Vorige week plaatste Marineschepen.nl een artikel over de Pilot Alternatief Bemannen CSS van de Koninklijke Marine. Rob Pulles, voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Marineofficieren (KVMO), uitte stevige kritiek, omdat de marine suggereerde dat het niet voor de gehele bemanning noodzakelijk is om in het hoogste geweldspectrum te kunnen opereren op het nieuw te bouwen bevoorradingsschip Zr.Ms. Den Helder. Marineschepen.nl zocht contact met de marine en kreeg extra uitleg over de standpunten.
Vroege illustratie van het Combat Support Ship Den Helder met kanon en radars. Dit is nog wel de oude versie; de Goalkeeper (alleen de radar ervan is te zien achter een schoorsteen) en een ander kanon zijn ingetekend. Ook de Pharos ontbreekt. (Beeld: DMO, 2018)
Het idee om het nieuwe Combat Support Ship (CSS) alternatief te bemannen werd in 'Alle Hens' besproken door een stafmedewerker P&O. In dat artikel werd gezegd dat bepaalde taken op het schip prima uitgevoerd kunnen worden door mensen met ervaring op bijvoorbeeld koopvaardijschepen. Deze bemanningsleden zouden namelijk niet met het hoogste geweldspectrum te maken krijgen; het schip zou vooral logistieke taken hebben en dus niet hoeven te vechten.
In een artikel op Marineschepen.nl lichtte KLTZ Pulles zijn kritiek toe. Volgens hem werden door de uitspraken van de marine op een gevaarlijke manier verkeerde verwachtingen gecreëerd, terwijl hij geen tegenstander van het plan op zich is om vanuit de burgermaatschappij werknemers te werven: "Wij zijn niet tegen het idee. Sterker nog, daar hebben we gewoon afspraken over gemaakt met Defensie. Waar het mij om gaat, is dat mensen die hiervoor willen opteren de juiste informatie krijgen."
Alternatief bemannen
Een woordvoerder van de Koninklijke Marine maakte na vragen van Marineschepen.nl duidelijk hoe het precies zit: "De marine kampt met grote personeelstekorten. Om te voorkomen dat wij bemanningsleden van andere schepen wegtrekken om het Combat Support Ship te vullen, zijn wij opzoek gegaan naar een alternatief. In goed overleg met de vakcentrales, het Hoofd Defensie Personeel (HDP) en Dienstencentrum Personeelslogistiek (DCPL) is de Defensie brede pilot Alternatief Bemannen CSS vormgegeven."
Dit betekent dat de marine inderdaad wil kijken naar andere bronnen om personeel te verkrijgen, in plaats van jongeren die zich op 18-jarige leeftijd de marine melden voor een functie als matroos of officier en vervolgens door de rangen omhoog klimmen: "Met de vakcentrales zijn wij overeengekomen dat maximaal vijftig procent van de functies alternatief, dus extern, gevuld mag worden. Dat betekent dat wij mensen van buiten Defensie aanstellen die militair worden. Het CSS is, als nieuwe eenheid, een ideaal platform om deels alternatief te vullen. De specifieke taak van het CSS wordt het bevoorraden op zee. Daarnaast kan het ook andere logistieke taken uitvoeren. Denk hierbij aan materieel transporteren of fungeren als hospitaal."
Geen burgers op het oorlogsschip
Het artikel in 'Alle Hens' wekte, bedoeld of onbedoeld, bij sommige mensen de indruk dat het schip voor de helft bemand zou worden door burgers zonder militaire ervaring. De marine benadrukt dat de bemanning van het oorlogsschip voor honderd procent uit militairen zal bestaan. De manier van rekruteren is alleen anders.
De marine wil de aanwas van buitenaf eerst goed trainen: "De toekomstige medewerkers van buiten Defensie nemen kennis en ervaring mee uit hun eerder doorlopen opleidingen en werkervaring. Dit draagt bij aan dat wat er nodig is om als militair aan boord van het CSS te dienen. Per individu wordt vervolgens bekeken welke (interne) defensieopleidingen men verder nog nodig heeft."
"Zo kan worden volstaan met een doelgericht efficiënt opleidingstraject om snel aan boord inzetbaar te zijn. De medewerkers van buiten, maar ook van binnen, zullen samen verder met het schip gaan opwerken en alle bijbehorende stadia hierin doorlopen. Aan het eind van dit traject beschikken we over een opgewerkt schip dat inzetbaar is, binnen elk geweldspectrum, om bij te dragen aan veiligheid op en vanuit zee", aldus de marine.
Wanneer treedt de pilot in werking?
Het omscholen van mensen uit de burgermaatschappij tot militairen lijkt een flinke klus. Het is dan ook de vraag op welke termijn het project zijn vruchten af kan gaan werpen. Volgens de marine hoeft dit echter niet lang te duren. Bovendien heeft men nog de tijd, aangezien de Den Helder nog in aanbouw is.
De marine denkt binnen enkele maanden al te kunnen beginnen met het project: "Deze Defensiebrede pilot is recent van start gegaan, doordat alle functies, in goed overleg met de vakcentrales, intern en extern zijn gepubliceerd. Vervolgens komt in overleg met de vakcentrales het vullingsplan tot stand, waarna we de interne en externe kandidaten voor bepaalde functies kunnen aanstellen. We verwachten dat het gros van de externe nieuwe medewerkers zich in het tweede kwartaal in 2023 kan melden."
Dit moet er volgens de marine toe leiden dat de planning van de bemanning en het schip precies gelijk gaan lopen: "Vanaf dat moment doorlopen zij eerst (deels) de Eerste Maritieme Militaire Vorming. Daarna volgen de fabrieksopleidingen om kennis te maken met het schip. Aansluitend worden de nog te volgen (interne) defensieopleidingen per individu gevolgd. Het schip ligt halverwege 2024 in de haven van Den Helder waarna het opwerken met het schip begint. Het is de bedoeling dat het CSS in de tweede helft 2025 volledig operationeel inzetbaar is."
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
