zijn vrijgemaakt om de door inflatie gestegen bouwkosten van de vier eerder bestelde schepen te dekken.
Voorwaarden
Helemaal zeker is Damen nog niet van de extra bestelling. Hartpunkt.de meldde gisteravond dat de Begrotingscommissie van de Bondsdag enkele voorwaarden heeft gesteld voor de definitieve goedkeuring.
De Nederlandse aannemer zou een "royale prijscompensatie" krijgen voor onverwachte inflatie, maar dat was voor de "(Duitse) onderaannemers" nog niet geregeld.
"Dit betekent", schrijft Hartpunkt.de, "dat schepen 5 en 6 alleen kunnen worden aangeschaft als de Duitse industrie ook voldoende wordt meegenomen in de inflatiecompensatie."
Uiterlijk 19 juni moet voldaan zijn aan de voorwaarden van Berlijn.
Tachtig procent naar Duitsland
Inmiddels is men al begonnen met de bouw van de eerste fregatten. Het eerste staal werd gesneden in december 2023 op de Peene scheepswerf in Wolgast en op 3 juni van dit jaar werd de kiel gelegd op dezelfde werf. Dit gebeurde in het bijzijn van drie ministers, waaronder Pistorius. Het eerste schip in de serie zal de naam 'Niedersachsen' krijgen.
Ondanks dat Damen een Nederlands bedrijf is, vindt de bouw volledig plaats in Duitsland. Ook werven in Kiel en Hamburg zijn betrokken bij de bouw, waarmee dit project van groot economisch belang is voor de economie van Noord-Duitsland. "Volgens staatssecretaris Siemtje Möller (SPD) zullen vooral scheepswerven in Noord-Duitsland profiteren van de extra fregatorders. Omdat de hoofdaannemer zich ertoe heeft verbonden ervoor te zorgen dat 80 procent van de waardecreatie in Duitsland plaatsvindt", tekent de Duitse omroep NDR op uit de mond van Möller.
Grootste sinds de Tweede Wereldoorlog
Met een waterverplaatsing van 10.000 ton worden de nieuwe F126 fregatten de grootste schepen van Duitsland sinds de Tweede Wereldoorlog. De fregatten worden 166 meter lang, 21 meter breed en zullen een bemanning hebben van 125 personen. De schepen zijn geschikt voor zowel lucht- oppervlakte- als onderwateroorlogvoering, al is de bewapening beperkt.
Volgens de planning moet het eerste schip in 2028 opgeleverd worden. De vierde in de serie wordt in 2031 verwacht en zal vermoedelijk volgens hetzelfde proces vervaardigd worden. Onderaannemer Thales is verantwoordelijk voor onder meer Tactictos software en diverse sensoren waarvan een deel ook op de Belgische en Nederlandse ASW-fregatten zullen worden geplaatst.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
