Deze week is de oefening Orion 23 van start gegaan. Een naam die in Nederland misschien niet zoveel zegt, maar het is de grootste oefening op Frans grondgebied in 30 jaar tijd. In grote delen van Frankrijk en in en rond de Franse wateren zullen in alle domeinen grote aantallen militairen en materieel de virtuele strijd aangaan met elkaar. Uiteraard is het Franse vliegkampschip FS Charles de Gaulle er bij betrokken, met het Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregat Zr.Ms. De Zeven Provinciën.
Zr.Ms. De Zeven Provinciën in de Middellandse Zee gezien vanaf vliegkampschip FS Charles de Gaulle, terwijl een Rafale net vertrekt. (Foto: Franse marine)
Malta
Voor Zr.Ms. De Zeven Provinciën begon de reis met een tussenstop in Malta. Daar kruisten de wegen van het fregat met die van de Oranje Leeuwinnen. Na een bezoek door de voetbalsters aan het schip waar bondscoach Andries Jonker zijn speelsters wees op samenwerking in een militaire setting, bezocht een afvaardiging van het schip de oefenwedstrijd tegen Oostenrijk. Het Nederlands elftal werd naar een 4-0 overwinning geschreeuwd en gezongen. De sfeeractie met oranje rook op de tribune werd door de lokale autoriteiten minder gewaardeerd: betrokken bemanningsleden kregen flinke boetes plus een Maltees stadionverbod.
Tweede fase
Nadat Valetta was verlaten, werd aangehaakt bij de Franse oefening. Deze oefening was al lang begonnen, maar dan vooral op land en op papier. De activiteiten op zee komen in deze tweede fase tot bloei. Zo'n 7.000 militairen zijn bij deze fase in het Zuidwesten van Frankrijk en in de Middellandse Zee betrokken. Onder andere amfibische landingen en luchtlandingen per parachute staan op het programma in de regio's rond Sète (nabij Montpellier) en het verder landinwaarts gelegen Castres.
Geen Franse amfibische landing zonder helikoptercarriers. De Mistral en zusterschip Tonnere zijn dan ook van de partij (de Dixmude is momenteel bij Djibouti voor een reis om de wereld). Volgens de Franse marine zijn vorige week 700 militairen en 145 voertuigen ingescheept voor de oefening.
Onder de in totaal dertig deelnemende marineschepen, zijn dus ook de De Zeven Provinciën en de Charles de Gaulle. Uiteraard doen ook diverse onderzeeboten mee.
Haute intensité
Het is volgens de divisie-generaal Nicolas Le Nen, commandant Joint Operations Command, de "terugkeer van grote oefeningen op het Franse grondgebied". De behoefte aan een dergelijke oefening ontstond nadat in 2017 in de strategische visie werd geconstateerd dat de kans op een groot conflict weer toenam, zo laat het Franse ministerie van Defensie weten. Behalve door de grootte wordt de oefening gekenmerkt door activiteiten in alle domeinen: zee, land, lucht, cyber en ruimte. Maar het belangrijkste is dat Orion 23 in het teken staat van een grootschalig conflict tussen landen.
Sinds enkele jaren staat, zoals de Franse krijgsmacht dit noemt, het 'hoog intensieve conflict' weer in de schijnwerpers. Waar de focus eerder lag op vredesmissies, bestrijding van terrorisme en piraterij, heeft Frankrijk rond 2020 het roer omgegooid en het besluit genomen zich voor te bereiden op een grootschalig conflict. In januari 2021 werden tien werkgroepen werden opgezet om onderzoek te doen naar in hoeverre Frankrijk voorbereid was op een hoog intensief conflict. "Franse generaals denken dat ze ongeveer tien jaar de tijd hebben om zich erop voor te bereiden", schreef The Economist. Behalve meer geld, kwam er ook een strategie. Die werd in november 2022 gepresenteerd door Macron vanaf FS Dixmude.
Tweede fase van Orion 23. De blauwe eenheden schieten Arnland te hulp, dat is aangevallen door Mercure (rood). (Beeld: Franse Ministerie van Defensie)
Orion 23
Oefening Orion 23 stond toen al jaren in de planning. De eerste fase van de oefening, bestaande uit de operationele planning, begon al in mei 2022.
Zoals gebruikelijk zijn voor de oefening diverse fictieve landen gecreërd. Dit keer in Zuid-Frankrijk. Centraal staat Arnland, een land dat gesteund wordt door Frankrijk en bondgenoten. Buurland Mercure is de boosdoener en dreigt Arnland aan te vallen.
Zodra het uit de hand loopt, zal (in de tweede fase) een amfibische aanval vanaf zee en vanuit de lucht worden uitgevoerd door de Franse snelle reactiemacht, aangevuld met bondgenoten. Het doel is om Arnland weer te bevrijden, maar zij zullen dat moeten doen in een door Mercure zwaar verdedigd bezet gebied.
Help je Marineschepen.nl?
Met jouw donatie kan Marineschepen.nl -onafhankelijk- nieuws- en achtergronden blijven publiceren.
Of scan deze QR-code met je telefoon.
Meer info over donaties aan Marineschepen.nl lees je op de donatiepagina.
De helikoptercarriers Mistral en Tonnere zijn de grootste schepen van de amfibische taakgroep TF 471, die verder bestaat uit fregatten en onderzeeboten. De Charles de Gaulle, met waarschijnlijk dus 'De Zeven', vaart aan het hoofd van TF 473, met onder andere een Grieks S-fregat en een Horizonklasse destroyer. De marine van Mercure is ook niet de minste en beschikt ook over twee taakgroepen met oppervlakteschepen, onderzeeboten, helikopters en vliegtuigen. Ook schepen uit andere landen doen mee. Volgens Mer et Marine gaat het in ieder geval om het Duitse fregat FGS Sachsen (Sachsenklasse), Britse Type 45 torpedobootjager HMS Duncan en het Italiaanse FREMM-fregat Luigi Rizzo.
Wat de De Zeven Provinciën precies gaat doen, is nog niet bekend gemaakt.
Een E-2 Hawkeye van de Franse marine landt op de Charles de Gaulle. Op de achtergrond zijn twee Rafale's te zien. (Foto: Franse marine)
Voor de Charles de Gaulle bekent Orion 23 een terugkeer naar de thuiswateren. De carrier was op 15 november vertrokken vanuit Toulon, aan het hoofd van een internationale taakgroep, richting onder andere de Indische Oceaan.
De tweede fase eindigt in maart, waarna fase drie begint. Deze civiel-militaire fase draait om de bestuurlijke aspecten bij een langlopend conflict, volgens de Franse Defensie: "de [oefening moet de] politieke autoriteiten in staat stellen hun besluitvormingscyclus en -proces aan te passen aan de snelheid en omvang van een aanhoudende crisis". In fase vier gaat het weer om oorlogvoering. 12.000 militairen zijn dan betrokken bij de oefening op land en in de lucht in Frankrijk. De Franse Defensie beschrijft deze fase als volgt: "Grootschalige operatie waarbij een multinationale landcomponent op divisieniveau een grote lucht-landconfrontatie zal aangaan (NAVO Major Joint Operation (MJO) type). Deze grondgevechten zullen worden voorafgegaan door het verwerven van luchtoverwicht".
De oefening eindigt begin mei.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
