Het staat nog niet vast welke boegsonar de Anti Submarine Warfare Fregatten (ASWF) zullen krijgen. Momenteel zijn meerdere leveranciers in de race om de 'hull mounted sonar' te mogen leveren, zo begreep Marineschepen.nl deze week. Onder andere het Amerikaanse Raytheon en het Canadese Ultra zijn in de race.
Illustratie van het ASWF. Onder de boeg van het schip is een bult te zien, de sonardome, met daar in de boegsonar. (Beeld: DMO)
Terwijl de aandacht van volgers van het ASWF-programma vooral getrokken wordt door de systemen boven water, zoals de verkleining van de ruimte voor onbemande vaartuigen en de halvering van lanceerinrichtingen voor de Belgische schepen, is er nog een interessante strijd gaande rond een van de belangrijke onderwatersensoren; de boegsonar. Deze vaste sonar bevindt zich in een dome, een koepel, onder de boeg van het schip, zo ver mogelijk weg van de schroeven.
Twee sonars
De boegsonar is in ieder geval een actieve sonar (die dus pingt), maar kan ook passief kan worden ingezet. Een dergelijke vaste sonar is bij veel fregatten de enige sonar, bij de echte onderzeebootbestrijders zoals de M-fregatten en de toekomstige ASW-fregatten, zal er nog een gesleepte sonar aan toe worden gevoegd die passief (luisterend) en/ of actief (pingend) op onderzeeboten kan jagen. Op de M-fregatten en de ASW-fregatten is de LFAPS geïnstaleerd, deze actieve en passieve sonar pingt op heel lage frequentie op grote afstand naar onderzeeboten, en is ontwikkeld door TNO, de marine en de Canadese sonarbouwer Ultra.
Nederlands/ Franse en Duitse sonars
Momenteel opereert de Nederlandse marine met sonars uit de jaren '90. De M-fregatten varen met de PHS-36, ontwikkeld door TNO, de marine en Holland Signaal, maar waar ook Franse elementen in verwerkt zijn en gebaseerd op de Canadese SQS-509 van de S-fregatten. De Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en) hebben de Duitse Atlas DSQS-24C, een afgeleide van de DSQS-24B van de Sachsenklasse, de Duitse evenknie van de Nederlandse fregatten. Deze Atlas-sonar kwam als winnaar uit de bus in een aanbesteding.
De sonardome van Zr.Ms. Van Speijk is even boven water. (Foto: Defensie)
Aanbesteding
In het verleden werden vaker sonars in Nederland ontwikkeld, een van de bedrijven die daar bij betrokken was, was Van der Heem. Maar er worden geen boegsonars in Nederland meer gemaakt en dus, zo melden bronnen aan Marineschepen.nl, is er een aanbesteding gaande voor de boegsonars van de nieuwe fregatten.
De interesse van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) gaat, en gezien de belangrijkste functie van de fregatten is dat geen verrassing, uit naar een grote boegsonar.
Zowel het Amerikaanse defensiebedrijf Raytheon als het Canadese Ultra hebben gisteravond bevestigd dat zij sonars hebben aangeboden aan DMO voor de nieuwe fregatten.
Raytheon biedt hun nieuwe 'vijfde generatie' boegsonar aan, de MS3 (Modular Scalable Sonar System). Deze actieve en passieve boegsonar is een doorontwikkeling van de AN/SQS-56 voor de Amerikaanse marine en de DE110 sonars, waar ook technologieën van de AN/SQS-90 (Zumwaltklasse) in is meegenomen.
Ultra is in de race met een afgeleide van de nieuwe S2150 hull mounted sonar, die is gekozen voor de Type 26 fregatten voor het Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië.
Tot slot zou ook Atlas Elektronik een boegsonar hebben aangeboden. Om welke sonar het gaat is niet bekend, Atlas heeft de ASO 713 en de ASO 723 in het portfolio.
Onbekend is of Thales hun UMS 4110 CL (ook bekend als BlueMaster) heeft aangeboden, deze sonar werd gekozen voor de FREMM-fregatten en de toekomstige F110 onderzeebootbestrijdingsfregatten van de Spaanse marine.
