Er is nog steeds nauwelijks informatie over de ongeveer 500 bemanningsleden van de Russische kruiser Moskva, sinds het schip woensdagavond werd getroffen door Oekraïense kruisvluchtwapens. In Sebastopol, de thuishaven van de Moskva op het geannexeerde schiereiland Krim, werd gisteren tijdens een onofficiële bijeenkomst een krans gelegd voor de omgekomen bemanningsleden. Maar om hoeveel mensen het gaat, is niet bekend.
De Moskva, kruiser van de Slavaklasse, op archiefbeeld. (Foto: Russische marine)
In eerste instantie spraken Russische persbureaus over de evacuatie van de totale bemanning van de Slavaklasse kruiser. Later werd dat aangepast en werd 'totale' verwijderd. Sindsdien is het stil in de Russische media over de bemanning.
Er zijn wel onbevestigde berichten van buiten Rusland die spreken over grote aantallen slachtoffers, waaronder de commandant Anton Kuprin. Ook zou een Turks schip mensen hebben gered, nadat de Moskva 's nachts noodsignalen uit had gezonden. Maar of dit verhaal klopt, is ook niet bevestigd.
USS Stark, getroffen door twee Exocets, vergelijkbaar met de Neptune. Na een strijd van 20 uur vechten tegen brand en averij, werd de laatste grote brand geblust. Daarna werd het schip gesleept na Bahrein voor reparaties. (Foto: Amerikaanse marine)
Missile-impact: niet altijd veel slachtoffers
Inmiddels is wel zeker dat de Moskva was getroffen door kruisvluchtwapens. Een impact door dergelijke wapens levert een schip twee problemen op: ten eerste de oorlogskop en ten tweede de raketbrandstof.
In 1987 werd het (veel kleinere) Amerikaanse OH Perry-klasse fregat USS Stark getroffen door twee Exocets. Toen bleek, net als eerder tijdens de Falklandoorlog, dat de raketbrandstof de bemanning voor een enorme uitdaging stelde. Want hoewel één van de twee Exocets' oorlogskoppen niet ontplofte, zorgden beide Exocets voor een haast oncontroleerbare brand. Raketbrandstof van een Exocet brandt op een temperatuur van zo'n 1700 tot 1900 graden Celsius. De temperatuur van de brand aan boord van de Stark bereikte na één minuut een temperatuur van ongeveer 890 graden Celcius, zo bleek uit Amerikaans onderzoek beschreven in het boek Missile inbound over het Stark-incident.
Behalve de genoemde grote brand aan boord, zorgden zee- en bluswater voor kortsluiting en hingen knetterende elektriciteitskabels uit het plafond naar beneden. Dat samen met rook en de eerste explosies, zorgde toen voor 37 doden onder een totaal van 226 mensen aan boord van het fregat. Er is dus ook een kans dat aan boord van de Moskva een groot deel van de bemanning in ieder geval de eerste uren heeft overleefd,. Ook bij dergelijke incidenten in de Falklandoorlog overleefde de meerderheid van de bemanning een missile-inslag. Zo had de Britse destroyer 281 bemanningsleden, waarvan 20 omkwamen nadat Exocets het schip troffen. De Sheffield zonk wel. Dat was in de Tweede Wereldoorlog en daarvoor anders, toen er relatief meer bemanningsleden omkwamen in de strijd, voornamelijk omdat er minder tijd was om het schip te verlaten.
Aan boord van de Stark slaagde de bemanning er wel in om een deel van de munitie (Stingers en .50 munitie) over boord te gooien en te voorkomen dat de brand bij de Standard Missiles kwam. De bemanning van de Moskva lukte het mogelijk niet om een explosie van de munitie(brandstof) te voorkomen. De Russische persbureaus meldden namelijk dat na een brand munitie onplofte. Maar dat verhaal was waarschijnlijk opgezet vanuit een poging om Oekraïne niet de credits te geven.
Volgens de auteurs van Missile inbound was de Stark zeker in tweeën gescheurd als ook de tweede Exocet was ontploft. Of één of beide oorlogskoppen van de Neptune's zijn gedetoneerd weten we natuurlijk niet. De oorlogskop van een Neptune is echter maar iets kleiner (150 kg) dan die van een Exocet (165 kg). De Moskva is wel drie keer groter: de Stark had een waterverplaatsing van 4.100 ton, de Moskva bijna 12.500.
Ondiep
Hoe lang Rusland er in slaagt om informatie over de Moskva en de bemanning stil te houden moeten we zien. Het Kremlin kan de vragen die zij zelf nog hebben mogelijk wel beantwoord krijgen, delen van het schip zullen nog te bergen zijn. Het is niet zeker waar de Moskva precies is gezonken, maar uit satellietbeelden blijkt wel de vermoedelijke locatie van de Moskva toen het getroffen werd: 160 km ten zuiden van Odessa en ten oosten van Slangeneiland. De Zwarte Zee tussen Slangeneiland en Sebastopol is niet erg diep; zeker op de eerste helft van het traject niet meer dan 100 meter en daarna zijn er wat uitschieters naar 200 of 300 meter.
