De Griekse minister van Defensie heeft een intentieverklaring ondertekend voor de aanschaf van twee Belharra fregatten van de Franse scheepswerf Naval Group, dat werd deze week bekend. De twee schepen zullen als vervanging dienen voor (een deel van) de Eliklasse fregatten, de oude S-fregatten van de Koninklijke Marine.
Artist impression van een Belharra-fregat. (Foto: Naval Group)
Volgens Minister Panagiotopoulos van de Griekse defensie is er nog een lange weg te gaan voordat er precies bekend wordt wat de exacte configuratie en uitrusting van de schepen wordt, waaruit blijkt dat ze waarschijnlijk niet identiek zullen worden aan de fregatten die voor Frankrijk worden gebouwd. Belharra is de naam van de export variant van de FTI (Frégates de taille intermédiare) oftewel middelgrote fregatten voor de Franse Marine.
Vóór de kredietcrisis had Griekenland al de behoefte geuit om vier nieuwe fregatten aan te schaffen, met een optie voor nog twee extra. In 2009 waren hier al gesprekken over met Frankrijk. Deze schepen zouden toen al de oude Elliklasse (voormalige S-fregatten van de Koninklijke Marine) moeten vervangen, maar de crisis maakte deze behoefte echter onmogelijk. Nu Griekenland weer enigszins op eigen benen kan staan, kan eindelijk een start gemaakt worden met de modernisering van de Griekse marine.
Vorig jaar meldde het Griekse dagblad Kathimerini nog dat er gesprekken werden gevoerd over de aankoop van twee tot vier Franse fregatten van het type FREMM, maar nu lijkt toch te worden gekozen voor een kleiner type fregat, de Belharra, en dus om twee stuks. De totale kosten voor de twee Belharra fregatten zullen waarschijnlijk uitkomen rond de 1,5 miljard euro, ongeveer 750 miljoen per stuk. Volgens Griekse media is dit alleen voor de schepen zelf, zonder reserveonderdelen en zonder ondersteuning zoals trainingen en technische informatie (ofwel ILS, integrated logistics support) en aanpassingen in de haven, en zou het totaal uitkomen op 2 tot 2,4 miljard euro.
Als de aankoop plaatsvindt is Griekenland de eerste exportklant voor deze middelgrote fregatten van Naval Group.
S- fregatten
De Elliklasse van de Griekse marine kwam afgelopen jaren meermaals in het nieuws. Begin deze maand nog liep HS Elli, één van de twee schepen die begin jaren '80 nieuw aan Griekenland werden verkocht, aan de grond tijdens de voorbereidingen voor de grote Griekse oefening Parmenion 2019. Volgens lokale media was er geen grote schade aan de romp, waardoor de oefening door kon gaan. In 2017 kwam HS Kanaris (voormalig Hr.Ms. Jan van Brakel) tijdens dezelfde oefening ook vast te zitten.
De Griekse S-fregatten zijn dus, op één na, nog altijd in actieve dienst. Zes zijn gemoderniseerd, maar hoe dan ook zijn de 40 jaar oude schepen dringend aan vervanging toe. Met de Belharraklasse kan de Griekse marine op relatief korte termijn beschikken over moderne en breed inzetbare schepen.
FTI middelgrote fregatten
De versie van de Belharra voor de Franse marine wordt op dit moment ontwikkeld door Naval Group, in samenwerking met de Franse Direction générale de l'armement (DGA, inkoop agentschap).
Het fregat moet zeer breed ingezet kunnen worden, onder andere voor luchtverdediging, oppervlakteoorlogvoering en onderzeebootbestrijding. Maar de schepen zullen ook laag in het geweldspectrum worden ingezet, zoals voor patrouilletaken en de bewaking van Exclusieve Economische Zones van Frankrijk. De vijf voor Frankrijk geplande fregatten zullen als aanvulling dienen op de acht grotere Aquitaineklasse (FREMM) fregatten en vervangen de huidige vijf La Fayette-klasse fregatten. Opvallend, omdat het beperken van het aantal Aquitaineklasse fregatten van elf en naar acht oorspronkelijk was vanwege de hoge kosten van deze schepen: ongeveer 636 miljoen per stuk. Zoals eerder gezegd kosten de Berhalle klasse ondanks de geringe omvang ongeveer 750 miljoen per stuk.
Met een geplande omvang van 122 meter lang en 17,7 meter breed zijn de modulaire schepen ongeveer even breed, maar de helft langer dan de geplande mijnenjagers die Naval Group voor Nederland en België ontwikkelt. De beperkte omvang van het schip zou beter passen bij de internationale vraag naar fregatten, waardoor er meer exportmogelijkheden ontstaan. De bemanning zal bestaan uit 110 vaste bemanningsleden en nog eens 15 voor een helikopter detachement, met de NH90. Het schip heeft door haar twee 32 MW dieselmotoren een maximumsnelheid van 27 knopen en een bereik van 5000 zeemijlen. Door haar geďnverteerde boeg kan het schip ook in slecht weer hoge snelheden behalen.
De Belharra's voor de Franse marine zal worden uitgerust met verschillende soorten bewapening tegen luchtdoelen en onderzeeboten. Op de bak zal de 76/62 Super Rapid, het 76mm kanon van Leonardo, worden geplaatst. Daarnaast zal het schip beschikken over acht Exocet MM40 Block 3 wapensystemen en een A50 lanceersysteem voor Aster 15 en Aster 30 luchtdoelraketten. Ook beschikt het schip over lanceerinrichtingen voor de MU90 torpedo.
Thales verzorgt de navigatie en communicatiesystemen voor de Belharra fregatten, en levert de SeaFire 500 radar. Deze radar kan 800 objecten tegelijk volgen tot een afstand van 500 km in de lucht en 80 km op de oppervlakte. Naast de SeaFire 500 levert Thales verschillende systemen voor elektronische oorlogsvoering (SENTINEL), een geďntegreerd communicatiesysteem van Aquilon en een compacte versie van de CAPTAS-4 voor het detecteren van onderzeeboten.
Contract voor 31 januari
Frankrijk heeft inmiddels vijf van deze schepen besteld, waarvan het eerste staal volgende week wordt gesneden en het eerste schip in 2023 geleverd moet worden. De bouw van de Griekse varianten zou al direct na het eerste Franse fregat kunnen beginnen. De exacte configuratie van de Griekse fregatten is echter nog niet bekend, al werd eerder dit jaar wel bekend dat Griekenland geďnteresseerd is in een A70 lanceersysteem voor Naval Cruise Missiles. Dit laatste wapen is een kruisvluchtwapen tegen landdoelen.
Volgens Griekse media is Griekenland na het ondertekenen van de intentieverklaring echter nog niets verplicht, maar dringt Frankrijk erop aan dat een definitieve overeenkomst over de levering van de schepen voor 31 januari 2020 wordt getekend.
