Het Britse Type 23-fregat HMS Richmond is vandaag door de Straat van Taiwan gevaren. Het fregat is op weg naar Vietnam en maakt deel uit van de taakgroep onder leiding van het Britse vliegkampschip HMS Queen Elizabeth. Ook het Nederlandse fregat Zr.Ms. Evertsen is onderdeel van de Carrier Strike Group.
HMS Richmond, Type 23 fregat, op archiefbeeld tussen Den Helder en Texel. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
De Straat van Taiwan is op z'n smalst ongeveer 130 kilometer breed en behoort tot de internationale wateren; iedereen mag er doorheen varen. Een passage van een marineschip door de zeestraat die Taiwan en China van elkaar scheidt, levert de laatste jaren echter steevast een woedende reactie van China op. China ziet Taiwan als afvallige provincie en wil Taiwan het liefst weer inlijven. De spanning tussen beide landen loopt de laatste tijd steeds verder op.
Amerikaanse marineschepen varen regelmatig door de Straat van Taiwan, voor de Britse marine is het even geleden. Zowel de Amerikaanse schepen als HMS Richmond varen door de Straat van Taiwan om te laten zien dat de zee vrij is. De bevelhebber van de Royal Navy benadrukte vorige week nog dat "het heel duidelijk is dat de Straat van Taiwan internationale wateren zijn".
Vandaag maakte HMS Richmond de passage zelf bekend via Twitter, werd het schip gespot op satellietbeelden en hadden zowel Wildcat-helikopter Jenny als het fregat respectievelijk hun ADS-B en AIS-zenders aan staan, zodat de posities van de eenheden goed te volgen waren via internet.
China heeft, zo liet persbureau Reuters weten, boos gereageerd. HMS Richmond zou volgens China "kwade bedoelingen" hebben en de Chinese marine heeft het schip gevolgd en weggejaagd.
HMS Richmond is het eerste schip dat op de terugweg is naar Europa. HMS Queen Elizabeth en Zr.Ms. Evertsen zijn nog in de Stille Oceaan en hebben vanochtend Guam verlaten. De Britse carrier zal waarschijnlijk niet door de Straat van Taiwan varen, daar zou het schip voor om moeten varen. Ook de Evertsen zal niet omvaren om door de gevoelige zeestraat te gaan. Eerder had de, voormalige, commandant van de Evertsen gezegd dat hij de opdracht heeft gekregen om niet te provoceren en toenmalig minister van Defensie Bijleveld schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat de Straat van Taiwan "niet op de geplande route" ligt.
Nu een van de schepen uit de taakgroep toch door de zeestraat is gevaren, is het interessant om te zien hoe de reactie van China zal zijn als de rest van het eskader via de Zuid-Chinese Zee terugvaart. De voormalige commandant van de Evertsen vertelde in een podcast van Marineschepen.nl tijdens de eerste passage in juni dat China de Carrier Strike Group op grote afstand had gevolgd. Dat was anders dan de reactie van de Russen toen de Evertsen en de Defender in de Zwarte Zee voeren. Ook toen was het een Brits schip dat een freedom of navigation operation uitvoerde, terwijl de Evertsen buiten de provocatiezone bleef. Toch deed Rusland met vliegtuigen twee dagen lang pogingen om de Evertsen te intimideren.
Of de Queen Elizabeth door de Zuid-Chinese Zee zal gaan is overigens niet helemaal zeker, er zijn meerdere routes naar de Indische Oceaan mogelijk. Bijvoorbeld via de Javazee, en een andere optie is via Australië. In het voorjaar hebben Australische media gemeld dat een havenbezoek aan Darwin wordt verwacht.
