Tijdens de grootste marine-oefening ter wereld, RIMPAC, wordt het uitdienstgestelde Amphibious Assault Ship USS Tarawa (Tarawaklasse) onder vuur genomen en tot zinken gebracht. Ook Zr.Ms. Tromp doet mee aan deze SINKEX, laat een woordvoerder van de Koninklijke Marine desgevraagd aan Marineschepen.nl weten. Eind deze week staat de (herkansing) van de SINKEX op het programma.
USS Tarawa op archiefbeeld. Dit schip was tot 2009 in dienst en opereerde met onder andere helikopters, vliegtuigen en landingsvaartuigen. Op het schip zal met bommen, raketten en mogelijk torpedo's worden gevuurd. (Foto: Amerikaanse marine)
De gigantische tweejaarlijkse oefening is in volle gang. Rim of the Pacific (RIMPAC) trekt tijdens iedere editie marineschepen uit de hele wereld. Dit keer doen bijvoorbeeld Duitse en Nederlandse marineschepen mee, maar ook fregatten uit Singapore, Indonesië en natuurlijk zijn er tal van eenheden uit de VS bij deze oefening in de Amerikaanse wateren van Hawaï.
Doelschip
De deelname van een Nederlands marineschip, in dit geval Luchtverdedigings- en Commandofregat Zr.Ms. Tromp, is een primeur. Het voor oefening tot zinken brengen van een oud marineschip is dat allerminst. De afgelopen jaren werd voor deze sinking exercise gekozen voor een wat kleiner schip. Dit keer zal de voormalige USS Tarawa (1976-2009) het mikpunt van de deelnemers worden.
De Tarawa was het eerste schip van de Tarawaklasse, een klasse bestaande uit vijf schepen van 250 meter, met een waterverplaatsing van een kleine 40.000 ton. De schepen worden in de VS (vertaald) amfibische aanvalsschepen genoemd, in Europa kunnen deze makkelijk door als vliegkampschepen. De Tarawaklasse biedt namelijk behalve ruimte aan zo'n 2.000 mariniers die met landingsvaartuigen naar het strand gebracht kunnen worden, ook ruimte aan vliegtuigen en helikopters. Preciezer: 35 helikopters en 8 Harrier gevechtsvliegtuigen.
Groot schip
De Tarawa werd gisteren naar buiten gesleept voor haar laatste reis. De SINKEX staat voor deze week op het programma. Dat is dan wel de tweede poging, begrijpt Marineschepen.nl. Bij de eerste poging werd een vissersschip in het oefengebied gedetecteerd, waardoor de lanceringen niet door konden gaan uit veiligheidsoverwegingen.
De Tarawa toen het schip dinsdag naar zee werd gesleept voor de laatste reis. (Foto: USNI)
De oefenleiding moet zich bij een SINKEX aan meer wet- en regelgeving houden. Zo mag een schip bij zo'n oefening alleen tot zinken worden gebracht als het tenminste 50 zeemijl (zo'n 93 km) uit de kust in water van bijna 2 kilometer diepte ligt. De doelschepen worden bovendien gestript en geprepareerd voor zij ten onder gaan. Uiteraard wordt via berichten voor de scheepvaart en luchtvaart het oefengebied kenbaar gemaakt. Dat zijn grote gebieden en dan kan het gebeuren dat een schip niet op tijd het zeegebied heeft verlaten.
Hopelijk gaat het bij de volgende poging wel goed, want voor de deelnemende marines is het een zeldzame kans om hun wapens in te zetten op een echt doel. "Er is niets dat echt de trainingswaarde van oefeningen als deze vervangt, oefeningen die ons in staat stellen onze wapens en de bijbehorende systemen met zoveel mogelijk realisme te kunnen testen. Deze live-fireoefeningen zijn van cruciaal belang voor het behouden van onze vaardigheden, het opbouwen van onze interoperabiliteit en het vergroten van onze paraatheid voor toekomstige operaties", zei een Canadese schout-bij-nacht die deel uitmaakte van RIMPAC in 2022. Tijdens die SINKEX werd een OH Perryklasse fregat tot zinken gebracht.
Dit keer wordt het een doelwit met een waterverplaatsing van bijna tien keer meer. Dat brengt het voordeel met zich mee dat er veel meer op geschoten kan worden, voor het schip ten onder gaat, zo legde hoofd van RIMPAC en commandant van de Derde Amerikaanse Vloot vice-admiraal John Wade uit op een persconferentie. Wade sprak over "multiple serials, or multiple events, with multiple weapons". Hoe de oefening precies vorm zal krijgen, wilde Wade niet kwijt.
Zeker is dat meerdere schepen, vliegtuigen en mogelijk ook onderzeeboten, raketten, bommen en dus eventueel torpedo's kunnen loslaten op het stilliggende schip, als onderdeel van een oefenscenario.
Zr.Ms. Tromp is in Hawaï voor RIMPAC. (Foto: Amerikaanse marine)
Nederlandse inbreng
Ook de Tromp zal dus deelnemen aan de oefening. Welke rol het schip heeft en welke wapens het schip eventueel zal gaan inzetten, is nog niet bekend gemaakt. Het meest logische wapen is de Harpoon, dat is immers bedoeld om tegen schepen in te zetten. Maar ook is het mogelijk om luchtverdedigingsraketten in surface modus te lanceren op een schip.
Wat zal resten van de Tarawa is een kunstmatig rif op de zeebodem, data voor de oefenleiding en beelden voor in het publieke domein. Voor de voormalige bemanningsleden zal de SINKEX pijnlijk zijn, zo bleek de afgelopen dagen al. Menigeen uitte verdriet via social media over het einde van hun voormalige thuis.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
