Nieuw-Zeeland en Australië zijn bezig met het voorbereiden van maritieme steun voor de door een vulkaanuitbarsting en tsunami getroffen eilandengroep Tonga. Premier van Nieuw-Zeeland Jacinda Ardern gaf op een persconferentie aan dat ondersteuningsschip HMNZS Canterbury of duik- en hydrografisch schip HMNZS Manawanui naar Tonga gestuurd zullen worden en dat de schepen binnen acht uur kunnen vertrekken. Het laatste nieuws is echter dat Nieuw-Zeeland kiest voor het nieuwe bevoorradingsschip HMNZS Aotearoa.
Het nieuwe bevoorradingsschip HMNZS Aotearoa vertrekt morgen lokale tijd (vanavond Nederlandse tijd) naar het rampgebied. Het 173-meter lange schip heeft een waterverplaatsing van 26.000 ton en is nu anderhalf jaar in dienst. Het schip werd gebouwd in Zuid-Korea. Overigens werd de Canterbury, het ondersteuningsschip van de Nieuw-Zeelandse marine, door IHC in Nederland gebouwd. (Foto: Nieuw-Zeelandse Defensie)
Vulkaanuitbarsting en tsunami
Afgelopen zaterdag werd Tonga getroffen door een vulkaanuitbarsting onderwater. De kracht hiervan was zo groot dat deze tot in Alaska gehoord kon worden en ook in Japan hoge golven veroorzaakten. Dankzij de uitbarsting van de Hunga-Tonga-Hunga-Ha'apai is communicatie met Tonga bijna niet mogelijk. De kabel die verantwoordelijk is voor het overgrote deel van het internet- en telefoonverkeer is op 37 kilometer van de kust afgesneden. Hierdoor is communicatie met de lokale autoriteiten zeer minimaal.
De uitbarsting heeft ervoor gezorgd dat een heel groot deel van het drinkwater op Tonga vervuild is. Dit is op dit moment één van de grootste problemen. Daarom stuurde Australië vandaag ook een C-130 transportvliegtuig met goederen richting Tonga.
Moeizame noodhulp
Het plan is om deze noodhulp door te zetten met behulp van marineschepen. Volgens Ardern wordt er hard gewerkt om een schip gereed te krijgen. Het laatste nieuws is dat HMNZS Aotearoa dinsdag koers zet richting Tonga. Men heeft echter eerst informatie nodig van de patrouillevliegtuigen, voordat goed ingeschat kan worden welke goederen meegenomen moeten worden.
Omdat de communicatie met de eilandengroep zeer minimaal is, brengt Nieuw-Zeeland zijn schepen in gereedheid, nog voordat er een formeel verzoek om hulp vanuit Tonga is gekomen. De kans is aanwezig dat Nieuw-Zeeland niet op dit verzoek wacht en op eigen initiatief richting Tonga gaat, aangezien de reis voor schepen ongeveer drie dagen duurt. Ardern gaf aan dat eilanden in de buurt in dat geval als hub kunnen worden gebruikt.
Australië zou helikoptercarrier HMAS Adelaide hebben teruggeroepen en van plan zijn dit schip te gebruiken om hulp te verlenen. Ook stuurt Australië vliegtuigen, maar hulp leveren per vliegtuig is gecompliceerd. De landingsbaan is bedolven onder de as, hetgeen een landing zeer onveilig maakt.
Helikoptercarrier HMAS Adelaide, Canberraklasse, op archiefbeeld. Deze schepen kunnen honderden tonnen aan hulpgoederen vervoeren, voertuigen meenemen en met helikopters en landingsvaartuigen verkenningen uitvoeren en transport verzorgen. (Foto: Australische marine)
Daarnaast wordt het Amerikaanse schip Reliance klaargemaakt om de kabel in zee te repareren. Het schip van bedrijf SubCom is gespecialiseerd in het maken van dergelijke kabels, maar eerst moet goed bekeken worden of de situatie veilig genoeg is. De kapotte kabel bevindt zich zeer dicht bij de vulkanen. Indien veilig zou het schip waarschijnlijk over drie tot vier dagen naar Tonga vertrekken.
De Reliance bevindt zich momenteel in Papoea-Nieuw-Guinea. Het maakte daar een tussenstop om de bemanning te laten vaccineren. Tonga maakte in 2019 ook al een keer gebruik van de Reliance, toen de kabel per abuis werd doorgesneden door een schip.
Een laatste complicerende factor voor de noodhulp is het zero-tolerance beleid ten opzichte van Covid-19 dat Tonga voert. Het land heeft vrij weten te blijven van besmettingsgolven en wil dat graag zo houden. De angst bestaat dat hulpverleners het virus nu alsnog meenemen naar de eilanden.
