De verongelukte NH-90 helikopter drijft, ondersteboven, nog op drijflichamen. Er wordt alles aan gedaan om de helikopter te redden voor onderzoek. Dat zei schout-bij-nacht Boudewijn Boots vanmiddag tijdens een persconferentie. De helikopter bevindt zich 34 zeemijl ten westen van Aruba.
De verongelukte NH-90 vandaag, ondersteboven, in de Caribische zee. De neus van de helikopter ligt aan de linkerkant van de foto. De grijze dome van de radar is te zien en rechts een wiel van het landingsgestel. Normaliter is het landingsgestel tijdens de vlucht ingeklapt. (Foto: Defensie)
De NH-90 helikopter van Zr.Ms. Groningen was vlak bij het schip toen het toestel rond 14:30 uur in de middag in zee stortte. Meerdere bemanningsleden hebben de crash gezien, dat was volgens Boots 'een onwezenlijk gezicht'. De helikopter zonk niet, maar lag al voor bemanningsleden van de Groningen bij de helikopter kwamen al wel ondersteboven in zee. De helikopter die speciaal bedoeld is voor maritieme operaties beschikt over vier drijflichamen die de helikopter gedurende beperkte tijd op het water kan houden.
De twee bemanningsleden die achterin de helikopter zaten, de sensoroperator en de heliredder, konden zich uit het toestel bevrijden. De vlieger en tacco zaten nog in de cockpit toen personeel van de Groningen arriveerde. Zij zijn uit de cockpit gehaald en naar het schip gebracht, daar is geprobeerd ze te reanimeren, maar dat lukte niet.
Het ontsnappen uit een in zee geraakte helikopter die ondersteboven in het water ligt, is overigens onderdeel van de opleiding.
Voorkomen dat de heli zinkt
Eerder genoemde drijflichamen houden het wrak nu zo'n 20 uur drijvende. Inmiddels is ook de flight recorder van de helikopter gevonden, die bevond zich op enkele zeemijlen afstand van de drijvende helikopter en werd gevonden door oplettende bemanningsleden van de Groningen.
De omstandigheden voor de reddingswerkers zijn niet eenvoudig, het is met windkracht 7 en een golfhoogte van 7,5 meter vrij ruw weer. En daardoor is het nog niet gelukt om de helikopter te bergen. Mocht de heli zinken, dan wordt het onderzoek naar de oorzaak ernstig bemoeilijkt. De onlangs neergestortte Cyclone-boordhelikopter van het Canadese marineschip HMCS Fredericton crashte in zee, ook in zicht van het schip, waar het kilometers diep is. Dat toestel zonk wel naar de bodem en alleen met speciale onderwaterdrones konden weken later slechts delen van de helikopter worden geborgen.
Fair winds, following seas and blue skies ...
Namens de bemanning, bedankt voor alle steun en medeleven. Onze gedachten gaan uit naar de familie en nabestaanden van Christine en Erwin. Wij nemen op een later moment gepast afscheid. pic.twitter.com/B0GgNvTDPl
Door het slechte weer is het vandaag niet gelukt om een sleep te maken of schermen om het wrak te leggen.
Wel zijn de twee overlevenden, de sensoroperator en heliredder, nog aan boord van Zr.Ms. Groningen. Schout-bij-nacht Boots zei eerder vandaag dat de repatriëring van zowel de overlevenden als de slachtoffers de hoogste prioriteit krijgt.
"NH-90 geen gebrekkig toestel"
Over de oorzaak van het ongeluk valt nog niets te zeggen. Toch speelde vandaag de matige reputatie op van de NH-90, terwijl er geen duidelijke link valt te leggen met het ongeval. Zo schreef de NOS een artikel over 'technische gebreken, duur onderhoud' en dat veel landen de NH-90 aan de grond houden. In reacties op social media laten mensen zich negatief uit over de Italiaanse bouwers. Ook wordt verwezen naar België waar de 'landversie' beperkt kan worden ingezet.
"Met een vliegend toestel kan altijd wat gebeuren, maar de NH-90 is geen brokkig toestel", zegt KTZ b.d. Carl van Haastert. Van Haastert, voormalig tacco op de Lynx-helikopter, was in de jaren '90 betrokken bij het project NH-90 als specialist en later op afstand als commandant van de Helikoptergroep. "En er zijn inderdaad in het verleden technische dingetjes geweest, maar die zijn allemaal opgelost. De NH-90 zit technisch goed in elkaar en is een veilig toestel. Op zowel technisch als operationeel vlak wordt de NH-90 bemanning goed opgeleid, dus de basis voor het veilig opereren is er gewoon."
"Ik hoor van de marinekant van het Defensie Helikopter Commando dat men spinnend tevreden is met de NH-90. Het ding doet 'as advertised'. De mogelijkheden met deze nieuwe helikopter zijn onvoorstelbaar veel groter dan bij de Lynx. Dit is een vliegende computer, de Lynx was een analoge helikopter."
Ondanks de problemen met corrosie, trillingen en geluidsoverlast die er waren, was het volgens Van Haastert nooit een onveilige helikopter. "Als zo'n kist een certificaat van luchtwaardigheid krijgt, dat heeft met de soft- en hardware te maken, gaat dat ding door een uiterst grondige testcyclus heen, dat de helikopter gewoon veilig is", zegt Van Haastert.
De fabrikant achter de NH-90 is NH Industries, in 1992 opgericht door Agusta Westland, Eurocopter
en Stork Fokker. De Nederlandse NH-90's worden geassembleerd in Italië, de onderdelen komen uit verschillende landen. "Ik las op Nu.nl in de reacties dat alles wat uit Italië komt shit is, maar ik ben bij de Italiaanse productielijn geweest, die staat onder zulke strenge controle, daar wordt elke stap afgetekend en gecertificeerd. Dat is een heel gecontroleerd proces."
In 2019 was helikopter met framenummer 324 boordhelikopter van Zr.Ms. Evertsen in de Zwarte Zee. Enkele beelden van de heli.
Eerste ongeluk sinds 1998
Het ongeluk met de NH-90 was het eerste Nederlandse helikopterongeval met een marine helikopter sinds 1998. In totaal zijn er drie Lynx-helikopters verongelukt. Dat gebeurde voor het eerst op 31 maart 1982 in de West en de dag er na nabij Den Helder. De derde crash op 10 november 1998 op Marinevliegkamp De Kooy in Den Helder, in tegenstelling tot bij de andere ongelukken kwam toen niemand om het leven.
Nederland vliegt sinds 2010 met de NH-90, dus zonder grote incidenten.
Wereldwijd zijn er met de NH-90 in totaal acht incidenten geweest, van de 415 NH-90 helikopters die zijn gebouwd. Bij de zeven eerdere crashes kwamen in totaal twee mensen om (in 2008 en 2017). Het ongeval van gisteren is dus het ernstigste in de NH-90-geschiedenis.
