De Europese aanbesteding voor de MKS 180 fregatten voor de Duitse marine gaat gewoon door. Dat zei de Duitse minister van Defensie Ursula von der Leyen tegen Welt am Sonntag. In Duitsland waren stemmen opgegaan om de aanbesteding vroegtijdig te stoppen of te wijzigen, nadat het Duitse consortium TKMS - Lürssen was uitgeschakeld. Het Nederlandse Damen, dat samenwerkt met het Duitse Blohm + Voss is nu een van de kanshebbers.
Een voorbeeld van het MKS 180. (Bron: Duitse marine)
Von der Leyen zei de aanbesteding voor het MKS 180 ongewijzigd door te willen laten gaan. Duitse politici van de regeringspartijen CDU en SPD, en bedrijven hadden er op aangedrongen om de aanbesteding te stoppen. Zij wezen er op dat ook Frankrijk en Italíë voor belangrijke defensieprojecten geen Europese aanbesteding doen, maar de opdracht rechtstreeks gunnen aan een (nationale) partij.
Echardt Rehberg (CDU) pleitte in de Duitse krant Handelsblatt voor "een terugkeer naar nationale aanbestedingsprocedures" en een overeenkomst tussen de Duitse en Nederlandse regering, waarna de MKS 180 gegund zou worden aan Damen en Blohm + Voss, en Nederland Duitse onderzeeboten zou kopen.
Van een dergelijke koerswijziging op korte termijn wil Von der Leyen echter niets weten. Wel zei zij dat het Duitse ministerie van Defensie "niet op zoek is naar een overeenkomst tussen regering en regering" met Nederland over de MKS 180. Damen, dat op onderzeebootgebied samenwerkt met het Zweedse Saab en concurrent is van TKMS, volgde de ontwikkelingen op dit vlak de afgelopen weken met zorg.
Von der Leyen was bij haar aantreden geconfronteerd met defensieprojecten die kampten met ernstige vertraging en kostenoverschrijding door o.a. fouten bij het ministerie en bij de bouwers. Door meer concurrentie toe te staan hoopte zij dat toekomstige defensieprojecten beter zouden verlopen. Eén van die projecten 'nieuwe stijl' was het MKS 180 fregat, een groot fregat dat inzetbaar moet zijn voor uiteenlopende taken. De drie testprojecten zijn nog geen groot succes gebleken. De aanloop van de MKS 180 verloopt traag, de prijs is opgelopen naar 3,5 miljard euro voor vier fregatten en er is nog niet eens een contract getekend. Toen begin dit jaar de enige volledig Duitse combinatue TKMS (bouwer van onderzeeboten) - Lürssen afviel, werd in Duitsland geschokt gereageerd. De buitenlandse werven BAE Systems en Damen bleven met hun Duitse samenwerkingspartners over.
Het stoppen of wijzigen van de aanbesteding zou het nieuwbouwproject uiteraard vertragen en daar zitten Von der Leyen en de Duitse marine niet op te wachten. Duidelijk is wel dat de steun voor Europese aanbestedingen voor defensieprojecten in Duitsland een stuk minder is geworden.
Wat dat betekent voor een eventuele deal voor Nederlands-Duitse samenwerking op gebied van onderzeeboten is niet bekend, het beeld van een soepele en duurzame Duits-Nederlandse marinesamenwerking lijkt daardoor wel averij op te lopen. Voor de korte termijn zijn die gevolgen wellicht nog niet zo groot, want als Nederland interesse heeft in de Duitse onderzeeboten en nog zeggenschap wil hebben in het ontwerp, kan dat nog. Maar is wel veel haast geboden. De ontwerpers van die nieuwe boten moeten de komende maanden het ontwerp afronden zodat het contract voor de bouw van vier Noorse en twee Duitse boten ondertekend kan worden. w
