Duitsland overweegt om 52 meter lange onbemande vaartuigen toe te voegen aan de F125-fregatten zodat de schepen op onderzeeboten kunnen jagen. Dat meldt de Duitse website Hartpunkt.de. De toevoeging van sonars zou niet mogelijk zijn, maar een onbemand systeem van thyssenkrupp Marine Systems (tkMS) zou uitkomst kunnen bieden.
De Baden-Württemberg (F125) tijdens de wereldreis dit jaar. (Foto: Duitse marine)
Toen het vierde en laatste F125-fregat in dienst werd gesteld, in juli 2022, zag de wereld er heel anders uit dan toen het concept van de F125's werd bedacht. Het concept werd uitgetekend in een tijd dat de Duitse marine zich vooral voorbereidde op crisisbeheersingsoperaties ver van huis. De Baden-Württembergklasse zou dan ook moeten gaan bestaan uit fregatten die lang van huis kunnen blijven, terwijl ze operaties uitvoeren laag in het geweldspectrum. De fregatten zijn groter dan de Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en), maar beschikken niet over een serieuze luchtverdediging en hebben ook geen middelen tegen onderzeeboten.
Los van technische problemen die de schepen in de begintijd tegen de kant hielden, zat de Duitse marine al snel in haar maag met deze grote lichtbewapende fregatten. Ook de huidige reis om de wereld wees de Duitsers op het probleem dat wij ook kennen van de Hollandklasse patrouilleschepen: er is bij de ontwikkeling van de schepen geen rekening gehouden met veranderende situaties in de wereld en in dit geval met hogere dreiging.
De MEKO S-X werd enkele jaren geleden al gepresenteerd. Nu is het opgepikt door de Duitse marine. (Beeld: tkMS)
Varende sonars
Duitsland bekijkt nu de mogelijkheid om de schepen toch extra middelen te geven tegen onderzeeboten. Ondanks de omvang van de schepen is dat niet zo eenvoudig. Zo is het haast niet mogelijk om de F125 alsnog te voorzien van een sonar.
Om onderzeeboten op te kunnen sporen, zijn de ogen nu gericht op een onbemand vaartuig, de MEKO S-X geheten. Dit is een soort onbemande onderzeeboot met een flinke mast die boven het water uitsteekt. De MEKO S-X is 52 meter lang, een waterverplaatsing van 250 ton en heeft ruimte voor actieve en passieve gesleepte sonars. Ook is het systeem voorzien van een rompsonar. Een dergelijke USV is veel te groot om aan boord mee te nemen van een fregat; het plan is om meerdere van deze USV's mee te laten varen.
De MEKO S-X kan ook multi-static opereren, volgens tkMS. In zo'n situatie pingt één sonar (bijvoorbeeld van een van de onbemande vaartuigen) en de andere vaartuigen luisteren alleen naar de echo's. Die informatie wordt gecombineerd en zorgt aan boord van het fregat voor een veel completer onderwaterbeeld.
De fregatten hebben wel ruimte voor twee helikopters. Minstens zo belangrijk: de F125-fregatten zouden volgens Hartpunkt.de ruimte hebben om torpedo's voor deze heli's aan boord mee te nemen. In het concept van de MEKO S-X, wordt de vijandelijke onderzeeboot niet aangevallen door het onbemande vaartuig maar door de helikopter met een lichtgewichttorpedo.
Luchtverdediging
De andere kwetsbaarheid, het gebrek aan luchtverdediging, wil de Duitse marine ook aanpakken, schrijft dagblad Nordwest Zeitung. Eerder was al bekend dat de Duitse rakettenbouwer Diehl hun raketsysteem Iris-T SLM geschikt wil maken voor het maritieme domein. Er is geen ruimte aan boord van de F125-fregatten om een Mk41 verticale lanceerinrichting te plaatsen, maar voor de oplossing van Diehl is dat niet nodig. Het lanceersysteem staat normaliter op een vrachtwagen en zou, volgens Diehl, ook op het dek van de fregatten kunnen worden gemonteerd zonder grote wijzigingen.
De plaatsvervangend commandant van de Duitse marine maakte bekend dat de Iris-T binnenkort zal worden getest, zo tekende NWZ op. Het gaat de Duitse marine vooral om te kijken hoeveel werk er aan de integratie van dit systeem zit. Een raketsysteem kan dan wel gemonteerd worden, digitaal moet het één worden met de commandocentrale zodat het schip met dit systeem andere raketten kan raken.
Of de Iris-T daadwerkelijk uit zal breiden naar het maritieme domein, is afwachten. In het verleden zijn meer pogingen gedaan en bleken onder andere de vele bewegingen op zee en het zoute water niet de geschikte omgeving voor veel landsystemen.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
