Naar verwachting zal Frankrijk in 2025 dezelfde mijnenbestrijdingsvaartuigen bestellen als België en Nederland. Dat meldde de Franse materieelorganisatie tijdens een perstour in aanloop naar de marinebeurs Euronaval. Uit de Franse financiële plannen voor 2025 blijkt dat er 1,3 miljard euro is gereserveerd voor het mijnenbestrijdingsprogramma. Dat Frankrijk de moederschepen wil bestellen, werd in 2022 bekend. Toen werd een contract in 2023 verwacht. Frankrijk bestelt niet dezelfde drones.
De Oostende tijdens de proefvaart eerder dit jaar vanuit Lorient. Dit is het eerste schip van de Belgische en Nederlandse mijnenbestrijdingsvaartuigen. (Foto: Belgische marine)
Het concept van het mijnenbestrijdingsprogramma van Nederland en België is vaker besproken op deze site: het mijnenbestrijdingsvaartuig fungeert als moederschip van mijnenbestrijdingsdrones. Het moederschip kan twee onbemande vaartuigen (USV's) te water laten en die zijn voorzien van onderwaterdrones. Deze USV's varen naar het gebied waar zeemijnen liggen en laat de drones onder water hun werk doen. Zo blijven de moederschepen op afstand van de mijnendreiging.
In 2019 contracteerde België (ook namens Nederland) Naval Group voor de moederschepen en Exail voor de drones. Op dat moment waren Frankrijk en Groot-Brittannië al jaren bezig met hun SLAMF-programma (in het Frans) of het MMCM-programma (Engels) dat in 2012 van start was gegaan. In 2015 won Thales samen met BAE Systems en andere Franse en Britse bedrijven de aanbesteding voor het programma.
In grote lijnen is het Frans-Britse programma hetzelfde als het latere Belgisch-Nederlandse programma, maar dan met andere (Franse) leveranciers. Ook kent dit programma een belangrijke rol voor de USV, dat gesleepte drones, autonome drones en op afstand bestuurbare drones zelfstandig in het water kan laten zakken. Dat kan vanaf een groot walstation in Brest of Toulon om bijvoorbeeld een kust te verdedigen tegen mijnendreiging of vanuit een container.
Wat in het Frans-Britse programma ontbreekt is een moederschip. Groot-Brittannië heeft vooralsnog andere plannen en de Royal Fleet Auxiliary heeft een groot civiel schip aangeschaft waarmee het de USV's en bijbehorende drones kan vervoeren en inzetten. Begin dit jaar begon de nieuwe RFA Stirling Castle met de integratie in het programma.
Frankrijk wil echter wel moederschepen waarmee de drones ingezet kunnen worden.
De schepen worden op twee plaatsen in Frankrijk gebouwd en op een Franse werf in Roemenië. Hier is de Vlissingen te zien. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
2025
In 2022 werd bekend dat Frankrijk de mijnenbestrijdingsvaartuigen die België en Nederland had besteld ook op het oog had. Aanvankelijk klonken er geluiden dat de Franse marine niet exact dezelfde schepen wilde; bijvoorbeeld een ander systeem om de USV's overboord te zetten en aan boord te halen en een ander kanon.
De programmadirecteur van het Belgisch-Nederlandse programma bij Naval Group, zei tegenover Marineschepen.nl dat de wijzigingen aan de schepen echter minimaal zullen zijn. In 2023 ondertekenden de drie landen een Memorandum of Understanding en spraken zij af dat de schepen zoveel mogelijk identiek zouden zijn, zo klonk de toelichting.
De bestelling van de nieuwe schepen staat nu gepland voor 2025, zei een woordvoerder van de DGA, de Franse defensiematerieelorganisatie, tegenover de aanwezige journalisten tijdens de perstour begin deze maand. De commercieel directeur van Piriou, de werf die de schepen bouwt, bevestigde de planning. Maar was wat voorzichtiger, omdat er nog wat "politieke problemen" waren in aanloop naar de goedkeuring. Voor het programma is nu, zo blijkt uit de begroting, 1,3 miljard euro gereserveerd voor 2025.
Hoeveel moederschepen de Franse werven extra kunnen gaan bouwen, is nog niet zeker. Het te bestellen aantal is nog onderwerp van discussie. Volgens de Franse maritieme website Mer et Marine zou het om vier tot zes stuks gaan.
Een USV van het Frans-Britse programma. (Foto: Ewan Lebourdais/ Thales)
Mijlpalen
Dat Frankrijk de moederschepen uit een ander programma wil aanschaffen, betekent niet dat het uit het Frans-Britse project is gestapt. Ondertussen wordt hard gewerkt om de toolbox gereed te krijgen voor inzet. De Franse marine testte de drones in 2023, afgelopen zomer voerde de Britse marine volledig onbemande tests uit met de USV en een gesleepte sonar die tot op 700 meter van de USV werd gesleept. Deze sonar kan tot een diepte van 200 meter opereren.
Beide landen hebben nu één USV, die gebruikt worden voor tests en trainingen. Negen USV's zijn nu bovendien in aanbouw. De eerste twee zijn prototypes en krijgen updates. Zo wordt het programma steeds verbeterd en uitgebreid tot de volledige toolboxen, inclusief software, in 2030 geleverd en inzetbaar zijn.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.