Verschillende landen zijn van plan om hun marine de komende jaren te voorzien van een nieuwe vloot onderzeeboten. Zowel Polen, Roemenië, de Filipijnen en Canada zijn druk bezig met het in kaart brengen van de mogelijkheden en keuzes maken. Hoe ziet de situatie voor deze vier landen er op dit moment uit?
De Scorpène van het Franse Naval Group is kanshebber in Roemenië en wordt genoemd in Polen en Filipijnen. Ook aan Argentinië en Indonesië wordt deze onderzeeboot aangeboden. (Foto: Naval Group)
Polen blaast Orka-programma nieuw leven in
Polen beschikt op dit moment over slechts één onderzeeboot, terwijl dit aantal in 2015 nog op vijf exemplaren lag. De laatste overgebleven onderzeeboot is er één van de oude Kiloklasse, terwijl men afscheid heeft genomen van vier kleine tweedehands onderzeeboten van de Kobbenklasse.
De serie dieselelektrische onderzeeboten van de Kiloklasse werd in de jaren ’70 door de Sovjet-Unie ontworpen en zijn dus verre van modern te noemen. Polen had het vorige decennium plannen om deze onderzeeboot te laten vervangen door drie nieuwe boten via het Orka-programma. Sinds 2018 is er echter geen nieuws meer naar buiten gekomen over de vorderingen van dit project.
Enkele dagen geleden was er eindelijk een update toen de Poolse Minister van Defensie Mariusz Blaszczak aankondigde dat Polen het Orka-Programma weer op ging pakken. Bovendien bleek dat men de nieuwe onderzeeboten graag wil uitrusten met kruisvluchtwapens. In 2015 deed Polen al navraag bij de Amerikanen over de mogelijkheid om Tomahawks te leveren.
De vraag is nu welk bedrijf de nieuwe onderzeeboten gaat bouwen. Vermoedelijk worden Naval Group (Frankrijk), ThyssenKrupp Marine Systems (Duitsland), Saab (Zweden), Navantia (Spanje) en Daewoo & Hyundai (Zuid-Korea) uitgenodigd. Van deze producenten hebben alleen tkMS en Saab ervaring met het bouwen van onderzeeboten voor de Oostzee, wat voor Polen het belangrijkste operationele gebied zal zijn.
Uitspraken dat Polen in de markt zou zijn voor een nucleaire onderzeeboot zijn op z'n minst opmerkelijk te noemen. Aangezien de Oostzee een relatief ondiepe zee is, zal het effect van een nucleaire onderzeeboot minimaal zijn, terwijl een kleinere boot met luchtonafhankelijke aandrijving (AIP) veel praktischer zou zijn.
Roemenië: Scorpènes in de Zwarte Zee?
Net als Polen beschikt Roemenië momenteel alleen over een onderzeeboot van de Kiloklasse. Deze heeft echter sinds 1996 niet meer gevaren en daarmee is de Onderzeedienst van het land dus al lange tijd non-existent.
Als Roemenië de beschikking krijgt over onderzeeboten, dan wordt het pas het derde land met een onderzeedienst in de Zwarte Zee, na Rusland en Turkije. In Roemenië beschouwt men de Scorpene van Naval Group als grote kanshebber en het parlement zou al toestemming hebben gegeven voor de aankoop van twee Scorpène onderzeeboten.
De Scorpeneklasse is in het verleden tot stand gekomen door een samenwerking van Naval Group en Navantia. Het zijn dieselelektrische onderzeeboten met AIP. De onderzeeboten zijn sinds 2005 in dienst en worden op dit moment gebruikt door de Chileense, Maleisische, Indische, Marokkaanse en Braziliaanse marine.
Een interessant detail is dat Roemenië al jaren geleden in zee is gegaan met Naval Group wat betreft de bouw van vier nieuwe korvetten. Deze korvetten zouden in eerste instantie door Damen gebouwd worden, maar nadat er tot een nieuwe aanbesteding werd overgegaan, ging Naval Group er met de opdracht vandoor.
Er zit echter totaal geen schot in de bouw van de korvetten, tot grote onvrede van de Roemenen. De aanbesteding stamt uit 2019, maar nog altijd is er geen contract getekend. Toch zou de intentieverklaring, die in juli 2022 ondertekend werd, ook betrekking hebben op de aankoop van deze twee Scorpene onderzeeboten.
Filipijnse ambitie: voor het eerst onderzeeboten en gelijk exporteren
De Filipijnen zijn inmiddels ook van plan om voor het eerst in de geschiedenis onderzeeboten aan te schaffen. President Ferdinand Marcos jr. heeft dit op 30 mei van dit jaar bekendgemaakt tijdens de viering van de 125e verjaardag van de Filipijnse strijdkrachten.
Volgens Marcos hebben inmiddels meerdere landen, waaronder Frankrijk, aangegeven geïnteresseerd te zijn in het bouwen van de onderzeeboten voor de Filipijnen. Dit kan zowel in het land zelf als op een Filipijnse werf gebeuren, Marcos hintte zelfs op het in de toekomst verkopen van onderzeeboten aan andere landen. Frankrijk lijkt op dit moment op pole position te liggen, aangezien de onderhandelingen al gaande zijn en er zelfs al Filipijns personeel naar Frankrijk is gestuurd voor trainingen.
De Filipijnen willen graag over een onderzeedienst beschikken, vanwege de maritieme macht van andere landen in de regio. Zo beschikken Maleisië, Singapore, Indonesië en Vietnam over een sterkere vloot, terwijl de Filipijnen één van de langste kustlijnen ter wereld hebben. Betere bescherming daarvan wordt zodoende noodzakelijk geacht.
Help je Marineschepen.nl?
Met jouw donatie kan Marineschepen.nl -onafhankelijk- nieuws- en achtergronden blijven publiceren.
Of scan deze QR-code met je telefoon.
Meer info over donaties aan Marineschepen.nl lees je op de donatiepagina.
Canada vervangt door problemen geteisterde Victoriaklasse
Van Canada is het al een tijdje bekend dat men van plan is om nieuwe onderzeeboten te kopen. Canada zou maar liefst twaalf nieuwe onderzeeboten willen aanschaffen voor een bedrag van 60 miljard dollar, ter vervanging van de huidige vier boten. Met de uitrustingen erbij kan dit bedrag oplopen tot 100 miljard dollar.
Hiervoor is het Canadian Patrol Submarine Project (CPSP) in het leven geroepen. Deze commissie moet alle opties in overweging nemen en informatie inwinnen. Op dit moment bestaat de Canadese Onderzeedienst uit vier Victoriaklasse onderzeeboten. Dit zijn tweedehands onderzeeboten, overgenomen van de Britse Royal Navy.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
