Het is alweer bijna twee maanden geleden sinds Naval Group de opdracht voor de bouw van twaalf mijnenbestrijdingsvaartuigen voor de Belgische en Nederlandse marine kreeg toegewezen. Lang was het vrij stil rond de nieuwe schepen, maar de weg lijkt nu open voor de contractondertekening en dus bouw van de schepen in Frankrijk. Hopelijk wordt dan ook duidelijk wat beide landen precies hebben aangeschaft.
De Franse minister van Defensie Florence Parly krijgt uitleg op de scheepswerf van Piriou tijdens een bezoek vorige maand aan de winnende werf. (Foto: Franse ministerie van Defensie)
Wie wacht op een Kamerbrief van de minister of staatssecretaris van Defensie doet er goed aan om op vrijdagmiddagen de brieven aan de Tweede Kamer in de gaten te houden. Zo ook afgelopen vrijdag. Toen verscheen namelijk de brief van staatssecretaris Barbara Visser aan de Tweede Kamer over de Belgische bezwaarprocedure van de mijnenbestrijdingscapaciteit. Het was maar een kort briefje, met het bericht dat de Belgische Raad van State het ingediende bezwaar van Engine Deck Repair (EDR) niet ontvankelijk verklaart. Daarmee lijkt de weg open voor de contractondertekening.
Want in België zijn er "geen beletsels meer voor de gunning van het contract aan het consortium onder leiding van Naval Group," zo schrijft Visser. De staatssecretaris vraagt de Tweede Kamer ook om die richting op te bewegen: "Zoals vermeld in de D-brief is met België afgesproken dat met de ondertekening van het contract zal worden gewacht tot na de behandeling van deze D-brief door de Kamer. België heeft ons verzocht om medewerking om het contract spoedig te kunnen gunnen. Ik vraag de Kamer om begrip hiervoor bij de verdere behandeling van dit dossier."
De verwachting is dat de Tweede Kamer dat begrip zal tonen, ondanks de vele vragen die in Den Haag rond het dossier leven. Tijdens het Algemeen Overleg op 25 april bleek bijvoorbeeld al dat er van de SP tot de VVD vragen zijn. Over de procedure, over de Nederlandse inbreng en zeggenschap. De SP-Kamerlid Karabulut refereerde zelfs aan "geruchten over handjeklap van de Franse staat en de Franse firma met de Belgische regering," die in de Vlaamse pers verschenen en Salima Belhaj (D66) vond het doodzonde dat Nederlandse kennisinstellingen buitenspel staan (ondanks de "mooie vorm van Europese defensiesamenwerking").
De staatssecretaris beantwoordde de vragen waar mogelijk en kwam overeen de Kamer te informeren als er een uitkomst van het bezwaar is. Dat is inmiddels gebeurd en dus kan het project verder.
Even was dat nog onzeker toen EDR bezwaar aantekende. De Antwerpse scheepshersteller maakte deel uit van Sea Naval Solutions, waar onder andere ook Thales bij hoorde. Dit consortium was favoriet en EDR wilde de mijnenbestrijdingsvaartuigen in Antwerpen afbouwen. Sea Naval Solutions verloor, maar het consortium diende geen bezwaar in. EDR deed dat wel. En dat bleek onvoldoende volgens de Raad van State, want doordat niet alle leden van het consortium bezwaar aantekenden, is het bezwaar ongegrond verklaard.
Bouw in Bretagne
België zal op zondag 26 mei een nieuwe regering kiezen. De huidige regering wil daarom nog voor 25 mei het contract met Belgium Naval & Robotics ondertekenen voor de bouw van de twaalf schepen. Die schepen zullen vermoedelijk in Concarneau en Lorient (Bretagne) worden gebouwd op de scheepswerven Piriou en Kership, die in handen zijn van Naval Group. Piriou is een werf die civiele schepen bouwt en heeft samen met Naval Group een joint venture, genaamd Kership, dat gespecialiseerd is in marineschepen tot 95 meter.
La #MINARM sur le chantier naval Piriou à Concarneau. °? 960 employés, 4 sites en France. ° ? Succès à l’export : 12 chasseurs de mines vendus à la Belgique et aux Pays-Bas (avec Naval Group et ECA Robotics) et 4 patrouilleurs à l’Argentine. pic.twitter.com/6f5Fg7XaAS
— Ministère des Armées (@Defense_gouv) 19 april 2019
Het Franse Ministerie van Defensie twittert verheugd over het succes van de Franse scheepswerven. Dat zou in Nederland ondenkbaar zijn.
Overigens blijkt dat niet uit een bericht van Belgium Naval & Robotics zelf, maar uit een tweet van eigenaar Pascal Piriou. Naval Group en partners houden zich al lange tijd op de vlakte. De afbeelding die door het consortium werd gedeeld bleek pas nadat de winst bekend werd gemaakt een willekeurige schets te zijn geweest. Toen het echte beeld naar buiten werd gebracht, was er nog steeds onduidelijkheid. Zo erg zelfs dat Marineschepen.nl door meerdere defensiebedrijven in binnen- en buitenland werd gebeld met vragen over het getoonde ontwerp en de onderdelen.
Wat het ontwerp inhoudt heeft BN&R dus nog niet publiek gemaakt. Deze werkwijze van Naval Group verschilt sterk met die van de concurrenten, die in een veel eerder stadium openheid van zaken gaven. Naval Group zegt te wachten tot de contractondertekening, critici (die niet aan de concurrenten of Defensie verbonden zijn) zeggen dat België en Nederland een artist impression hebben gekocht die later pas wordt ingevuld.
Hoe dan ook komt het moment van contractondertekening dichterbij en kunnen we vooruit kijken naar de toekomst van de Belgische en Nederlandse Mijnendienst, en de eerste Franse marineschepen in Nederlandse dienst.
