Het eerste Joint Support Ship (JSS) voor de Canadese marine krijgt voorrang bij de bouw boven andere nieuwbouwprojecten voor marine en kustwacht. Vorige week werd de keuze om met de bouw van het JSS te starten definitief, een tweede belangrijke stap na een slepende aanloopfase sinds 2004. In juni van dit jaar was al een ontwerp gekozen.
Met de Canadese beslissing lijkt de (kleine) kans op verkoop van het Nederlandse JSS aan Canada verkeken.
De Canadese Joint Support Ships zijn gebaseerd op de Duitse bevoorraders van de Berlinklasse. (Foto: Duitse marine)
Lange worsteling
Canada worstelt al decennia met haar krijgsmacht. Door de sterke zuiderbuur is er weinig animo om te investeren in de bescherming van Canadese belangen.
Ondanks dat het land grenst aan zowel de Atlantische Oceaan, de Arctische Oceaan en de Pacific, is de Canadese vloot de afgelopen periode gekrompen en verouderd. De fregatten stammen uit de jaren '90 en de torpedobootjagers zelfs uit de jaren '70 van de vorige eeuw.
Sinds de heroprichting van de Canadese marine in 2011 (daarvoor was de marine samengevoegd met land- en luchtmacht in één krijgsmachtonderdeel, maar dat bleek een mislukking), zijn de pogingen om nieuwbouw van de grond te krijgen over een andere boeg gegooid. Ingegeven door de wens om de Canadese scheepsbouw te redden, zijn uitgebreide nieuwbouwplannen opgesteld of samengevoegd voor marine en kustwacht. Deze plannen maken deel uit van de National Shipbuilding Procurement Strategy (NSPS).
Een tekening van het 840 miljoen euro per stuk kostende Canadese JSS. (Bron: NSPS)
National Shipbuilding Procurement Strategy
Ook het JSS werd onderdeel van het NSPS, terwijl in 2009 de bouw van twee schepen ter vervanging van de oude bevoorraders van de Protecteurklasse zou beginnen. De bouw werd geannuleerd en de met plannen voor ijsbrekers, fregatten, patrouilleschepen, onderzoeksschepen, etc. onder NSPS geschaard. Hierdoor was het JSS-project terug bij af en moest men opnieuw aan de slag met ontwerpen en aanbesteden. Veel tijd ging verloren.
Het JSS-project, dat oorspronkelijk startte in 1992, passeerde in juni 2013 een belangrijke mijlpaal toen (opnieuw) de keuze werd gemaakt voor een ontwerp na een competitie tussen BMT Fleet Technology met een nieuw ontwerp en ThyssenKrupp met een bestaand ontwerp. De laatste won met een ontwerp gebaseerd op de Duitse Berlinklasse bevoorraders.
JSS eerst
Doordat meerdere plannen onder het NSPS vallen die gelijk oplopen en één scheepswerf is geselecteerd voor de bouw, moest een keuze worden gemaakt in welke schepen als eerste zouden worden gebouwd. Afgelopen week besloot de commissie verbonden aan de NSPS om eerst het JSS te bouwen en daarna de ijsbreker voor de Canadese kustwacht.
Dat is op zich goed nieuws voor de Royal Canadian Navy, maar daar werd wel aan toegevoegd dat met de bouw pas eind 2016 wordt aangevangen. Daarmee loopt het project opnieuw behoorlijke vertraging op. Indienststelling heeft naar verwachting plaats in 2019.
Karel Doorman
Toen de verkoop van het Nederlandse JSS bekend werd gemaakt, werd naar onder andere Duitsland en Canada gekeken. Ook in Canada zelf gingen stemmen op om het Nederlandse JSS aan te schaffen. De eisen van de twee landen voor het JSS ontlopen elkaar niet veel, maar belangrijker nog: het was voor Canada een ideale gelegenheid om heel snel en heel goedkoop een JSS aan te schaffen. Vooral dat laatste is opvallend, want de Canadese Joint Support Ships worden begroot op zo'n 840 miljoen euro per stuk. Meer dan het dubbele van de ongeveer even grote Karel Doorman, terwijl het Canadese project nog 6 jaar heeft om in prijs te stijgen. Dat die prijsstijging er gaat komen is niet onwaarschijnlijk, want de gekozen scheepswerf heeft geen ervaring met dit type schepen.
Goedkoper en sneller of niet, Canada gaat toch verder met het eigen project en daar is ook wel wat voor te zeggen. Want het Nederlandse JSS zou eerst moeten aangepast worden aan de Canadese wensen zodat het aansluit op hun systemen. Daarnaast wil Canada twee of drie schepen, dus moet het dan 1 of 2 extra schepen extra bestellen in Nederland/ Roemenië terwijl het NSPS is opgesteld om de eigen industrie overeind te houden? Tot slot is er veel aan gelegen om het moeizame traject goed af te ronden en niet weer voortijdig van koers te veranderen.
Al is dat laatste nooit een garantie.
