Marineschepen.nl
 
   
 

Damen en andere werven presenteren hun plannen voor de Griekse fregatten


Door: Jaime Karremann
Bericht geplaatst: 14-07-2021 | Laatst aangepast: 14-07-2021


Voor het eerst presenteren de scheepswerven die strijden om de Griekse miljardenorder zich met hun ontwerpen voor de Griekse marine, in Athene. De Griekse defensiebeurs DEFEA maakt dat Griekenland op defensie-gebied een paar dagen in de internationale schijnwerpers staat, met natuurlijk grote belangstelling vanuit Nederland.

DEFEA
DEFEA in het zonovergoten Athene. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Op nog geen kilometer van de internationale luchthaven van Athene, heeft in de Metropolitan Expo de internationale defensie-industrie zich verzameld om over wapensystemen te praten. Of over de afgelopen anderhalf jaar zonder grote defensiebeurs. DEFEA, de eerste Griekse defensiebeurs in twaalf jaar, is verder vooral relevant dankzij de vernieuwingsprogramma's van de Griekse defensie.



Werven
Het grootste vervangingsprogramma op marinegebied is dat van de fregatten. Zoals bekend wil Griekenland de huidige S-fregatten, van Nederlandse makelij, vervangen en de Duitse MEKO-fregatten moderniseren. Dat kan lang duren, maar Griekenland heeft haast en wil dus ook een tussenoplossing.



Meerdere scheepswerven zijn in de race: Babcock (Verenigd Koninkrijk), Fincantieri (Italie), Lockheed Martin (VS), Naval Group (Frankrijk), tkMS (Duitsland) en natuurlijk Damen.

Verspreid over DEFEA stonden de aanbieders met brochures, modellen en videopresentaties klaar om hun voorstellen te presenteren. Een uitstekende gelegenheid om met de verschillende werven in gesprek te gaan.

DEFEA
Een Griekse marineofficier in gesprek met een delegatie van Damen bij het model van de 11515 HN. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Damen: snelle tussenoplossing
De stand van Damen staat vrijwel volledig in het teken van het aanbod aan de Griekse marine. De Schelde bouwde ooit de S-fregatten die nu in Griekse dienst zijn en Damen is een van de grote kanshebbers om de vervangers te bouwen.

Het aanbod dat Damen heeft draait om de Sigma-familie. De kern bestaat uit de 11515 HN, een vergroot Sigma-fregat dat aangepast is op de Griekse wensen. "Het is een nieuw en future proof model", zegt Richard Keulen, "maar met bewezen elementen. Zo is de romp afgeleid van de Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregatten, en in gebruik bij de Indonesische, Marokkaanse en Mexicaanse marines."

Hoe de 11515 HN er precies uit komt te zien hangt af van de klant, de topside met wapens en sensoren kan naar smaak worden aangepast, laat Keulen weten. Het model dat Damen presenteert is de optie met AWWS: de set aan radars die Thales momenteel ontwerpt voor de Nederlandse ASW-fregatten en de Duitse F126-fregatten. "Dat is de allermodernste topside", voegt Keulen er aan toe, "daarmee zou Griekenland direct met Nederland en Duitsland op het hoogste niveau meedoen, en het voordeel van familievorming hebben." Er zijn zoals gezegd meer mogelijkheden, een ander beeld toont een kegel in de mast waar bijvoorbeeld een NS100-radar in kan.

De keuzevrijheid is er ook voor de wapensystemen. In het huidige voorstel is een 76mm kanon van Leonardo opgenomen, een bekende leverancier voor de Grieken, en de Amerikaanse Mk41 verticale lanceerinrichting met 32 cellen.

Griekenland is ook op zoek naar een tussenoplossing, een gapfiller. Omdat de Griekse marine de huidige S-fregatten gebruikt en er tevreden mee is, was het geen verrassing dat de Grieken ook geïnteresseerd zijn in de Nederlandse M-fregatten. Maar Damen heeft ook zelf een oplossing, en wel in de vorm van de Sigma 10514. Dat is een bestaand ontwerp, de meest recente versie werd onlangs door Mexico in dienst gesteld en kan volgens Damen, net als voor Mexico, heel snel gebouwd worden. Nieuwbouw van een bestaand ontwerp is een serieuze optie omdat, ook tweedehands schepen niet snel in gebruik genomen kunnen worden.
Voor Griekenland kan een paar snelle 10514's extra interessant zijn, omdat het deze nieuwe schepen gewoon voor 30 jaar in dienst kan houden.

Een andere eis van de Griekse marine is een upgrade van de vier MEKO-fregatten. Daar heeft Damen samen met Thales een aanbieding voor gemaakt.

In alle gevallen wordt de Griekse industrie betrokken. "We hebben dat al veel vaker gedaan en het zit in onze projectopzet", zegt Keulen. "Ook voor de Nederlandse klant schakelen we steeds ons eigen marinebouwcluster in. Hier in Griekenland versterken we me met die opzet voor de Griekse toeleveranciers ons aanbod. We hebben daartoe ook recent in Athene aan een succesvolle industriedag mogen deelnemen."

De voorkeur van Damen voor een werf gaat uit naar Hellenic Shipyard in Athene. Daar kunnen de 11515 HN's gebouwd worden, onderhouden worden en in de toekomst hun modernisering ondergaan, volgens Damen. Ook de gapfiller kan er gebouwd worden, al is het sneller om dat te doen op een werf die er nu al klaar voor is.

Als het aan Damen ligt, blijft het voor Hellenic Shipyard niet bij de vier fregatten. "Voor de toekomst van die werf moet het werk niet beperkt blijven tot vier schepen", zegt Stephan Stout, sales director Griekenland. "Het is onze bedoeling om er ook civiele schepen te gaan bouwen."

Of Damen de klus ook daadwerkelijk gaat krijgen, is nog helemaal niet zeker. De concurrentie is stevig. Een belangrijk voordeel is dat de Griekse marine erg gelukkig is met de S-fregatten. Niet alleen op zee. Pieter Heijboer, manager naval sales support, sprak met de hoofdingenieur van Hellenic Shipyard: "Hij zei dat het ontwerp van de S-fregatten erg goed is. Ze moesten een modificatie doen aan het achterschip en toen bleek weer hoe logisch het fregat was ontworpen."

De S-fregatten scheppen ook een persoonlijke band. Heijboer was de laatste commandant van S-fregat Hr.Ms. Bloys van Treslong, en de huidige bevelhebber van de Griekse marine, vice-admiraal Stylianos Petrakis, de eerste van de Bloys in Griekse dienst. En bij Petrakis lijkt het voorstel van de Nederlandse industrie in de smaak te vallen. "I like that", roept hij naar de delegatie van Damen wijzend naar het model van de 11515 HN, terwijl hij snel doorloopt.

DEFEA
Vice-admiraal Stylianos Petrakis: "I like that". (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

DEFEA
FDI voor de Griekse marine. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Naval Group: in 2025
De andere grote kanshebber is Naval Group. In de presentatieruimte in de stand van het Franse bedrijf legt Herve Boy uit wat het Franse aanbod is. Centraal staat de FDI, waarvan de bouw op heel korte termijn gaat beginnen voor de Franse marine. En als het aan Frankrijk ligt, kunnen de Grieken snel meedoen.

"In 2025 kunnen we al het eerste Griekse schip leveren", zegt Boy, een schip dat niet volledig identiek is aan de Franse schepen. "De afgelopen maanden hebben we veel gesprekken gevoerd met de Griekse marine en hebben we aanpassingen gedaan." De aanpassingen betreffen echter vooral het toevoegen van systemen, zoals RAM en uitbreiding van de lanceerinrichting van 16 naar 32 cellen.

Veel meer aanpassingen zullen ongetwijfeld het strakke tijdschema in de weg hebben gezeten. De eventuele Griekse FDI staat nu namelijk nog als tweede Frans fregat in de bouwplanning voor de werf in Lorient, de andere drie Griekse fregatten kunnen in Griekenland worden gebouwd, zegt Boy.

Door al in 2025 een schip te kunnen leveren, hoopt Naval Group de concurrentie te snel af te zijn. Of er een gapfiller nodig is, dat laat Naval Group aan Griekenland over, maar het is duidelijk dat de Fransen de gapfiller overbodig hopen te maken.

De FDI is een multimissie fregat, dat op gebied van onderzeebootbestrijding voortborduurt op de FREMM-fregatten. Zo hebben de FDI's dezelfde Thales towed array sonar als de eerste FREMM's. Op luchtverdedigingsvlak hebben de schepen de nieuwe Thales Frankrijk Seafire radar en Aster-raketten.

Boy: "Het fregat heeft een digitale architectuur, waarin cybersecurity een belangrijk aandeel heeft. Ook is het schip ingericht om regelmatig updates te krijgen en ontwikkelingen op computergebied bij te kunnen houden."

Verder is opvallend dat de FDI beschikt over een aparte centrale voor verdediging tegen asymmetrische doelen, zoals kleine bootjes met terroristen of piraten. Vanuit die ruimte vlak achter de brug, kan een 360 graden (digitaal) beeld verkregen worden van rond het schip en kunnen middelen ingezet worden om een aanval af te slaan.

Naval Group is naar eigen zeggen in gesprek geweest met vele Griekse bedrijven. Dat heeft nog niet geleid tot een openlijke voorkeur voor een Griekse werf, die keuze willen de Fransen aan Athene overlaten.

DEFEA
Hellenic Future Frigate, familie van het LCS, met het AEGIS-afgeleide COMBATSS 21 onder de spreekwoordelijke motorkap. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Lockheed Martin: bewezen concept
De Amerikaanse defensiereus Lockheed Martin, in Nederland bekend van onder andere het F-35 gevechtsvliegtuig, biedt de Griekse marine de Hellenic Future Frigate aan. Eerder werd de naam MMCS genoemd, maar dat ontwerp is aangepast op basis van gesprekken met de Griekse marine, zo laat Giorgos Koutsogiannis van het Amerikaanse bedrijf weten.

Hoe dan ook, MMCS en Hellenic Future Frigate zijn beide afgeleid van het Amerikaanse LCS (Littoral Combat Ship), een programma dat voor goedkope maar zwaarbewapende schepen moest zorgen. De VS vaart inmiddels enige tijd met deze schepen, maar zij worden vervroegd uit dienst gesteld. Ook zijn er diverse tehnische problemen geweest.

"Over de technische problematiek zijn we altijd open geweest", zegt Koutsogiannis. "En die wordt ook aangepakt. De problemen met de voortstuwing worden momenteel opgelost en het eerste aangepaste schip is aan het proefvaren. Maar let wel, de rest van de vloot is operationeel en we hebben het bij de Hellenic Futur Frigate over de derde generatie LCS."

Het fregat dat Lockheed Martin in gedachten heeft voor de Griekse marine is een schip met een 76mm kanon, elf cellen MK41 (acht plus drie losse), een uitgebreide suite voor elektronische oorlogvoering inclusief counter-UAV en een Hensholdt TRS-4D radar. Ook onderzeebootbestrijding maakt deel uit van het pakket: het schip beschikt over torpedo's en een variable depth sonar (VDS), de nieuwste Nixie om torpedo's te detecteren en te misleiden. Het schip heeft geen boegsonar.

Als Lockheed Martin wordt gekozen, kunnen drie van de vier schepen in Griekenland worden gebouwd. Wanneer precies, daar wil Koutsogiannis geen uitspraken over doen, "dat hangt af van de Griekse wensen." Wat Lockheed Martin in ieder geval belooft is een, verwijzend naar het LCS, proven design met laag risico voor de Griekse marine.

DEFEA
Arrowhead 140, de basis van het Britse Type 31-fregat met een grote Thales-inbreng. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Babcock: ervaren in onderhoud
Griekenland kan er voor kiezen om aan te haken bij de nieuwste Britse fregattenfamilie. Babcock biedt namelijk de Arrowhead 140 aan. Dat schip werd in 2019 gekozen door de Britse marine voor de Type 31, en is momenteel in aanbouw.

Net als de andere fregatten, is ook de Arrowhead 140 een multimissie-fregat. "Een schip dat dankzij het modulaire ontwerp makkelijk is te bouwen", zegt Jonathan Walton, vice-president Business Development. "En makkelijk te onderhouden, we hebben namelijk een schip ontworpen met veel ruimte aan boord."

Een gelijkenis met de andere voorstellen is dat ook dit schip een Thales-radar heeft. In welke vorm het schip precies wordt aangeboden hangt af van de Griekse wensen, maar in de standaard vorm staat er een Thales NS100 radar op de mast. De Amerikaanse Mk41 biedt verder mogelijkheden voor raketten als ESSM en SM-2. Arrowhead 140 is voorzien van Thales Tacticos-software, geen onbekende van de Griekse marine.

Babcock is gebouwd op onderhoud van schepen, legt Walton uit. In Devonport worden al lange tijd fregatten van de Britse marine onderhouden. De upgrade van vier MEKO-fregatten ziet Babcock, na een bezoek door onderhoudsexperts aan de schepen, met vertrouwen tegemoet.
Zowel het onderhoud van de MEKO's als de bouw van nieuwe fregatten zal, als Babcock wint, volledig in Griekenland plaatsvinden.

In tegenstelling tot Damen en Naval Group heeft Babcock wel een tweedehands schip als eerste tussenoplossing. De Britse overheid biedt twee Type 23 fregatten aan.

DEFEA
De Italiaanse FREMM, de basis voor het ontwerp voor Griekenland. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Fincantieri: weinig staat vast
Een deelnemer die lang onder de radar was gebleven, is Fincantieri. Het Italiaanse bedrijf won onlangs met een op de FREMM gebaseerd fregat de opdracht om fregatten te bouwen voor de Amerikaanse marine.

Met de Italiaanse FREMM als basis probeert Fincantieri het nu dus ook in Griekenland. Veel staat nog niet vast bij de Italianen, het is nog een vroege fase van de discussie, zo laat het bedrijf weten, en veel hangt af van de Griekse eisen. Aanpassingen zijn zeker mogelijk, maar naarmate ze complexer worden, gaat de prijs omhoog.

Zonder aanpassingen kan Fincantieri naar eigen zeggen snel een schip bouwen. Van de FREMM, die al zo'n tien jaar in productie is voor de Italiaanse marine, worden nog twee schepen gebouwd. Zonder aanpassingen kan Griekenland in drie of vier jaar na contractondertekening een eigen FREMM krijgen.

Die zijn volgens de bouwer niet verouderd en niet duur, het ontwerp wordt voortdurend gemoderniseerd en de prijs van de FREMM wordt door de Italianen verklaard door de grootte van het schip: 6500 ton waterverplaatsing.

Als Griekenland kiest voor de FREMM, zal het een bewezen concept krijgen dat in staat is om in het hoogste geweldsspectrum te opereren. Volgens de bouwers kan het schip niet alleen drijven, maar ook varen (dankzij een noodvoortstuwing in de boeg) als drie compartimenten zijn volgelopen met water.

Minder zeker is Fincantieri vooralsnog over de gapfiller (als die al nodig is) en de upgrade van de vier Griekse MEKO-fregatten; daar wordt nog over gesproken.

DEFEA
De MEKO A200 van tkMS. Net als Damen en Babcock, biedt ook tkMS de NS100 radar van Thales aan. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

tkMS: geen commentaar
De Duitse scheepswerf thyssenkrupp Marine Systems is met de MEKO A200 in de race. Ook tkMS is op de beurs aanwezig, maar wil tegenover vertegenwoordigers van de media niets over het aanbod melden.

Winnaar?
In iedere analyse over de strijd om de Griekse opdracht komen de verschillen tussen de militaire en de diplomatieke belangen naar voren. Damen heeft een voorstel waar de Griekse marine van gecharmeerd is, van een bekende bouwer, met Nederlandse radars en software en de wapensystemen die Griekenland wenst. Die flexibiliteit bieden andere aanbieders minder.

Ook Naval Group gooit hoge ogen met een fregat dat voor de Grieken interessant lijkt, maar de prijs zou hoger liggen dan het Nederlandse aanbod. De derde kanshebber, Lockheed Martin, staat niet bekend om laaggeprijsde producten en ook het ontwerp lijkt minder aan te sluiten op de Griekse wensen. Toch maken Naval Group en Lockheed Martin grote kans dankzij de politieke, en militaire, steun aan Griekenland.

De Griekse overheid staat voor een lastige keuze. Het verhaal gaat dat nog dit jaar een besluit moet worden genomen.





comments powered by Disqus


Marineschepen.nl
Contact

Over deze site

Privacy

Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram
Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nieuwsoverzicht

Gerelateerde artikelen