Geruisloos is het doek van de voormalige Nederlandse Luchtverdedigingsfregatten van de Jacob van Heemskerckklasse gevallen. De schepen die zo'n twintig jaar in dienst van de Koninklijke Marine voeren zijn eerder deze maand vervangen door twee Australische OH Perry-fregatten. Dat de L-fregatten vervangen zouden worden was al langer bekend, maar de Chileense marine zwijgt vooralsnog om onduidelijke redenen over de wisseling.
Een bijzondere foto van het Chileense L-fregat Capitán Prat. Namelijk een niet eerder gepubliceerde foto uit 2006 van het fregat met Nederlandse vlag, deels Nederlandse bemanning, op de Noordzee, maar in Chileense kleuren en met de nummer '11' op de romp. (Foto: Jan Dekker)
Vreemder nog is dat de L-fregatten eind december 2019 in volledige stilte uit dienst zijn gesteld. Hoewel de twee schepen op de Chileense marine stilletjes van de lijst actieve fregatten is gehaald staan, heeft de marine er niets over gecommuniceerd en staan de individuele pagina's van de schepen nog online. Maar diverse Spaanstalige defensiemedia spraken in december en januari van een uitdienststelling in stilte van de bij de Nederlandse marineman/ -vrouw zo geliefde fregatten.
Al in februari 2018 schreef Marineschepen.nl over de vervanging van de L-fregatten Almirante Latorre en Capitán Prat. De Chileense vloot bestaat uit een samenstelling van tweedehands schepen en Chili wil de vloot moderniseren. De L-fregatten zouden als eerste worden vervangen en de Chileense marine heeft er geen gras over laten groeien. Dat kon ook niet, want Polen, Turkije en Griekenland zouden zich ook begeven op de tweedehands markt van luchtverdedigingsschepen.
Vervanging
Op woensdag 15 april om 11 uur 's ochtends werd de Chileense nationale vlag voor het eerst gehesen aan boord van de Almirante Latorre en de Capitan Prat. De nieuwe Latorre en Prat welteverstaan. Dat gebeurde in Sydney, waar de voormalige fregatten van de Adelaideklasse, HMAS Melbourne en HMAS Newcastle, lagen. De schepen die in 1992 en 1993 in dienst waren gesteld, verlieten de Australische marine in 2019. Wel hadden zij al een uitgebreide modernisering achter de rug en waren ze voorzien van onder andere een Mk 41 VLS (vier lanceercellen voor zestien ESSM's) en geschikt gemaakt voor de SM-2 raketten tegen luchtdoelen op grotere afstand.
Bij de ceremonie waren de bemanningen van de schepen, die al enige tijd in Australië waren voor een opleiding, en officieren van de Australische marine. Toch vond deze overdracht in betrekkelijke stilte plaats, de Chileense marine die niet bepaald zuinig is als het gaat om berichten via social media publiceerde er niets over. Slechts enkele defensiemedia schreven over dit belangrijke moment voor de Chileense vloot.
Volgens de oorspronkelijke planning zouden de schepen in mei de oversteek naar Chili maken, maar het coronavirus heeft het schema in de war geschopt. Een aantal Chileense bemanningsleden raakte in Sydney besmet met COVID-19.
Overigens zijn de Phalanx Close-In Weapon Systems (CIWS) van de Australische fregatten verwijderd. Eenmaal in Chili worden de Goalkeepers van de L-fregatten overgezet op de 'nieuwe' schepen.
Hr.Ms. Jacob van Heemskerck. (Foto: Koninklijke Marine)
Afscheid L-fregatten
De kans is groot dat op een later moment een meer officiële wisseling van de wacht zal plaatsvinden, maar feitelijk zijn de oude L-fregatten al vervangen. Het is onduidelijk waarom de Chileense marine hier nog niet over gecommuniceerd heeft. De twee L-fregatten zijn al op 1 december 2019 naar de Dirección de Recuperación de Unidades de la Armada de Chile te Talcahuano, waar marineschepen worden onderhouden, gedirigeerd. Eind december zijn waarschijnlijk beide schepen uit dienst gesteld, in ieder geval Capitán Prat, zo meldde Defensa.com destijds. Vermoedelijk is daar voor gekozen om de bemanningen vrij te maken voor de nieuwe schepen.
Daarmee eindigde in stilte het actieve leven van de L-fregatten. De 'lichte kruisers', zo werden de L-fregatten liefkozend genoemd door (oud-)bemanningsleden, waren geliefd bij het Nederlandse en Chileense marinepersoneel. De schepen werden in 1986 in dienst gesteld en waren varianten op de S-fregatten, gespecialiseerd in luchtverdediging. In 2005 en 2006 werden de schepen overgedragen aan Chili, nadat ze in Nederland vervangen waren door de Luchtverdedigings- en Commandofregatten. Chili heeft destijds ook twee Nederlandse M-fregatten gekocht.
Hoe verder met de L-fregatten? Dat is nog onduidelijk. Verkoop is misschien mogelijk want de schepen lijken nog in goede staat. Waarschijnlijker is echter sloop. Op Chileense fora wordt echter ook gesproken over een minder prettig alternatief: doelschip voor een SINKEX.
Op deze satellietfoto van 7 februari 2020 zijn de twee schepen zij-aan-zij te zien in Talcahuano, Chili. Deze liggen sinds 1 december 2019 op de scheepswerf Asmar die namens de Chileense marine schepen onderhoudt. (Foto: Google Earth)
Wie meer informatie heeft over de Chileense plannen of weet wat de huidige staat is van de twee L-fregatten kan vanzelfsprekend contact opnemen met Marineschepen.nl.
