Het bedrijf Terma gaat de Deense marine ondersteunen in het verkrijgen van Integrated Air and Missile Defence (IAMD) capaciteit op zeker één van de drie Iver Huitfeldtklasse fregatten. Daarmee is een eerste stap gezet richting verdediging tegen ballistische raketten op Deense marineschepen. Opvallend is echter dat de keuze voor de Nederlandse SMART-L EWC toch nog niet is gemaakt.
KDM Peter Willemoes afgelopen zondag in de Cumbrae Gap, de Clyde. Het Iver Huitfeldtklasse fregat was met het NAVO eskader SNMG1 onderweg naar de grote oefening Joint Warrior. De blokkige mast net achter de brug is de APAR en de grote zwarte radar de SMART-L, beide afkomstig van Thales Nederland. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Reeds in 2014 kondigde Denemarken aan zeker één fregat te voorzien van een BMD-capaciteit; de verdediging tegen ballistische raketten (in Nederlandse media in berichten over Iran en Noord-Korea ook wel langeafstandsraketten genoemd). Inmiddels wordt vaker gesproken over IAMD, dat is de verdediging tegen ballistische raketten (dus in de ruimte), gelijktijdig met 'gewone' luchtverdediging binnen de dampkring.
De eerste stap is gezet nu het Deense bedrijf Terma voor de Deense Defensie onderzoek gaat doen en advies gaat geven ter ondersteuning van de IAMD-capaciteit. Terma heeft de fregatten eerder al voorzien van het Combat Management Systeem, de software in de commandocentrale om te kunnen vechten met het schip.
De drie Iver Huitfeldtklasse fregatten hebben sensoren en wapensystemen die grotendeels overeenkomen met de Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregatten. De Denen hebben de APAR en SMART-L radar van Thales en de MK 41 VLS lanceerinrichting. Die combinatie van sensoren en lanceerinrichting, heeft een BMD-capaciteit al van begin af aan mogelijk gemaakt. Lang voordat de Deense fregatten gebouwd waren, bewees Zr.Ms. Tromp bij Hawaï dat de SMART-L veel mogelijkheden bood als BMD-radar.
De verdediging tegen ballistische raketten vereist o.a. speciale radars, satellietcommunicatieapparatuur en software in de commandocentrale. Zo heeft de aangepaste SMART-L een bereik van 2.000 km om ballistische raketten te kunnen waarnemen, die vliegen namelijk een gedeelte van hun traject in de ruimte.
Toch geen gelopen race voor Thales
Vanwege de al geïnstalleerde SMART-L werd lang gedacht dat de nieuwe sensor van de Iver Huitfeldtklasse fregatten ook de SMART-L EWC van Thales zou worden. In het nieuwsbericht van Terma ontbrak de naam van de sensor echter. Vanochtend bevestigde een woordvoerder van Terma tegenover Marineschepen.nl dat die race toch niet gelopen is en dat ook gekeken wordt naar andere sensoren.
Dat is voor Thales, dat met het voortdurend uitstellen van de vervangers van de M-fregatten geen volle orderportefeuille heeft, een tegenvaller. Toch heeft men in Hengelo nog altijd de beste papieren, want het installeren van een compleet andere radar op de fregatten kan behoorlijk complex zijn. Zo moet gekeken worden naar de energievoorziening, bekabeling, fundatie en moeten o.a. nieuwe stabiliteitsberekeningen worden gemaakt. Ook moet de radar van een andere leverancier compatibel zijn met de Amerikaanse Standard Missiles (vooralsnog is Thales het enige bedrijf buiten de VS dat radars mag leveren die deze raketten kan aansturen).
Tot slot is er niet veel concurrentie en hebben alleen de SMART-L en Amerikaanse SPY-1 zich in de praktijk bewezen.
Toekomst
Wanneer de Deense marine over een IAMD-schip zullen beschikken is niet bekend, dat hangt af van het politieke traject over dit onderwerp, dat volgend jaar van start zal gaan.
Zodra de capaciteit er is wordt het schip aangeboden aan het NAVO BMD-netwerk, waar grote behoefte is aan deze capaciteit.
Het ontwerp van de Iver Huitfeldtklasse is ook aangeboden aan Australië, dat vanaf 2020 nieuwe fregatten wil bouwen. Voor de Australische marine zijn de Deense keuzes met betrekking tot de IAMD-capaciteit interessant, omdat het eiland ook geïnteresseerd is in IAMD. Wel leunt de Australische marine vanoudsher sterk op Amerikaanse wapens en sensoren.
