In Ierland zijn plannen om te protesteren tegen het bezoek van drie Nederlandse schepen. Zr.Ms. Karel Doorman, Zr.Ms. Groningen en Zr.Ms. De Zeven Provinciën liggen dit weekend in en rond Cork. Volgens protestgroep The Peace and Neutrality Alliance (PANA) komt hiermee echter de Ierse neutraliteit in gevaar en dus zijn acties gepland.
Zr.Ms. Karel Doorman vrijdagmiddag afgemeerd in Cobh, Ierland. Gefotografeerd vanaf OPV Zr.Ms. Groningen, dat in Cork zou afmeren. (Foto: Zr.Ms. Groningen)
Vanmiddag zijn de schepen afgemeerd in (de aanloop naar) de Ierse haven Cork. Joint support ship Zr.Ms. Karel Doorman is afgemeerd aan de Cobh Cruise Terminal, patrouilleschip Zr.Ms. Groningen ligt in Cork zelf: North Custom House Quay, fregat Zr.Ms. De Zeven Pronvinciën viert het weekend vanuit Marino Point. Er was ook sprake van een bezoek van de Van Amstel, maar dat fregat is in Plymouth (Engeland) gespot.
Eerder vandaag berichtte de Ierse krant Irish Examiner dat als het aan de actiegroep PANA ligt, deze bezoeken zouden worden afgeblazen. Volgens de organisatie zorgt de huidige open houding van Ierland voor "Death of Irish neutrality by a thousand cuts".
Ierse neutraliteit
Ierland manifesteert zich al sinds de jaren '30 van de vorige eeuw als neutraal land. De Ierse neutraliteit kwam vooral tot stand tijdens de Spaanse Burgeroorlog, toen de Ierse staat het zijn burgers verbood om aan één van de twee kanten te strijden in Spanje. Deze neutraliteit werd doorgetrokken tijdens de Tweede Wereldoorlog en houdt tot op de dag van vandaag stand, ondanks dat Ierland tijdens de Koude Oorlog wel een anticommunistische positie innam.
Ierland is dan ook geen lid van de NAVO, maar toch is de Ierse neutraliteit anders dan die van bijvoorbeeld Zwitserland. Zo is het land wel lid van de EU en maakt het onderdeel uit van de Eurozone. Bovendien zijn buitenlandse militaire vliegtuigen en schepen wel welkom in Ierland, zo lang deze zich maar houden aan regels en de eenheden geen onderdeel uitmaken van een militaire operatie of oefening.
Protestgroepen
Ierland staat dit toe als gebaar van vriendschap naar nabijgelegen landen en volgens het eigen ministerie van Defensie heeft dit geen invloed op de neutraliteit. Voorman van PANA Edward Horgan is het hier echter niet mee eens. Door continu schepen toe te laten in Ierland wordt volgens hem de Ierse neutraliteit stukje bij beetje gedecimeerd.
"De democratie, het internationale recht en algehele moraliteit worden verdrongen in Ierland, Europa en de rest van de wereld door het misbruiken van militaire kracht", aldus Horgan. Hij krijgt bijval van Paul Murphy, een politicus van de linkse partij People Before Profit: "Het is volstrekt ongepast om Nederlandse oorlogsschepen te ontvangen in Ierse havens. Het is andermaal een schending van wat er over is van de Ierse neutraliteit."
Ierse overheid ziet geen gevaar
Het Ierse ministerie van Defensie is het hier duidelijk niet mee eens: "Bezoeken van buitenlandse marineschepen zijn een lang bestaande gewoonte in Ierland en de rest van de wereld. Het is daarmee niet meer dan normaal en juist gewenst dat deze schepen ontvangen worden in Ierse havens. Ze worden echter alleen toegelaten als zij zich houden aan de voorgeschreven protocollen."
"Dat betekent dat deze schepen geen nucleaire wapens aan boord mogen hebben en geen onderdeel uitmaken van militaire oefeningen. Dit zijn de standaard voorwaarden voor elk bezoek aan Ierse havens", aldus Defensie in de Ierse krant.
De Ieren hoeven zich volgens de overheid dan ook geen zorgen te maken dat de Ierse neutraliteit in het geding komt. Afgelopen donderdag zei vicepremier Leo Varadkar nog dat Ierland geen plannen had om zich bij de NAVO "of welke militaire alliantie dan ook" te voegen.
Oefening
De Nederlandse schepen lagen vorige week in A Coruña, nabij Ferrol in het noordwesten van Spanje. De schepen zijn daarna in de buurt van Plymouth actief geweest met oefeningen met andere NAVO-schepen in het kader van FOST. Na aankomst van de schepen kreeg de Doorman bezoek van een Ierse luchtmachthelikopter.
Update
Vrijdag en zaterdag heeft een kleine groep demonstranten geprotesteerd tegen het bezoek van de schepen. Dat gebeurde vrijdag bij Zr.Ms. Karel Doorman en zaterdag bij Zr.Ms. Groningen.
Protests in Cork over presence of Dutch navy vessels We won’t be able to import tulips soon. Clearly we have enough of them already. https://t.co/lk0Sxp1Reb
