Chinese marineschepen in Spaanse haven tegenover Amerikaanse marinebasis
Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 12-06-2023 | Laatst aangepast: 12-06-2023
Een eskader van drie Chinese schepen liep op vrijdag 9 juni de haven van Cadiz in Spanje binnen een zeldzame maritieme ontplooiing van de Chinese marine in Europese wateren. De drie schepen zijn de Type 052D torpedobootjager Nanjing, het Type 056A fregat Sanya en het Type 903 bevoorradingsschip Weihanhu. Opvallend: Spanje kent vele zeehavens, maar het Chinese eskader is afgemeerd in een haven precies tegenover de Amerikaanse marinebasis Rota.
Het fregat Sanya op archiefbeeld. (Foto: Chinese marine)
De schepen behoren tot de 43ste Escorte Taakgroep die op 10 januari de Chinese marinebasis in Zhanjiang verliet. China stuurt ongeveer om het half jaar een eskader naar de Golf van Aden om op te treden tegen de piraterij in deze regio. Deze eskaders opereren de laatste jaren vanuit het Chinees logistieke steunpunt in Djibouti. De eskaders bestaan vaak uit een torpedobootjager en een fregat, ondersteund door een bevoorradingsschip. Zij beschikken vaak over mariniers die ingezet worden voor boarding van gegijzelde schepen of voor het uitvoeren van inspecties.
Op 2 juni rapporteerde de Chinese krijgsmacht dat de 43ste Eskader afgelost werd door het 44ste Eskader na een ceremonie in Djibouti. Tijdens haar inzet zou de 44ste Escorte Taakgroep een 21-tal schepen hebben geëscorteerd in de Golf van Aden tijdens 16 escortes. De torpedobootjager Nanjing en het bevoorradingsschip Weihanhu werden eveneens ingezet om Chinese burgers te evacueren uit Sudan.
Chinese ontplooiingen in Europese wateren zijn zeldzaam. De Chinese marine beschikt hier bovendien niet over logistieke steunpunten en is in Europese wateren afhankelijk van havenbezoeken om haar schepen te bevoorraden.
Hoewel de Chinese marine de grootste ter wereld is, richt zich deze vooral op de Aziatische wateren. In 2001 bezochten Chinese marineschepen Europa voor het eerst. De piraterij in Somalische wateren en daarbuiten dwong China vaker schepen verder van huis te sturen -inmiddels is dat dus 44 keer gebeurd en heeft China een marinebasis in Djibouti. Het gebeurt vaker dat Chinese schepen van zo'n eskader uit de Indische Oceaan doorvaart richting Europa; in 2015 deed zo'n anti-piraterijeskader na afloop Rotterdam aan.
De civiele haven van Cadiz ligt op zo'n 11 km van de Amerikaanse marinebasis in Rota. (Kaart: Openstreetmap.org, bewerking: Marineschepen.nl)
Cadiz
Na aankomst van de schepen werden Chinese officieren ontvangen op het stadhuis van Cadiz, zo meldde een lokale website, door een lokale hoogwaardigheidsbekleder en de commandant van de Spaanse marine in Cadiz.
Fragata SANYA (574) y buque de aprovisionamiento WEISHANHU (887) de la armada de la republica popular China atracados en el Puerto de Cádiz@puertodecadizpic.twitter.com/q05L5vG1r0
De aanwezigheid van Chinese schepen in Cadiz doet op sociale media echter ook de nodige wenkbrauwen fronsen aangezien deze haven pal tegenover de Amerikaanse marinebasis in Rota ligt. Dit is een belangrijke basis voor de Amerikanen, met schepen met Ballistic Missile Defence-capaciteit. Een jaar geleden besliste de Verenigde Staten nog om het aantal voorwaarts ontplooide torpedobootjagers in Rota op te trekken van vier naar zes schepen tegen 2024.
De drie Chinese schepen lagen maandagochtend nog in Cadiz.
Sint Petersburg?
Het is mogelijk dat de 43ste Escorte Taakgroep na vertrek uit Cadiz niet direct koers zet naar China, maar eerst ingezet wordt in Europese wateren. Chinese media lieten echter niet weten of de 43ste Escorte Taakgroep nog andere Europese havens zal aandoen. De timing sluit niet uit dat de Chinese schepen op weg zijn naar Sint Petersburg om daar deel te nemen aan de Russische marine dag die op 30 juli zal plaats vinden. Het zou niet de eerste keer zijn dat China aanwezig tijdens die feestdag. In 2019 nam de Chinese topedobootjager Xi'an deel aan de Dag van de Marine, samen met het Indische fregat Tarkash.
In dat geval zou, gezien de transittijd tussen het Spaanse Cadiz en het Sint Petersburg in de Oostzee iets minder dan twee weken is, is het waarschijnlijk dat de schepen nog een tussenstop maken of eventueel een meerdaagse oefening met de Russische marine zullen uitvoeren. Het havenbezoek in Cadiz komt eveneens op een moment waarop de Chinese en Russische militaire staf een virtuele meeting hielden aangaande het houden van gezamenlijke militaire oefeningen in de nabije toekomst. De kans is echter groot dat men hiermee vooral kijkt naar gezamenlijke oefeningen in de Pacifische Oceaan waar de Russisch-Chinese coöperatie reeds langere tijd aan de hand is.
De aanwezigheid van Chinese schepen op de Russische Dag van de Marine zou echter wel een belangrijk geopolitiek signaal kunnen sturen dat China Rusland nog altijd steunt. Een dergelijk signaal zou vooral voor Westerse landen negatief kunnen overkomen aangezien men China probeert los te koppelen van Rusland om zo meer druk te zetten op de Russische regering om de oorlog in Oekraïne te stoppen.
Auteur: Frederik Van Lokeren Frederik schrijft als freelancer voor Marineschepen.nl sinds 2022. Hij was als logistiek officier bij de Belgische marine (2010-2017) o.a. eenheids- commandant van mijnenjager BNS Lobelia tijdens de onderhousdsperiode en Hoofd Logistieke Dienst van het M-fregat BNS Louise-Marie. Nu is Frederik manager in de Supply Chain Business Consultancy bij Moore Belgium. Verder volgt Frederik nauwgezet maritieme en amfibische ontwikkelingen op de voet, met een specifieke interesse in de Russische marine en Marine Infanterie.
