Het Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregat Zr.Ms. Evertsen is gisteren samen met de Britse destroyer HMS Defender afgemeerd in Istanbul, Turkije. De twee schepen hebben zich al enige tijd geleden losgemaakt van het eskader onder leiding van HMS Queen Elizabeth. Ook de andere schepen zijn niet meer in de buurt van de 'main body' en liggen verspreid over de Middellandse Zee in de haven of hebben die net verlaten.
De carrier group verspreid over de Middellandse Zee: van Gibraltar tot de Bosporus. (Beeld: Google, Data: Marineschepen.nl)
Het eskader is dus, zoals eerder deze week toegelicht, verspreid over honderden zeemijlen in de Middellandse Zee. De Queen Elizabeth meerde gisteren voor het eerst af in het kader van een havenbezoek. Het vliegkampschip ligt momenteel in Augusta, Sicilië (ten zuiden van Catania).
De andere schepen waarmee de carrier door de Straat van Messina voer zijn naar Messina (Fort Vicoria en Tidespring) en de Amerikaanse destroyer USS The Sullivans is terug door de Straat naar de Amerikaanse marinebasis in Gaeta (Italië) gevaren, ten noorden van Napels. Het Britse Type 23 fregat HMS Richmond heeft juist een havenbezoek afgerond, de Richmond was eerder op visite in Bar, Montenegro. Ook het andere Britse fregat, HMS Kent, is weer varende. Dat schip was nog in Spanje: Allicante. Aan de westkant van de Middellandse Zee, in de Britse marinehaven van Gibraltar, ligt nog altijd HMS Artful. De nucleaire onderzeeboot zou technische problemen hebben gehad met een van de sonars, bleek uit foto's op Twitter.
Zwarte Zee
Gisteren meldden de vooruitgeschoven Zr.Ms. Evertsen en HMS Defender zich in Istanbul. De twee schepen hadden eerder kort Souda Bay op het Griekse eiland Kreta aangedaan. Samen stoomden zij op naar de noordelijker gelegen Turkse havenstad, op weg naar de Zwarte Zee. Na vertrek uit Istanbul rest de schepen slechts enkele uren varen door de stad voor zij de Zwarte Zee betreden. De verwachting is dat zij daar enkele weken zullen blijven, vermoedelijk voortdurend geschaduwd door de Russische marine. Dat gebeurde in 2019 immers ook, terwijl Zr.Ms. Evertsen destijds zelf ook inlichtingen verzamelde.
Dat twee schepen van het eskader de Zwarte Zee in zouden gaan, werd al begin dit jaar bekend gemaakt. Later werd het nieuws toen de Russische militaire activiteiten rond de Krim en Oekraïne toenamen en de plannen door de Britse pers nogmaals naar buiten werden gebracht. Destijds werd nog gesproken over twee Britse schepen, maar dat zal dus een Brits en een Nederlands schip zijn. De twee zullen in de Zwarte Zee gaan oefenen en banden aanhalen met bondgenoten. De spanningen in het gebied zijn wat afgenomen, toch zal het verblijf van de Evertsen en Defender in Rusland niet helemaal onopgemerkt blijven, want Moskou zal net als voorgaande keren gebruik proberen te maken van de komst van twee NAVO-schepen in die wateren.
Aanvallen op doelen in Syrië en Irak
Wat HMS Queen Elizabeth de komende weken gaat doen, is niet bekend bekend gemaakt. Maar op de agenda van het eskader staan nog aanvallen op doelen van Daesh (IS) in Syrië en Irak. De Britse regering liet in mei weten dat de F-35B's van de carrier ingezet zullen worden voor Operation Shader, de Britse strijd tegen de terroristische organisatie. Mogelijk dat de Queen Elizabeth na het havenbezoek koers zet naar het oostelijk deel van de Middellandse Zee en dat de Evertsen en Defender na afloop zullen aansluiten. Aan de reis van de Evertsen is immers geen Artikel 100-brief voorafgegaan, en die was wel naar de Tweede Kamer gestuurd als er sprake zou zijn geweest van inzet.