De brief die het politieke startpunt betekent voor de vervanging van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten zal morgen naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Dat schrijft RTL Nieuws op basis van gesprekken met bronnen. De zogenoemde A-brief was enkele keren uitgesteld. Dat de brief morgen verschijnt is geen grote verrassing, deze werd rond deze tijd ook verwacht. Opmerkelijker is dat het verschijnen van deze brief gelekt is naar RTL, op een moment dat er geruchten de ronde doen over een Franse overwinning in het onderzeebootprogramma ten koste van Damen.
Zr.Ms. De Zeven Provinciën in de Middellandse Zee. (Foto: Franse marine)
Twee projecten
De vervangers van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en) zijn al veel vaker aan bod gekomen op deze site. Vooral in relatie tot de plannen om deze Future Air Defender (FuAD) te ontwikkelen in samenwerking met Duitsland. Dat plan gaat door de Duitse voorkeuren voor Amerikaanse radars niet door en ondertussen werd uitgekeken naar de A-brief die meer informatie over het project zou bevatten.
De brief over de nieuwe fregatten zou in 2023 worden verzonden en werd uitgesteld. Later begreep Marineschepen.nl dat de brief in januari verstuurd zou worden, maar dat wordt volgens RTL Nieuws dus 1 maart.
Behalve de brief over FuAD, is er ook de brief over de 'Bewapening Maritieme Lucht- en Raketverdediging' voor de fregatten. Volgens het Defensie Projectenoverzicht dat afgelopen september werd verzonden, zou dat projectbudget tussen de 1 en 2,5 miljard euro beslaan.
Screenshot van de nieuwspagina. Ook andere media, waaronder NOS, berichtten over de aanstaande A-brief.
Nieuws
"Grootste maritieme project ooit: kabinet laat vier fregatten bouwen bij Nederlandse scheepswerf" kopte RTL Nieuws vanavond. "Het kabinet gaat vier nieuwe luchtverdedigings- en commandofregatten aanschaffen. De schepen worden gebouwd door de Nederlandse maritieme industrie, met een hoofdrol voor scheepswerf Damen. Dat zal de ministerraad morgen besluiten, zeggen bronnen tegen de politieke redactie van RTL Nieuws."
Behalve de aanstaande brief heeft RTL Nieuws ook de kosten te horen gekregen: minimaal 2,5 miljard euro voor de vier fregatten en maximaal 2,5 miljard euro voor de bewapening. Volgens RTL gaat het samen om zo'n 8 miljard euro.
Ook andere media maken melding van de 'recorddeal'. Volgens de (oorspronkelijke kop van de) NOS is de "miljardenorder" reeds geplaatst en ook het AD schrijft dat het kabinet "besluit tot aanschaf van vier nieuwe fregatten".
Het is belangrijk op te merken dat er nog geen order is geplaatst en dat het kabinet ook niet besluit tot aanschaf. De brief gaat over de behoeftestelling, die dus beschrijft waar de behoefte ligt. Hierna volgen andere fases van het Defensie Materieel Proces en in iedere fase moet de Tweede Kamer goedkeuring geven. Pas na de D-fase wordt een contract getekend.
Ook is het niet zeker of het het grootste maritieme project ooit is. Zeker niet qua aantallen schepen (denk aan de tien S-fregatten en acht M-fregatten), maar het is ook lastig om dat nu te zeggen over de kosten terwijl de kosten van het onderzeebootproject niet bekend zijn. Bovendien lijkt RTL de kosten van het project van de fregatten en de raketten bij elkaar te hebben gevoegd, terwijl het raket-project ook voor andere schepen bedoeld is.
Opmerkelijk
Dat RTL Nieuws bericht over een marineproject is niet gebruikelijk. Zeker niet als het gaat om een A-brief die het einde van de behoeftestellingsfase markeert. Nu is het wel een groot project waar al jaren aan gewerkt wordt, maar het is ook nog in een vroeg stadium. Dat maakt het ook opmerkelijk dat nu al de kosten van het project bekend zouden worden gemaakt. Defensie hanteert normaliter prijscategorieën, waarvan 'meer dan 2,5 miljard euro' de hoogste categorie is. Op die manier hoopt Defensie niet alle informatie over de budgetten weg te geven voor er met de bouwer onderhandeld wordt over de prijs.
RTL zelf schrijft dat de kabinetsaankondiging "op een saillant moment" komt, gelet op het nieuws rond de onderzeeboten.
Gisteren schreef De Telegraaf immers dat het Franse Naval Group de aanbesteding voor de vervanging van de Walrusklasse lijkt te gaan winnen. Ook Marineschepen.nl kwam die berichten deze week ter ore, maar die zijn niet bevestigd.
De timing van de A-brief is in dat licht opvallend, de timing van een lek naar een landelijk medium over het "grootste maritieme project ooit" dat aan Damen wordt gegund is minstens zo opmerkelijk.
Groter
Los van de saillante timing en het opvallende lek, is het dossier interessant vanwege de plannen rond internationale samenwerking na de koerswijziging van Duitsland.
Eerder werd al wel bekend dat de toekomstige fregatten behoorlijk groot zullen worden. Marineschepen.nl schreef al dat de schepen groter worden dan de huidige fregatten (een veel gehoord tonnage is 10.000 ton) en niet meer in het huidige dok op de Nieuwe Haven passen. Er zijn dan ook plannen om een nieuw dok te bouwen.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
