Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren liet vanochtend in een interview met BNR weten “heel positief” tegenover een deelnemen aan een EU-missie in de Rode Zee te staan. Nederland onderzocht al langer de mogelijkheid om een fregat te sturen. Ondertussen worden ook de Deense en Duitse plannen om een fregat te sturen steeds concreter.
Voor het inzetten van een fregat, zullen de plannen moeten worden gewijzigd. Als er een schip naar de Rode Zee gaat, zal dat in ieder geval niet de Evertsen (schip op de afbeelding) zijn. Dat schip wordt gemoderniseerd, maar de andere drie Luchtverdedigings- en Commandofregatten varen wel. (Foto: Defensie)
“Wij waren al aan het kijken hoe we een schip beschikbaar kunnen stellen voor de Rode Zee”, zei Ollongren bij BNR. Dat ging destijds om deelname aan de Amerikaanse operatie Prosperity Guardian. De Europese Unie plant nu echter ook een eigen missie. Net als in andere Europese landen onderzoekt Defensie of ook Nederland kan bijdragen.
Op de vraag of het gaat lukken om een fregat vrij te maken antwoordde Ollongren: “Ik denk dat dat kan lukken, maar we moeten dat netjes doen. En wat ik al zei je moet het ook plannen, dus als iedereen daar nu tegelijk naar toe vaart, dan is dat niet effectief, we moeten er rekening mee houden dat het langer kan duren (…) dus we moeten ook een duurzame oplossing hebben.”
Deelname moet, zo zei Ollongren, eerst met de Tweede Kamer worden besproken. “Maar wij staan daar heel positief tegenover.”
Welk fregat?
Nu de wens is uitgesproken om een fregat te sturen, is de vraag welk schip kan worden aangeboden. Dat is nog een hele puzzel. Er is geen luchtverdedigingsfregat zomaar per direct beschikbaar.
Maar er zijn al landen van plan om op relatief korte termijn een schip te sturen (daarover zo meer). Ollongren zei dan ook dat het geen zin heeft als iedereen tegelijk naar de Rode Zee vaart en dat een planning nodig is voor de langere termijn. Dat biedt Nederland de ruimte om ook iets later een schip te sturen, zoals Zr.Ms. Tromp als het toch door de Rode Zee moet om in de Zuid-Chinese Zee te geraken of nog later Zr.Ms. De Zeven Provinciën. Defensie heeft hier zich echter nog niet over uitgelaten.
Het Deense fregat KDM Niels Juel, Iver Huitfeldtklasse, lanceert in mei 2022 een SM-2. (Foto: Deense marine)
Deense en Duitse schepen naar de Rode Zee
Het aantal Westerse marineschepen in de Rode Zee neemt gestaag toe. Eerder zegde Griekenland al toe een fregat te sturen, dat zal HS Hydra zijn (Hydraklasse, een van de MEKO-fregatten).
Dankzij de plannen rond de EU-missie zijn echter meer landen bereid om schepen te sturen. Duitsland is een van de landen die alleen een schip zou sturen onder vlag van de Europese Unie, NAVO of Verenigde Naties. Inmiddels is bekend dat ook Duitsland van plan is om een fregat te sturen. Het F124-fregat FGS Hessen wordt genoemd als een schip dat wordt aangeboden.
De Deense plannen worden ook concreter. De Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen schreef gisteren in een brief aan het parlement dat Denemarken een fregat van de Iver Huitfeldtklasse wil sturen. In eerste instantie is dat schip bedoeld voor Prosperity Guardian, maar ook voor de mogelijke EU-missie, zo schrijft Rasmussen.
De EU-missie zou, blijkt uit de tekst van Rasmussen, een uitbreiding kunnen zijn van de operatie Agenor van de Europese Unie. "De missie heeft tot doel de vrije scheepvaart in de Straat van
Hormuz te beschermen, de coördinatie tussen partners in het gebied te
waarborgen en bij te dragen aan deëscalatie." De missie richt zich echter op de Perzische Golf, Straat van Hormuz en Arabische Zee.
Maar "momenteel wordt de oprichting van een nieuwe door de EU geleide marinemissie in en rond de Rode Zee overwogen, om
de maritieme veiligheid te versterken, inclusief het recht op vrije navigatie. Het is mogelijk dat de oprichting van een dergelijke missie zal plaatsvinden op basis
van een uitbreiding van het operatiegebied en het mandaat van Operatie AGENOR."
"Concreet gaat het om de inzet van een fregat van de Iver Huitfeldtklasse en maximaal ca. 175 personen, inclusief verwachte deelbijdragen in de vorm van
marechaussee, sanitair element, tolkcapaciteit, inlichtingenelement, een
maritieme helikopter en een maritiem ondersteuningselement."
"Het fregat zal naar verwachting vanaf begin 2024 voor twee maanden worden ingezet", schrijft Rasmussen.
Rasmussen gaat ook in op de taken van het schip. Deze beschrijving gaat over het fregat binnen Prosperity Guardian, maar schetst ook een beeld van de plannen rond de EU-missie: "De taken van het fregat zullen zijn het monitoren van het gebied en het beschermen van de vrije navigatie van het civiele scheepvaartverkeer en internationale marineschepen in het operatiegebied. Het monitoren van het gebied, dit houdt onder meer in dat de radarsystemen en andere sensoren van het fregat worden gebruikt om radarbeelden en gegevens te verzamelen en uit te wisselen met andere eenheden in de operatie en relevante partners."
"Ook zal het fregat kunnen deelnemen aan escortmissies voor de civiele scheepvaart in het operatiegebied. De taken voor OPG [Operatie Prosperity Guardian], inclusief de bijdrage van het Deense fregat, zijn defensief en zullen dus geen offensieve operaties omvatten. Hetzelfde geldt voor een mogelijke
nieuwe EU-missie."
De EU-missie wordt tijdens de bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken besproken. De verwachting is dat dan groen licht zal worden gegeven.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
