De Iraanse marineschepen IRINS Makran en IRINS Sahand varen momenteel door het Kanaal in noordoostelijke richting, op weg naar de Noordzee. Het vermoeden is dat de twee schepen onderweg zijn naar Sint Petersburg in verband met de Russische festiviteiten rond Marinedag aanstaande zondag. Die bestemming zou dan een keerpunt zijn in de voor Iraanse begrippen opmerkelijke reis.
Het fregat IRINS Shand (links) en IRINS Makran. De Sahand werd in 2018 in dienst gesteld als derde schip van de Moudgeklasse. Het fregat is 95 meter lang en heeft een waterverplaatsing van 1500 ton. De Sahand is gebouwd in Iran. De Makran is een omgebouwde ruwe-olietanker. (Foto: Iraanse marine)
Sinds het vertrek van de twee marineschepen uit Iran in mei in zuidelijke richting, worden de Makran en Sahand met steeds grotere interesse gevolgd. Hoewel de Iraanse marine (in tegenstelling tot de marine van het Iraanse Revolutionaire Garde Korps) niet alleen in eigen wateren opereert, is het geen oceaangaande marine. De reis van de twee schepen trok al snel meer aandacht toen satellietfoto's werden gedeeld van de Makran, een omgebouwde tanker, met op het dek zeven snelle aanvalsboten. Deze zouden mogelijk aan Venezuela worden geleverd, en dat is ook voor Nederlandse inlichtingendiensten interessante materie.
BREAKING. Venezuela goes all IRGC. You already heard that an #Iranian Navy ship is heading to #Venezuela. We can reveal strong indications that Iran is supplying Venezuelan navy with IRGC style missile boats.
Volgens CNN maakte het Amerikaanse ministerie van Defensie zich zorgen om de reis en vooral over wapenleveranties van Iran aan Venezuela. Zeker als er behalve bootjes ook antischipraketten zouden worden vervoerd, naar een gebied nabij de VS.
De Makran is in staat om veel brandstof en wapens mee te voeren. De 229 meter lange ruwe-olietanker Beta werd in 2010 gebouwd, maar was in 2019 voor het laatst actief als koopvaardijschip, waarna het verbouwd werd. In januari dit jaar dook het schip ineens op in grijze kleuren bij een oefening van de Iraanse marine, de naam was toen veranderd in Makran. Het grootste schip van de Iraanse marine zou primair bedoeld zijn als een vooruitgeschoven basis voor bijvoorbeeld speciale eenheden, snelle aanvalsboten, voor logistieke ondersteuning of bevoorrading op zee.
Lange reis
De Makran en Sahand rondden begin juni Kaap de Goede Hoop en voeren de Atlantische Oceaan in. Van een bezoek aan Venezuela kwam het niet, desondanks valt niet uit te sluiten dat er wapens zijn overgezet op een ander schip op zee nabij bijvoorbeeld Senegal waar het schip volgens USNI een week zou hebben rondgehangen.
IRÁN ????
Imágenes publicadas del movimiento de un grupo de barcos de la Armada iraní en el Océano Atlántico.
Por el momento, solo Teherán sabe exactamente adónde van la base flotante de avanzada Makran y la fragata Sahand durante casi dos meses. pic.twitter.com/iaNX9pNCAZ
Het fregat en de tanker koersten in ieder geval verder langs de Afrikaanse westkust naar het noorden. Tegen die tijd werd een kaart met route die de Iraanse marine tijdens een presentatie zou hebben getoond, online gedeeld. Hier is een route richting het Suezkanaal (en mogelijk Syrië) zichtbaar.
The map shown by General Sayyari shows the IRINS Makran route to the North Atlantic. If the solid and dotted line show the whole mission, it does not look like they are headed to Venezuela or Cuba. More like a show of force. pic.twitter.com/5EEWqnzZLG
Tot verrassing van velen ging het duo echter niet direct door de Straat van Gibraltar de Middellandse Zee in, maar voeren de twee naar het noorden en varen ze nu dus op lage snelheid tussen Groot-Brittannië en Frankrijk door. De eerstvolgende bestemming is naar verwachting Sint Petersburg, aan de Oostzee. Daarna, als we de kaart moeten geloven, zullen de twee via de Middellandse Zee weer huiswaarts keren.
Vooralsnog blijft echter onduidelijk of de Makran inderdaad wapens vervoert of vervoerde en voor wie het bedoeld was/is.
Geen Nederlands marineschip als escorte
Als de Makran en Sahand straks door de Noordzee varen, is dat toegestaan. Marineschepen.nl heeft bij de Koninklijke Marine navraag gedaan of er ook een Nederlands schip op zee zal zijn om de Iraanse schepen te begeleiden, maar dat is niet het geval. Het Marine Hoofdkwartier "heeft de optie zorgvuldig overwogen, maar heeft besloten om geen schip te sturen", zo liet een woordvoerder Marineschepen.nl vanmiddag weten. Het sturen van een schip wordt nu "niet nodig" geacht.
Update 20 juli: uit AIS-gegevens blijkt dat wel de GeoSea de Makran volgt. De GeoSea is een civiel vaartuig dat is ingehuurd door de marine om proeven uit te voeren met de nieuwe mijnenbestrijdingsdrones, maar sinds eind 2020 ook wordt gedeeld met de Kustwacht om extra surveillancetaken uit te voeren.
Wel zullen andere NAVO-marineschepen ongetwijfeld het Iraanse duo volgen. Er is dan waarschijnlijk nog een passant die interessant kan zijn, want momenteel vaart, volgens AIS, vlak achter de Iraanse schepen de Algerijnse sleepboot El Moussanid. Deze sleepboot werd een week geleden gespot vanaf Gibraltar tijdens het verlaten van de Middellandse Zee. Dit type sleepboot begeleidde eerder Algerijnse Kiloklasse onderzeeboten die van of naar de werf in Sint Petersburg waren.
