Internationale vloot richting Libië
Bericht geplaatst: 19-03-2011
Vanuit alle windstreken hebben marineschepen koers gezet richting Libië om de no-fly-zone te handhaven. Behalve luchtmachtvliegtuigen die vanaf land zullen opereren, zullen ook marinevliegtuigen meedoen. Deze eenheden gaan opereren vanaf hun vliegkampschepen in de Middellandse Zee. Vliegkampschepen komen echter nooit alleen, er zijn ook fregatten en destroyers bij, die ook hun bijdrage leveren aan het in kaart brengen van luchtverkeer. Uiteraard zijn er bevoorradingsschepen actief en de VS sturen ook amfibische eenheden.
Welke eenheden straks voor de Libische kust liggen, is nog enigszins onduidelijk. Wat bekend is, zetten we op een rij.
De 50 jaar oude USS Enterprise is in de buurt, maar houdt zich vooralsnog afzijdig.
Wat kunnen marineschepen doen?
De ligging van Libië is ideaal voor een militair optreden. Het land ligt namelijk aan de Middellandse Zee (ten zuiden van Italië) en is omgeven door NAVO luchtmacht- en marinebases van Spanje tot Turkije. NAVO vliegtuigen zijn binnen een paar uur boven het Libische luchtruim. Hier komt wel een hele operatie bij kijken, omdat deze toestellen tijdens hun lange patrouilles moeten tanken. Deze missies zijn dull & dangerous.
Om meerdere redenen leveren marineschepen voor de Libische kust een belangrijke bijdrage:
- Vliegkampschepen leveren gevechtstoestellen (air-air en air-ground), tankvliegtuigen, radarvliegtuigen, vliegtuigen voor elektronische oorlogsvoering, helikopters (o.a. zwaarbewapende heli's tegen gronddoelen)
- Amfibische eenheden hebben ruimte om evacuees mee te nemen, medische voorzieningen en hebben uiteraard de mogelijkheid om mariniers en voertuigen aan land te zetten.
- Onderzeeboten kunnen met hun kruisvluchtwapens Libische militaire doelen bestoken (luchtafweer, vliegvelden). Daarnaast kunnen onderzeeboten special forces afzetten om doelen in kaart te brengen en kunnen de onderzeeboten zelf met eigen middelen de kust verkennen en Libische eenheden afluisteren. Tot slot kunnen de onderzeeboten Libische marineschepen in de haven houden.
- Fregatten en destroyers kunnen landdoelen bestoken met kruisvluchtwapens of met kanons. Daarnaast kunnen zij met luchtwaarschuwingsradars een bijdrage leveren aan het luchtbeeld. De Nederlandse LCF'en zijn met hun SMART-L radars hiervoor zeer geschikt. Fregatten en destroyers kunnen ook vliegtuigen en raketten neerhalen met hun lange afstandsraketten tegen luchtdoelen, maar zijn ook in staat om zeeverkeer in kaart te brengen en koopvaardijschepen te beschermen tegen mogelijke aanvallen vanaf de Libische kust.
- Bevoorradingsschepen moeten alle schepen voorzien van brandstof, voedsel en munitie.
- Commandoschepen zoals USS Mount Whitney (wel bij Libië) en Hr.Ms. Johan de Witt (niet bij Libië) kunnen de totale operatie in de lucht, op de grond, op en onder water leiden.
Het Franse vliegkampschip Charles de Gaulle is er klaar voor.
Frankrijk
Het nucleaire vliegkampschip Charles de Gaulle vertrekt zondag vanuit Toulon. Aan boord staan 20 tot 30 vliegtuigen, waaronder de Rafale. Dit gevechtstoestel is nieuw en nooit eerder ingezet voor een ernstmissie. Andere belangrijke vliegtuigen van de Franse marine zijn de Hawkeye radarvliegtuigen - vergelijkbaar met de veel grotere AWACS, maar dan met de mogelijkheid om vanaf vliegkampscheten te opereren. De Franse taakgroep bestaat verder uit drie fregatten, een onderzeeboot en een bevoorradingsschip. De Franse onderzeeboten hebben geen Tomahawks aan boord (wel torpedo's en kernraketten) en konden daarom niet meedoen met de eerste aanval op Libië. Mogelijk dat dat de reden was waarom de Franse luchtmacht op ongebruikelijke wijze als eerste het Libische luchtruim invloog.
Verenigde Staten
De VS hebben al schepen liggen in de (buurt van de) Middellandse Zee, maar sturen ook extra eenheden. Het grootste schip is wel de USS Enterprise, het vliegkampschip dat eerder in de Rode Zee lag. Ondanks dat de carrier in 2011 de hoge leeftijd van 50 zal bereiken, zou het een belangrijke aanvulling op de internationale vloot kunnen zijn. Het schip heeft namelijk een capaciteit van maar liefst 70 tot 90 vliegtuigen. De Big "E" koerst echter oostwaarts en niet direct in de richting van Libië. Behalve het vliegkampschip maken ook andere schepen deel uit van de carrier strike group, waaronder bevoorraders en destroyers. Ook is er al een aantal weken een amphibious ready group (ARG) in de Middellandse Zee, onder leiding van USS Kearsage (Waspklasse, met heli's, vliegtuigen en hovercraft). Deze ARG bestaat verder uit USS Ponce (40 jaar oud Landing Platform Dock van de Austin klasse) en USS Carter Hall (LPD van de Harpers Ferry klasse). Uiteraard zijn er honderden Amerikaanse mariniers met voertuigen, heli's en vliegtuigen aan boord. Het is al vele jaren gebruikelijk dat deze schepen door de Europese wateren varen en zij zijn dus niet speciaal hiervoor vanuit de VS naar de Med gekomen.
USS Mesa Verde, een LPD van de geplaagde San Antonio klasse
Wat wel anders is, is dat de aflossende ARG onder leiding van USS Bataan eerder vanuit Amerika is vertrokken. Behalve de Bataan (eveneens van de Wasp klasse) zijn ook de USS Mesa Verde (het splinternieuwe LPD van de San Antonio klasse) en USS Whidbey Island (LPD van gelijknamige klasse) onderweg. Deze extra ARG neemt eveneens een groot aantal heli´s en honderden mariniers mee en heeft medische faciliteiten aan boord voor wel 600 patienten, waar onder 6 operatiekamers.
USS Mount Whitney, een commandoschip waar de eerste acties vanaf zee zijn gecoordineerd.
Aanvullend heeft de Amerikaanse marine twee destroyers van de Arleigh Burke klasse in de Middellandse Zee (USS Stout en USS Barry), beide schepen hebben Tomahawk kruisvluchtwapens aan boord. Verder is het schip USS Mount Whitney, het vlaggenschip van de Zesde Amerikaanse Vloot en tevens commandoschip, in de Middellandse Zee. Tot slot heeft het Pentagon bekend gemaakt dat er minimaal drie Amerikaanse onderzeeboten actief zijn in het operatiegebied: USS Providence en USS Scranton van de Los Angeles klasse, en USS Florida (Ohio klasse). De Florida is ook voorzien van mogelijkheden om special forces zoals Navy Seals aan land te zetten. Alle drie zijn voorzien van Tomahawks kruisvluchtwapens.
Groot-Brittanië
In de UK claimen tegenstanders van de enorme bezuinigingsoperatie nu al hun gelijk. De Britse regering heeft de internationale gemeenschap weinig militaire middelen meer te bieden. De Tornado vliegtuigen die worden ingezet stonden op de schraplijst. Zelfs de twee Nimrod maritieme patrouillevliegtuigen die nog niet zijn gesloopt, worden mogelijk alsnog ingevlogen. Op maritiem vlak is het meeste al verloren. De Britten hebben heel daadkrachtig afscheid genomen van hun Harrier toestellen die van vliegkampschepen konden opereren en hebben al hun vliegkampschepen naar de sloop gebracht. Alleen HMS Illustrious (Invincible klasse) is nog over, maar fungeert tijdelijk als helikoptercarrier omdat de enige helikoptercarrier van de Britten (HMS Ocean) in onderhoud is. Zodra de Ocean weer operationeel is (2014!) wordt ook de Illustrious bedankt. Zonder vliegkampschepen biedt de voormalige grootmacht alleen de twee Type 23 fregatten HMS Cumberland en HMS Westminster die al een paar weken actief zijn voor Libië, plus HMS Triumph, een nucleaire onderzeeboot van de Trafalgarklasse met Tomahawk cruise missiles. Er is nog wel een mogelijkheid dat een amfibische taakgroep wordt samengesteld, maar daar is nog geen duidelijkheid over.
Juan Carlos I, voor het nieuwe Spaanse vliegkampschip lijkt Libië te vroeg.
Spanje
De Spaanse marinebasis Rota wordt een belangrijke schakel in de NAVO operatie. Rota heeft niet alleen een marine haven maar ook een marine vliegkamp. Spaanse media berichtten dat mogelijk het vliegkampschip Principe de Asturias richting Libië zou kunnen. Zelfs dat de splinternieuwe Juan Carlos I zou zijn aangeboden aan de internationale vloot. Maar tegelijkertijd verschijnen er berichten dat de Principe de Asturias nog in onderhoud ligt. De Juan Carlos I heeft net in februari voor het eerst helikopteroperaties uitgevoerd. Of ze al gereed is om met Spaanse Harrier gevechtsvliegtuigen te opereren lijkt onwaarschijnlijk. Eerder werd in de pers bekend dat een Spaanse onderzeeboot een uitgebreide inlichtingen missie had uitgevoerd voor de Libische kust.
Zaterdagmiddag 19 maart werd bekend dat Spanje in ieder geval een fregat van de Alvaro de Bazan klasse en een onderzeeboot stuurt richting Libië.
De prachtige NMM Conte di Cavour.
Italië
Ook Italie heeft goed geinvesteerd in haar marine. Behalve het vliegkampschip Guiseppe Garibaldi heeft het ook de Conte di Cavour in de gelederen. De Cavour is een groot nieuw vliegkampschip waar Harrier gevechtstoestellen op staan. Vooralsnog blijven beide schepen afzijdig. Italië heeft gezegd later mogelijk alsnog schepen te sturen. Volgens recente berichten zijn vijf Italiaanse marineschepen zich aan het voorbereiden op deelname. De Andrea Doria, de splinternieuwe destroyer van de Horizon klasse (verre familie van de Nederlandse LCF'en) wordt bevoorraad door bevoorrader Etna. Ondertussen bereiden ook het patrouilleschip Libra (Cassiopeia klasse) en het fregat Euro (Maestrale klasse) zich voor.
Canada
Het Canadese fregat HMCS Charlottetown van de Halifax klasse, is al enige tijd voor de Libische kust om Canadese burgers op te halen. Nu wordt het schip echter ook ingezet voor acties om het vliegverbod en een maritieme blokkade te handhaven.
Griekenland
Het door een enorme financiële crisis geplaagde Griekenland, en noorderbuur van Libië, stuurt een fregat. Overigens heeft het land 14 fregatten en 9 onderzeeboten; beduidend meer dan de Nederlandse marine (6 fregatten en 4 subs).
België
Onze zuiderburen doen mee met de internationale vloot. Behalve vliegtuigen zendt België een mijnenjager van de Aster klasse naar Libië.
Nederland
De Koninklijke Marine heeft verplichtingen in de strijd tegen piraterij. Hr.Ms. Tromp is juist op weg om Hr.Ms. De Ruyter in de Golf van Aden af te lossen en de Nederlandse staf aan boord te nemen. De Tromp wordt dan het vlaggenschip van de internationale anti-piraterij vloot. Een LCF zou wel een goede bijdrage kunnen leveren aan het vliegverbod, maar de Nederlandse marine is "streched thin". De afgelopen jaren zijn de Nederlandse marineschepen voortdurend in actie geweest (counter-drugs, anti-piraterij, oefeningen) waardoor kosten oplopen en extra onderhoud moet worden uitgevoerd. Er is onvoldoende materieel om ook aan Libië bij te dragen.
Bovenstaande lijst van schepen is lang, maar volgens opperbevelhebber van de NAVO in Europa, U. S. Admiraal James Stavridis is het nog niet voldoende. Hij spoorde woensdag NAVO landen aan om extra marineschepen te sturen.
Gevaren
Ondanks dat de Libische marine zeer verzwakt is, leveren hun schepen risico's op voor de vliegtuigen die deelnemen aan het afdwingen van het vliegverbod. Vooral de twee Koni klasse fregatten en de twee Nanuchka klasse korvetten kunnen een gevaar opleveren, al zijn ze niet allemaal operationeel. De verwachting is dat de vier schepen binnengaats blijven, maar er is relatief weinig voor nodig om er een verrassingsaanval mee uit te voeren. Beide klassen zijn van Russische origine en hebben daarom Russische wapens aan boord. Tegen schepen hebben ze de in het verleden zeer succesvolle Styx raket. Israelische en Pakistaanse marineschepen hebben daar eerder geen antwoord op gehad (afgevuurd door Egypte en India). Maar deze wapens zijn relatief langzaam (900 km/ uur), zijn groot en vliegen hoog waardoor zij relatief eenvoudig te ontdekken zijn. De schepen hebben echter ook raketten tegen vliegtuigen en helikopters (SA-N-4 Gecko). Omdat in dit geval de doelen op hen afkomen (i.t.t. bij oppervlakte doelen) als de schepen in de haven blijven, zouden zij hier meer succes mee kunnen boeken.
Het Libische fregat Al Ghardabia in 2005. Op de bak, achter het kanon staat de lanceerinrichting voor Styx raketten tegen schepen.
De Libische schepen hebben na een eventuele (succesvolle) aanval weinig overlevingskansen. Overigens heeft de Libische marine eerder op een negatieve manier kennis gemaakt met de US Navy. In 1986 werd een Libisch korvet tot zinken gebracht.
Bronnen:
- reuters.com
- ilgiornale.it
- ilsole24ore.com
- thenational.ae
- intereconomia.com
- articles.dailypress.com
- lne.es
- megatv.com
- af.reuters.com
- agi.it
Sinds 13 augustus 2001
