Het Britse Ministerie van Defensie heeft een contract van bijna 120 miljoen euro afgesloten met een aantal bedrijven die onder leiding van Babcock systemen voor Elektronische Oorlogvoering (EOV) gaan leveren voor Britse marineschepen. Elbit Systems UK zal hiervoor technologie uit het Aqua Marine portfolio leveren, dit is ook aan Nederland voorgesteld voor de nieuwe fregatten.
Type 45 torpedobootjagers. (Foto: Britse marine)
Nieuwe systemen voor elektronische oorlogvoering.
De Britse marine wil flink investeren in EOV. De komende jaren wordt meer dan 580 miljoen euro uitgetrokken om de Queen Elizabethklasse vliegkampschepen, Type 45 destroyers, Type 26 en Type 31 fregatten te voorzien van 70 nieuwe EOV-systemen. Die vernieuwing is in stukken opgedeeld en het team bestaande uit Babcock, Elbit UK en Qinetiq is de winnaar van de eerste aanbesteding, die zich overigens vooral richt op het passieve deel van EOV en de bijbehorende command & control voor EOV. Het actieve deel (stoorzender) wordt weer apart aanbesteed.
De keuze van de Britten voor een van origine Israëlisch systeem is opvallend, omdat de Britse marine normaliter gebruikmaakt van Thales UK EOV-systemen.
Veel is er over het EOV-contract niet bekend gemaakt. Marineschepen.nl heeft wel begrepen dat de EOV-technologie dat nu door Groot-Brittannië is gekozen, uit het Aqua Marine portfolio komt. Deze familie van EOV-systemen van het Israëlische Elbit is door het bedrijf ook aangeboden voor de toekomstige Nederlandse en Belgische ASW-fregatten. Dit is een volledig digitaal EOV-suite dat gebruik maakt van AESA-techniek, en waarmee schepen inlichtingen kunnen verzamelen over radars en communicatie, dreigingen kunnen detecteren en herkennen, maar waarmee ook gestoord kan worden.
Uit de berichtgeving van Elbit en het Britse ministerie van Defensie viel niet op te maken voor welke schepen deze nieuwe ESM-systemen zijn bedoeld. Hoewel volgens openbare bronnen de Type 31 juist worden voorzien van het concurrerende systeem Thales Vigile D, lijkt dit niet helemaal vast te staan, zo begrijpt Marineschepen.nl.
Wat is elektronische oorlogvoering?
Met radars kun je vliegtuigen, schepen en raketten detecteren, maar het radarsignaal kan ook worden opgepikt en/of worden verstoord. Dit heet elektronische oorlogvoering (EOV) of electronic warfare (EW). Ook bijvoorbeeld het onderscheppen van radio-communicatie en lasersignalen, vallen onder EOV.
EOV is, als het gaat om radars, globaal op te delen in drie delen:
• ESM, electronic support measures: het ontvangen van radar- of communicatiesignalen (dus passief). Je weet dan dat er bijv. een radar aan staat, van welke kant het signaal komt en je kan de radar mogelijk herkennen. Dus je ziet of het een lange afstandszoekradar is van een schip of een radar van een raket, maar het is soms ook mogelijk om de afzender te herkennen. Radarsignalen kan je ook analyseren en opslaan in een database, zodat je de radar later kan herkennen. Dat laatste valt onder het verzamelen van inlichtingen (ELINT, electronic intelligence) en is al snel geheim.
• ECM, electronic counter measures: het actief storen of misleiden van andere systemen zoals radars. ECM kan door bijvoorbeeld een wolk metaalsnippers in de lucht te schieten (chaff, zie illustratie hierboven), maar ook door met een eigen zender de vijandelijke radar te storen of misleiden.
• EPM: beschermingsmaatregelen tegen ECM en ESM van de tegenstander. Dit laten we in dit stuk buiten beschouwing.
Een belangrijk punt bij radar-ESM (en dat geldt overigens ook voor sonar) is het afstandsvoordeel dat de ontvangende partij heeft. Een radar zendt namelijk een signaal uit dat tegen een object moet kaatsen en dat signaal moet ontvangen worden door de radar. Als een radar van een schip een vliegtuig kan detecteren tot op 400 km, moet het signaal dus 800 km kunnen afleggen. Als een vijandelijk vliegtuig met ESM op 600 km vliegt, kan het vliegtuig dus het radarsignaal ontvangen. Het radarsignaal zal dan terugkaatsen naar het schip, maar het schip nooit bereiken: de afstand die het moet afleggen is te groot (600 km heen, 600 terug). Het schip ziet dus geen vliegtuig op het radarscherm, het vliegtuig ziet wel een scheepsradar op het ESM-scherm. Inherent aan ESM is dus dat het detectiebereik van een dergelijk systeem per definitie groter is dan van radar. Dit maakt ESM tot de primaire lange afstand sensor van een marineschip.
Een tevreden minister
Ben Wallace, de Britse minister van Defensie, liet via een persbericht weten opgetogen te zijn over het nieuwe contract: "In een wereld vol met snel ontwikkelende dreigingen zullen deze verbeteringen de Royal Navy voorzien van vooroplopende radardetectie. Hierdoor kan de UK zijn operationele voordeel op zee behouden."
Commodore Steve Prest is de hoofdverantwoordelijke voor het vernieuwingsprogramma, MEWP. Ook hij benadrukte het belang van het nieuwe contract: "Het begrijpen en benutten van de almaar complexer wordende elektromagnetische omgeving is cruciaal voor het operationele succes van de Royal Navy. Deze technologie zal een gigantische stap voorwaarts zijn in de capaciteit van onze elektronische oorlogvoering. Hierdoor kunnen we ons operationele voordeel behouden tot diep in de 21e eeuw."
De Britse defensie verwacht dat het contract ongeveer 170 banen op zal leveren en dat deze banen ook stabiel zullen blijven tijdens het 13 jaar lange contract. Met name in het Zuidwesten van Engeland zullen banen gecreëerd worden die lopen van productiewerk tot softwareontwikkeling.
