Denemarken wil zelf marineschepen gaan bouwen op eigen bodem. De mogelijkheden die het Deense Ministerie van Defensie ziet, werden dinsdag bekend gemaakt op een persconferentie, waar onder meer minister van Defensie Troels Lund Poulsen op aanwezig was. In totaal wil Denemarken 40 miljard Deense kronen, of omgerekend 5,4 miljard euro investeren in de industrie. Het plan past in het langetermijnplan van Denemarken om de marine uit te rusten met in totaal 55 nieuwe schepen, waar Marineschepen.nl eerder al over berichtte.
Het Deense fregat Absalon (Absalonklasse). (Foto: Deense Defensie)
Al in 2022 werd bekend dat Denemarken de vloot wil vernieuwen en het liefst schepen in Denemarken wil laten bouwen. Toen werd door toenmalig minister van Defensie Morten Bødskov al onthuld dat 5,4 miljard euro werd voorzien voor nieuwe schepen. Dat geld is afkomstig uit het defensiebudget, dat tegen 2033 moet stijgen naar twee procent van het bruto binnenlands product.
De Deense Defensie onderzocht wat de mogelijkheden zijn en daar is nu een concreter plan uit gekomen.
"Het nationale partnerschap voor de maritieme ruimte", zo heet het plan dat werd voorgesteld in samenwerking met de maritieme industrie. Dat plan heeft als doel om Denemarken terug op de kaart te zetten als speler in de maritieme wereld.
Sinds het faillissement van Odense Staalskibsværft in 2012, de scheepswerf die onder meer de Iver Huitfeldtklasse fregatten bouwde, beschikt het land niet meer over de mogelijkheid om zelf marineschepen te bouwen. Alleen enkele kleinere scheepswerven staan nog in voor onderhoud aan de marinevloot.
Drie pistes
Het plan schuift drie opties naar voren, zo verklaart Anne H Steffensen, CEO van Danish Shipping en drijvende kracht achter het plan. In het eerste idee zal de huidige capaciteit van de Deense maritieme industrie worden behouden, maar wel licht uitgebouwd naar gelang de noden. De bouw van de casco's van toekomstige marineschepen zal in het buitenland gebeuren, Deense scheepswerven staan in voor de afwerking.
In het tweede scenario wordt ook de productie van casco's naar Denemarken gehaald. De volledige productie kan dus op Deense bodem plaatsvinden, waarbij wordt gekeken naar scheepswerven die nu al civiele schepen bouwen en onderhoud verrichten aan marineschepen.
In het laatste scenario wordt een nieuwe scheepswerf gebouwd, puur toegespitst op het bouwen van oorlogsschepen. Hierbij zullen privébedrijven nauw samenwerken met de overheid.
In totaal heeft de Deense overheid zo'n 5,4 miljard euro over voor het plan. Afhankelijk van het gekozen scenario zal dat de Deense economie heel wat jobs kunnen opleveren; tot 4.000. De grootste uitdaging wordt om die banen in te vullen, zowel bij de scheepswerven als aan boord van de marineschepen, zo deelde minister van Defensie Troels Lund Poulsen mee.
Het plan zal niet enkel geld kosten, maar moet ook economische waarde opleveren. Bedrijven krijgen een stimulans om in de maritieme industrie te investeren. Daarnaast moeten de schepen ook nog een doorverkoopwaarde hebben, na hun actieve dienst bij de Deense marine, verklaarde Steffensen op de persconferentie.
Nieuw vlootplan
De aanbevelingen dienen om het nieuwe vlootplan dat dit jaar wordt vastgelegd te helpen sturen. In dat plan moeten er 55 nieuwe schepen komen, in een tempo van vijf kleinere schepen en één groter per jaar. Vanaf 2028 moet het eerste marineschip dat op Deense bodem wordt gebouwd, te water worden gelaten, zo zei Steffensen.
De Deense marine heeft vooral kleinere patrouilleschepen in dienst, aangevuld met enkele fregatten. Op de nieuwste schepen na is bijna de volledige vloot toe aan vervanging de komende jaren. Eén zo'n project werd al opgestart: op 23 juni vorig jaar tekende de Deense Defensie een contract met het consortium Danske Patruljeskibe K/S, dat bestaat uit Terma, Odense Maritime Technology (OMT) en PensionDanmark. Dit consortium moet de nieuwe patrouilleschepen bouwen om de Thetisklasse fregatten te vervangen. Het ontwerp voor de MPV 80-patrouilleschepen moet in 2025 klaar zijn.
Nieuwe Nederlandse fregatten
Het Deense project heeft mogelijk ook gevolgen voor de Nederlandse marine. Zo is Nederland nog op zoek naar partners in het programma omtrent de vervanging van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten. De initiële partner, Duitsland, haakte af, en Denemarken komt nu nadrukkelijk in beeld als gesprekspartner, net als Noorwegen overigens. De Deense fregatten uit de Absalon- en Iver Huitfeldtklasse gebruiken vandaag al Nederlandse radarsystemen van Thales.
Auteur: Kasper Goossens Kasper schrijft sinds november 2023 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Eerder werkte hij onder meer voor de Belgische nieuwswebsite Business AM, waar hij zich specialiseerde in defensie en geopolitiek. Wekelijks bundelt hij de belangrijkste gebeurtenissen in deze sectoren in een nieuwsbrief op Substack, 'Defense in Brief'. Kasper studeerde Journalistiek aan de Arteveldehogeschool in Gent.
