Aan boord van het enige Russische vliegkampschip Admiral Kuznetsov woedde vanochtend en vanmiddag een grote brand. Het schip heeft sinds 2017 niet meer gevaren en is in onderhoud. De brand ontstond waarschijnlijk door laswerkzaamheden.
Admiral Kuznetsov in betere tijden. Het schip is al langere tijd niet meer naar zee geweest. (Foto: Russische marine)
Volgens de Russische nieuwsbureau Interfax begon de brand in de machinekamer. De Russische Noordelijke Vloot meldde eerst nog dat het ging om 'lokale' rookvorming in een van de compartimenten. Andere bronnen melden echter dat het vuur zich heeft verspreid tot een oppervlakte van wel 600 vierkante meter. Ongeveer 10 mensen zijn gewond geraakt en er zijn berichten dat er nog steeds mensen worden vermist, hoewel dit wordt ontkend door de scheepswerf. Twee militairen zijn behandeld voor het inhaleren van rook, toen ze probeerden het vuur te doven. Toen de brand uitbrak was er volgens nieuwsbureau TASS ongeveer 400 man militair en civiel personeel aan boord van het schip.
Uiteindelijk werd de brand in de middag geblust door het deel dat in brand stond onder water te zetten. Direct nadat de brand geblust werd, spraken Russische media van een vertraging van het onderhoud van zes maanden. Het is echter nog vroeg om dat te concluderen.
President Rakhmanov van United Shipbuilding Corporation meldt dat een menselijke fout waarschijnlijk de oorzaak is van de brand. Tijdens laswerkzaamheden zouden sintels terecht zijn gekomen op een lager dek, waar brandbare vloeistoffen aanwezig waren.
Eerste gevechtsactie in 2016 laatste kunstje?
De Admiral Kuznetsov stond eind 2016 nog op een heel andere manier in de schijnwerpers. Toen werd het door Rusland, via de Noordzee, naar de Middellandse Zee gestuurd om aanvallen uit te voeren in Syrië. Dat deed het vliegkampschip, hoewel het tot twee keer toe een toestel verloor door crashes. Naast trainingsoperaties was dit de eerste operationele inzet van dit schip sinds haar indienststelling in de jaren 90. Ondanks de grote zwarte rookwolken die uit de schoorstenen kwamen, als ware het een honderd jaar oud stoomschip, en de ongelukken met vliegtuigen, wist Rusland toch een visitekaartje af te geven. De toenmalige Britse minister van Defensie Michael Fallon noemde het schip 'the ship of shame' na haar rol in het conflict in Syrië.
Na terugkeer in Rusland in februari 2017, ging het echter snel bergafwaarts met het grootste Russische oppervlakteschip. Het schip zou in onderhoud gaan en na weer een operationele periode in 2020 of 2021 gemoderniseerd worden. De kosten van dit onderhoud zou neerkomen op zo'n 880 miljoen euro, waarbij vooral wordt gefocusd op voortstuwing en elektronische systemen. Het onderhoud duurde langer dan verwacht, in oktober 2018 zonk het drijvende droogdok waar de Kuznetsov uit voer en viel een 70 ton zware kraan op het schip waardoor er een enorm gat in het vliegdek ontstond. Het grootste probleem was niet het gat, maar het enige dok van die afmetingen in Rusland. Even werd gevreesd dat de Kuznetsov helemaal niet meer onderhouden zou kunnen worden, maar een nieuw droogdok is in de maak. Deze zal overigens niet zinken, want het gaat om twee onoverdekte droogdokken in Moermansk die worden samengevoegd.
In oktober 2019 was er een nieuwe tegenslag, zo werd afgelopen maandag 9 december bekend. Er waren extra reparaties aan o.a. de turbines van het stoomschip nodig. Maar, zo werd gezegd door de president van de scheepswerf, die reparaties zouden geen effect hebben op de terugkeer van de Kuznetsov in 2022.
De vraag is nu hoe groot de schade echt is en of Rusland de carrier nog echt zal gaan repareren. Volgens president Rakhmanov van United Shipbuilding Corporation is het nog onduidelijk wat het effect van de brand op het tijdschema van de reparaties is totdat specialisten de schade kunnen bekijken.
Rusland is overigens al enige tijd aan het studeren op een vervanger van de Admiral Kuznetsov. Maar door financiële beperkingen lijkt het niet waarschijnlijk dat dit project op korte termijn op gang komt. Ook bij bestaande projecten zijn er flinke problemen, zo zijn er in de laatste zes jaar drie branden uitgebroken op onderzeeboten in onderhoud. Drie bestaande Admiral Grigorovichklasse fregatten werden zonder motoren aan India verkocht, toen bleek dat Rusland niet op korte termijn aan vervangende motoren kon komen om de schepen zelf te opereren. En gisteren nog stortte een Mi-28 helikopter neer in het zuiden van Rusland na een trainingsvlucht.
Nu de Kuznetsov opnieuw problemen heeft zal het voor Poetin nog moeilijker worden om zijn geschetste beeld van het Defensie-apparaat vol te houden. Tot nu toe lukte het Poetin aardig om te pronken met modern materieel, door te focussen op specifieke successen in plaats van het grote geheel. Zo focust Poetin in zijn speeches graag op nieuw materieel en raketsystemen. Maar aangezien het relatief oude vliegkampschip nog wel een belangrijke rol had in dit moderne plaatje, wordt het nog lastiger om het beeld van een marine die kwalitatief vergelijkbaar is met China en de Verenigde Staten in stand te houden.
