Minister van Defensie Ank Bijleveld ging gisterochtend opzichtig in de fout bij het TV-programma Goedemorgen Nederland op NPO 1. Bijleveld zei dat het nog te vroeg was om te zeggen dat de nieuwe fregatten door Nederlandse bedrijven zouden worden gebouwd, terwijl staatssecretaris Barbara Visser een dag eerder juist in de A-brief had gemeld dat de bouw van de nieuwe fregatten aan de Nederlandse industrie zou worden gegund. Toegegeven, het was het artikel van De Telegraaf dat de minister op het verkeerde been zette.
Minister van Defensie Ank Bijleveld bij Goedemorgen Nederland. (Foto: YouTube/ WNL)
Over de vervangers van de M-fregatten schreef Visser donderdag in de A-brief dat zij voornemens is om "zonder concurrentiestelling offertes aan te vragen voor de bouw van de vier fregatten bij Damen Schelde Naval Schipbuilding als de voorziene bouwer van de schepen en Thales Nederland als de voorziene leverancier van het radar- en vuurleidingssysteem".
Gisterochtend publiceerde De Telegraaf een artikel met een paar quotes van VADM Rob Kramer, Commandant Zeestrijdkrachten. Volgens De Telegraaf brak Kramer een lans voor Nederlandse makelij, "Marine wil 'eigen' boten" was de kop. "Ik ga ervan uit dat we dit in Nederland zullen aanbesteden,” zei Kramer. Hierdoor leek het dat de fregatten mogelijk Europees zouden worden aanbesteed. Enigszins verwarrend was de passage in het artikel een stukje verder, waaruit (terecht) viel op te maken dat die binnenlandse aanbesteding ook daadwerkelijk gaat plaatvinden: "Ook het nieuwe bevoorradingsschip voor de marine wordt binnenlands aanbesteed”, zei Kramer in De Telegraaf.
Een woordvoerder van de marine zei vanochtend tegen Marineschepen.nl dat de quotes uit een groter interview kwamen, bedoeld voor een ander moment en dat Kramer niet had gepleit voor bouw door Nederlandse bedrijven. De Telegraaf bevestigt tegenover Marineschepen.nl dat het passages waren uit een interview dat later zou verschijnen.
Kramer kende de inhoud van de brief natuurlijk op dat moment (die brieven zijn lang geleden geschreven), maar wilde mogelijk niet vooruitlopen op de inhoud.
Toen het artikel gisterochtend in hoofdlijnen werd voorgelegd aan minister Bijleveld tijdens de live-uitzending van Goedemorgen Nederland, reageerde ze alsof staatssecretaris Visser geen brief over de fregatten had gestuurd: "We hebben Damen en ook Thales die veel in radars doet, dat zijn dan wel industrieën waar we nu naar kijken, maar we zijn nu in de fase van dat we de behoefte stellen, dus dat we zeggen: 'dit hebben we nodig' en daarna gaan we weer een stap verder kijken."
Presentatrice Maaike Timmerman wilde het zeker weten en vroeg: "Dus we kunnen nog niet zo volmondig zeggen: dit moet inderdaad van Nederlandse bodem?"
Waarop Bijleveld antwoordde: "Nee, dat kan zomaar niet meteen. Maar dat we investeren, dat we serieus kijken ook naar de Nederlandse industrie, dat is helemaal helder."
Bijleveld kwam goed weg, er werd niet meer op de opmerkelijke uitspraken gereageerd.
Voor de duidelijkheid: de mijnenjagers en onderzeeboten zijn aanbesteed, de fregatten en het bevoorradingsschip worden in principe gegund aan Damen. Directeur van Damen Schelde Naval Shipbuilding Hein van Ameijden zei tegen Omroep Zeeland dat de werf in Vlissingen geen capaciteit meer heeft om de schepen zo snel te bouwen. Ze zullen dus door Damen in Roemenië worden gebouwd en afgebouwd worden in Vlissingen. Letterlijk van Nederlandse bodem zullen ze dus niet worden.
