In februari tekenden de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en Damen het contract voor de bouw van het Combat Support Ship (CSS) voor de Koninklijke Marine. Met die ondertekening was het niet gedaan op gebied van contracten. Inmiddels zijn door Damen zelf zes contracten voor het CSS getekend en worden er voor de laatste week van juli nog twee of drie verwacht.
Artist impressie van het Combat Support Ship met logo's van bedrijven die bij het schip betrokken zullen zijn. (Bron: Damen)
Het was alweer lang geleden dat er in Nederland een marineschip werd besteld toen in februari de handtekeningen werden gezet. De reeks contractondertekeningen die volgt op een hoofdcontract is net zo goed een fenomeen dat we ruim een decennium niet hadden gezien. Sinds eind maart zijn zes bedrijven gecontracteerd, met Alewijnse Marine als meest recente.
585 kilometer bekabeling
Vandaag maakte Damen Schelde Naval Shipbuilding bekend dat met Alewijnse Marine een contract is afgesloten voor de installatie van de elektrische systemen aan boord. "Het is het grootste contract uit de geschiedenis van Alewijnse en omvat de levering en installatie van een uitgebreid pakket aan elektrische systemen, inclusief ongeveer 585 kilometer bekabeling en alle verlichting aan boord", schrijft Damen.
Alewijnse kan direct aan de slag en moet in april 2021 de eerste systemen opleveren. Het bedrijf uit Nijmegen werkt al langer samen met Damen, bijvoorbeeld voor de Indonesische fregatten en het nieuwe Mexicaanse patrouilleschip. Ook leverde Alewijnse systemen voor de Karel Doorman, OPV's en deed het de refit van Zr.Ms. Pelikaan.
Het CSS krijgt vier van deze dieselgenerators. (Foto: Wärtsilä)
Nieuwste generatie diesels
Een andere oude bekende van de marine is Wärtsilä, het Finse bedrijf leverde onder de naam van voorganger Stork Werkspoor diesels voor onder andere Zr.Ms. Rotterdam en de M-fregatten, Wärtsilä leverde ook motoren voor de LCF'en en de Johan de Witt.
Vorige week werd bekend met Wärtsilä het contract voor de levering van vier 'Wärtsilä 31' dieselgeneratorsets is getekend. De Den Helder zal straks het eerste marineschip zijn met deze nieuwe Wärtsilä-motoren, zo schrijft Damen. Daarmee zal het CSS milieuvriendelijker en zuiniger zijn: "Gecombineerd met de scheepsrompvorm en het schroefontwerp zal de Wärtsilä 31 het brandstofverbruik van de CSS met ongeveer 6% verminderen, in vergelijking met een vergelijkbaar schip met motoren van een ander merk en type."
Wärtsilä is al langer betrokken bij het CSS. Het bedrijf heeft volgens Damen nauw samengewerkt aan "het ontwerp van het basisframe voor het CSS" en aan de geïntegreerde logistieke ondersteuning (integrated logistic support, ILS).
Drinkwater en liften
Twee weken terug werd er getekend bij Hatenboer-Water in Schiedam en Holland Marine Lifts (HML) in Hendrik-Ido-Ambacht. Ook deze twee bedrijven leveren al lange tijd aan Damen en de marine, Hatenboer-Water zal in augustus 2021 reverse osmosis-units (waarmee van zeewater drinkwater kan worden gemaakt) leveren. HML gaat de munitielift van het CSS ontwerpen, engineeren, bouwen en onderhouden.
Verwarming, koeling en systeemintegratie
Heinen & Hopman was samen met RH Marine uit Schiedam waren, eind maart, de eerste met een contract. Heinen & Hopman zal de zogenaamde Heating, Ventilation, Airconditioning + Refrigeration systemen (HVAC+R systemen) van het complete CSS op zich nemen. Deze systemen zal Heinen & Hopman, in samenwerking met Damen, speciaal voor het CSS ontwikkelen en vervaardigen. Het bedrijf uit Bunschoten is in meer dan twintig landen actief en heeft al voor meer dan 10.000 schepen wereldwijd dergelijke systemen ontworpen, gebouwd, geplaatst en het onderhoud verzorgd. Heinen & Hopman en Damen werkten de afgelopen decennia veel samen. De maritieme klimaatsystemen van het eerstgenoemde bedrijf staan op de Sigma-fregatten en korvetten, MV Sycamore van Australië, maar ook op vrijwel alle bovenwaterschepen van de Koninklijke Marine.
Medio 2021 verwacht Damen het eerste product van Heinen & Hopman.
RH Marine gaat, als systeemintegrator, de energiedistributie en automatisering van het schip verzorgen. De komende vier jaar zullen meer dan veertig werknemers van RH Marine aan producten voor het CSS werken. In 2022 wordt het eerste product opgeleverd. RH Marine is al jaren een belangrijke partner van de marine. Onder de naam Van Rietschoten & Houwens werkte het bedrijf aan de Walrusklasse onderzeeboten en (later ook aan de instandhouding) en vele andere Nederlandse marineschepen. Dat werd doorgezet onder de naam van Imtech Marine, dat ook de techniek voor het varen, besturen en trimmen van de Britse nucleaire onderzeeboten van de Astuteklasse leverde.
Nog meer contracten
De komende twee weken zullen nog twee tot drie contracten worden getekend, zo meldt Damen aan Marineschepen.nl. Maar daar blijft het niet bij. In totaal zijn er in ieder geval honderd Nederlandse bedrijven of bedrijven die een vestiging in Nederland hebben en de komende jaren aan het project zullen gaan werken. Een deel, zoals MARIN, is al in een veel eerder stadium begonnen.
In het tweede kwartaal van 2024 moet het Combat Support Ship worden opgeleverd. Het schip wordt door Damen in Roemenië gebouwd en daarna afgebouwd in Den Helder. De Den Helder zal in 2025 inzetbaar moeten zijn.
