De Chinese marine zegt een zogenaamde gevechtspatrouille te hebben uitgevoerd met schepen en vliegtuigen in de Zuid-Chinese Zee. Deze 'gevechtspatrouille' was een reactie op de aankondiging van de Verenigde Staten, Japan, Australië en de Filipijnen dat er gezamenlijke oefeningen op het programma stonden in het gebied.
Chinese marineschepen, archieffoto. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
De aankondiging van de vier landen kwam afgelopen weekend. Doel van de oefening is "om de regionale en internationale samenwerking te versterken die moet zorgen voor een vrije en open Indo-Pacific." Zes schepen en vier vliegtuigen oefenden in de Filipijnse Exclusieve Economische Zone (EEZ).
Het kostte China nog geen dag om met een reactie te komen. Qua details is er bijzonder weinig bekend over de acties van China. De enige schriftelijke toelichting van de Chinese marine was dat "alle militaire activiteiten die verstorend werken in de Zuid-Chinese Zee en brandhaarden creëren, onder controle zijn".
Volgens een expert die de Chinese website Global Times sprak, is het verschil tussen deze gevechtspatrouille en voorgaande patrouilles dat een gevechtspatrouille de nadruk legt op de voorbereiding op een daadwerkelijk gevecht. De Chinese marine kan in zo'n geval onmiddellijk gevechtstaken uitvoeren, volgens de expert.
Of deze patrouille daadwerkelijk heeft plaatsgevonden, is nog maar de vraag. De Filipijnse commandant der strijdkrachten generaal Romeo Brawner Jr. zei in een reactie dat er alleen twee Chinese marineschepen zijn waargenomen.
Zr.Ms. Tromp richting het gebied
De timing van de toenemende spanning in de Zuid-Chinese Zee is ook voor de Nederlandse marine van belang. Momenteel vaart het fregat Zr.Ms. Tromp in de Rode Zee en beschermt daar koopvaardijschepen tegen aanvallen door Houthi-rebellen, later deze maand zal het schip doorvaren richting de Indo Pacific en zijn reis van zes maanden rond de wereld vervolgen.
Deze reis heeft de naam 'Pacific Archer 24' gekregen. In totaal maken zo'n 200 militairen en een NH-90 helikopter de reis maken, waarbij ook door de Zuid-Chinese Zee wordt gevaren.
Dat de Tromp door die zee zal varen, werd vorig jaar november tijdens een bezoek van minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot aan de Filipijnen bekend gemaakt. Bruins Slot zegde in Manilla namens Nederland ook toe de Filipijnen te steunen door op te roepen tot naleving van het internationaal recht in de Zuid-Chinese Zee.
Spanningen in de Zuid-Chinese Zee
In het gebied is het al een langere tijd onrustig. Vooral tussen China en de Filipijnen loopt het aantal incidenten op zee op. Met regelmaat zijn er confrontaties tussen de Chinese kustwacht en Filipijnse schepen die een oud marineschip op een van de eilandjes van de Spratly-eilanden willen bevoorraden. Vorige maand vielen daarbij aan Filipijnse kant nog vier gewonden.
In augustus 2023 werd een Filipijns schip beschoten met een waterkanon door de Chinese kustwacht, in oktober was er zelfs een aanvaring tussen een Chinees kustwachtschip en een Filipijns schip en was er in november een conflict tussen een Amerikaans schip en China.
De Verenigde Staten hebben duidelijk de kant van de Filipijnen gekozen. In 2023 zei president Joe Biden nog dat de Filipijnen op Amerikaanse steun konden rekenen in het geval van een Chinese aanval. Met de 'Joint Military Excersises' wordt deze steun nog eens bevestigd.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
