Zes Russische landingsschepen zijn onderweg en worden met argusogen door vele Europese landen bekeken. Zweden versterkte het eiland Gotland, vele militaire vliegtuigen met tal van sensoren cirkelden boven de Oostzee. Wat heeft Europa te vrezen van die oude gare bakken die niet harder dan een knoop of tien door de Oostzee en Noordzee kachelden? Voormalig marineofficier Peter van Maurik denkt dat deze amfibische vloot niet onderschat moet worden.
Landing van materieel uit een Ropuchaklasse landingsschip. (Foto: Russische Defensie)
'Moeten we ineens bang zijn?' was een van de vragen op social media naar aanleiding van de berichten op Marineschepen.nl over de zes landingsschepen, waarvan alleen de Pyotr Morgunov (Ivan Grenklasse) nieuw is. Nederland en andere NAVO-landen hebben niet direct iets te vrezen van deze schepen, en de schepen zelf zijn natuurlijk maar licht bewapend. Maar voor Oekraïne zou een amfibische vloot extra zorgen betekenen. Vooral zolang deze op zee is. "Zolang de amfibische landing niet heeft plaatsgevonden, moet Oekraïne eenheden apart houden", zegt Peter van Maurik, die de activiteiten van de schepen "op z'n minst opmerkelijk" noemt. "Op deze manier oefenen past niet in het Russische denkbeeld."
Jaime Karremann van Marineschepen.nl sprak woensdag met Van Maurik, oud-marineofficier en auteur van boeken over tactiek, over de tocht van de Russische landingsschepen. Schepen die overigens heel anders zijn dan de amfibische schepen die we bijvoorbeeld in Nederland hebben. "Het Westen denkt expeditionair en heeft grotere schepen", zegt Van Maurik. "De Russen gebruiken dit soort schepen in een ander concept en gebruiken ze altijd in support van landeenheden, en om ze -dichter bij huis- in te zetten voor een amfibische landing of amfibische dreiging."
Die amfibische dreiging, daar gaat het nu vooral om, denkt Van Maurik. "Dat is de belangrijkste vuistregel als het gaat om amfibisch opereren. Een amfibische eenheid op zee is altijd gevaarlijker dan op land."
Voor we het verder over die dreiging hebben, eerst de bestemming. Sinds de eerste drie Ropucha's woensdag door de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ) voeren, is zeker dat deze schepen niet naar het noorden gaan. Zouden ze via het Kanaal de Atlantische Oceaan oversteken? "Dat denk ik niet", zegt Van Maurik. "Deze schepen zijn niet bedoeld voor strategisch zeetransport. Daar hebben de Russen andere schepen voor. Dit zijn echt schepen voor een amfibische operatie waar ze geen haven voor hoeven te gebruiken. Als Rusland wapens naar Cuba of Venezuela willen vervoeren, zullen ze die niet met deze landingsschepen de oceaan over sturen."
De Kaliningrad, Ropuchaklasse, lag maandag diep in het water. (Foto: Kurt Pedersen)
De Kaliningrad afgelopen zomer bij passage door Istanbul de Zwarte Zee in, dat schip lag toen een stuk minder diep. (Still uit: YouTube.com)
Van Maurik verwacht dat de schepen na Het Kanaal door de Straat van Gibraltar zullen varen. "Ze doen dat in groepjes van drie, logisch, omdat ze het daarmee de landen die ze willen volgen toch weer wat meer werk kost."
Eenmaal in de Middellandse Zee, zijn er weer tal van opties. "Syrië, dat verwacht ik niet. Daar hebben de Russen wel een basis, maar daar is nu niet zoveel te doen. En door het Suezkanaal verwacht ik ook niet. Ik denk dat we ze in de Dardanellen weer zullen zien. Dat mag je over een week wel verwachten. En daarna: de Krim of de Zee van Azov", zegt Van Maurik.
De amfibische dreiging
"Het meest logische is de Krim", gaat Van Maurik verder over het door Rusland geannexeerde schiereiland. "En dan wordt het interessant. Dan kan je vanaf zee met een amfibische vloot twee gebieden bedreigen. Je dwingt Oekraïne dan namelijk, zonder dat je je eenheden hoeft in te zetten, om strijdkrachten te verplaatsen over meerdere gebieden. Je maakt het ze ingewikkelder. Oekraïne wordt namelijk vooral bedreigd vanuit het noorden, maar met die amfibische vloot lopen ze ook de kans op een invasie vanuit zee. Dan moeten ze dus vier kanten in de gaten houden en is Oekraïne de facto omsingeld. Daarmee verzwak je het noordelijke front van Oekraïne"
Oekraïne met in het noorden Belarus (Wit-Rusland) en Rusland in het noorden en oosten, plus de Krim in het zuiden. In de Zwarte Zee heeft Rusland nog eens maximaal vijf landingsschepen. Met de gecombineerde amfibische vloot van de Noordelijke, Oostze- en Zwarte Zeevloot kunnen de Russen 2000 tot 3500 mariniers aan land zetten, inclusief ongeveer 75 tot 140 tanks (afhankelijk van het aantal landingsschepen in de Zwarte Zee). (Kaart: Openstreetmaps.org)
"Zolang de schepen de landing niet hebben uitgevoerd gaat er die dreiging van uit. Gaan de eenheden aan land, dan is bekend waar ze zijn en neemt die dreiging weer wat af. Dat is een schoolvoorbeld van wat je kan met amfibische eenheden."
